نایسریا مننژیتیدیس (به انگلیسی: Neisseria meningitidis) یا مننگوکوک، باکتری عامل مننژیت است. این باکتری می تواند موجب مننگوکوکسمی (عفونت خون تهدیدکننده زندگی) نیز شود. مننگوکوک به عنوان یکی از عوامل مهم مرگ و میر در کودکان کشورهای توسعه یافته و موجب همه گیری هایی (اپیدمی) در آسیا و آفریقا است.
مننژیت
نایسریا
از نظر میکروسکوپی، نایسریا مننژیتیدیس همانند نایسریا گونوره آ، دیپلوکوک های گرم منفی لوبیایی شکل است. با این تفاوت که نایسریا مننژیتیدیس دارای کپسول است اما نایسریا گونوره آ کپسول ندارد.سالانه ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ مورد از مننژیت مننگوکوکی در ایالات منحده آمریکا اتفاق می افتد یعنی یک مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر. کودکان زیر ۵ سال، نوجوانان دبیرستانی، زائرین و ساکنین خوابگاه ها و پانسیون ها از افراد پرخطر هستند. میزان شیوع مننژیت در ساکنین زیر صحرای آفریقا یه ۱ در هر ۱۰۰۰ تا ۱ در هر ۱۰۰ نفر می رسد.
آنتون وایکسلبام میکروب شناس اتریشی اولین بار این باکتری را در سال ۱۸۸۷ کشف کرد.منگگوکوک تاکنون فقط از انسان جدا شده است. باکتری هرگز از جانوران جدا نشده است زیرا باکتری توانایی گرفتن آهن از منابعی غیر از منابع انسانی (ترانسفرین و لاکتوفرین) را ندارد.تصور می شود باکتری به شکل فلور نرمال (غیر بیماریزا) در حلق ۵٪ تا ۱۵٪ افراد بالغ حضور داشته باشد. مننگوکوک از طریق ترشحات تنفسی و بزاق مانند عطسه، سرفه و جویدن اسباب بازی ها منتقل می شود. علائم اولیه شامل خستگی، تب بالا همراه با سفتی گردن و سردرد است که در صورت عدم درمان منجر به کما و مرگ بیمار خواهد شد. علائم مننژیت نایسریا مننژیتیدیس شبیه علائم بالینی مننژیت های استرپتوکوک پنومونیه و هموفیلوس آنفلوآنزا است. افرادی که دچار اختلال در سیستم ایمنی خود هستند (مانند مبتلایان به سندرم نفروتیک و بیمارانی که طحال آن ها برداشته شده است)، در معرض خطر بالای ابتلا به مننژیت می باشند. بیماری مننژیت در پزشکی همواره به عنوان یک مورد اورژانسی مطرح بوده است.
مننگوکوکسمی (عفونت خون)، بیماری دیگری است که توسط مننگوکوک ایجاد می شود. ویژگی این بیماری، ایجاد راش های قرمز (لکه های خونریزی زیر پوستی) است که با فشار تغییر رنگ نمی دهند. بیماری بسیار مهلک است و ۵۰٪ از بیماران تنها چندساعت پس از شروع علائم، خواهند مرد. سایر عوارض عبارتند از: سندرم واترهاوس- فریدریشسن (خونریزی دوطرفه غدد فوق کلیوی به دلیل مننگوکوکسمی برق آسا) و انعقاد درون عروقی منتشر
مننژیت
نایسریا
از نظر میکروسکوپی، نایسریا مننژیتیدیس همانند نایسریا گونوره آ، دیپلوکوک های گرم منفی لوبیایی شکل است. با این تفاوت که نایسریا مننژیتیدیس دارای کپسول است اما نایسریا گونوره آ کپسول ندارد.سالانه ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ مورد از مننژیت مننگوکوکی در ایالات منحده آمریکا اتفاق می افتد یعنی یک مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر. کودکان زیر ۵ سال، نوجوانان دبیرستانی، زائرین و ساکنین خوابگاه ها و پانسیون ها از افراد پرخطر هستند. میزان شیوع مننژیت در ساکنین زیر صحرای آفریقا یه ۱ در هر ۱۰۰۰ تا ۱ در هر ۱۰۰ نفر می رسد.
آنتون وایکسلبام میکروب شناس اتریشی اولین بار این باکتری را در سال ۱۸۸۷ کشف کرد.منگگوکوک تاکنون فقط از انسان جدا شده است. باکتری هرگز از جانوران جدا نشده است زیرا باکتری توانایی گرفتن آهن از منابعی غیر از منابع انسانی (ترانسفرین و لاکتوفرین) را ندارد.تصور می شود باکتری به شکل فلور نرمال (غیر بیماریزا) در حلق ۵٪ تا ۱۵٪ افراد بالغ حضور داشته باشد. مننگوکوک از طریق ترشحات تنفسی و بزاق مانند عطسه، سرفه و جویدن اسباب بازی ها منتقل می شود. علائم اولیه شامل خستگی، تب بالا همراه با سفتی گردن و سردرد است که در صورت عدم درمان منجر به کما و مرگ بیمار خواهد شد. علائم مننژیت نایسریا مننژیتیدیس شبیه علائم بالینی مننژیت های استرپتوکوک پنومونیه و هموفیلوس آنفلوآنزا است. افرادی که دچار اختلال در سیستم ایمنی خود هستند (مانند مبتلایان به سندرم نفروتیک و بیمارانی که طحال آن ها برداشته شده است)، در معرض خطر بالای ابتلا به مننژیت می باشند. بیماری مننژیت در پزشکی همواره به عنوان یک مورد اورژانسی مطرح بوده است.
مننگوکوکسمی (عفونت خون)، بیماری دیگری است که توسط مننگوکوک ایجاد می شود. ویژگی این بیماری، ایجاد راش های قرمز (لکه های خونریزی زیر پوستی) است که با فشار تغییر رنگ نمی دهند. بیماری بسیار مهلک است و ۵۰٪ از بیماران تنها چندساعت پس از شروع علائم، خواهند مرد. سایر عوارض عبارتند از: سندرم واترهاوس- فریدریشسن (خونریزی دوطرفه غدد فوق کلیوی به دلیل مننگوکوکسمی برق آسا) و انعقاد درون عروقی منتشر
wiki: نایسریا مننژیتیدیس