مننژیت

مننژیت ( به انگلیسی: Meningitis ) یا شامه آماس عفونت و التهاب پرده مننژ و مایع مغزی – نخاعی می باشد که دور مغز و نخاع را احاطه کرده اند ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها همگی می توانند مایه ایجاد مننژیت شوند. شدت عفونت بستگی به عامل عفونتزا دارد. مننژیت ها باکتریایی که رویهمرفته شدیدتر از دیگر مننژیت ها می باشند و نیاز به درمان بی درنگ با آنتی بیوتیک دارند. البته دلیل بیشتر موارد مننژیت ویروس ها می باشند.
محتویات [نمایش]
نشانه ها [ویرایش]
در بسیاری از موارد نشانه های نخستین مننژیت با آنفولانزا اشتباه گرفته می شود. گر چه می شود ابتلا به مننژیت بیش از یک دوره ۲ - ۱ روزه برای نشان دادن نشانه ها نخستین آن فرصت لازم داشته باشد، ولی گاهی این بیماری یک سیر برق آسا و به تندی کشنده را پیدا می کند.
اگر کسی دچار به مننژیت باکتریایی شود، هرگونه تأخیر در درمان مایهٔ افزایش خطر بروز آسیب های همیشگی در فرد می شود. بنابراین در صورتی که نشانه های زیر در بیمار دیده شود، باید به تندی به دنبال مراقبت های پزشکی رفته و با یک پزشک در این زمینه رایزنی کرد:
تب بالا
سردرد شدید
تهوع و استفراغ همراه با سردرد
گیجی
تشنج
بی خوابی و یا سخت از خواب بیدار شدن
گردن سفت و کم حرکت
حساسیت به نور ( فوتوفوبی )
کاهش گرایش به نوشیدن و یا خوردن
نشانه ها در نوزادان [ویرایش]
نوزادان و شیرخواران کوچک ممکن است نشانه های کلاسیک مننژیت همانند درد و یا گردن سفت را نداشته باشند، و بجای آن نشانه هایی همانند گریه همیشگی، به گونه غیر طبیعی خواب آلوده بودن و یا بی تاب بودن و کاهش میل به غذا را داشته باشند. گاهی ملاج بچه برجسته می شود و یک نشانه خیلی دیررس قراراگرفتن بدن در یک حالت اسپاسم ولی نه به گونه انقباض بلکه در حالت کشیدگی کامل ماهیچه ها می باشد که به آن اپیستوتونوی می گویند.
عامل ایجادکنندهٔ مننژیت [ویرایش]
مننژیت باکتریایی: گرچه این گونه مننژیت نشانه های ناگوارتری دربرابر دیگر گونه های مننژیت دارد، ولی در صورت تشخیص سریع و درمان با آنتی بیوتیک، کاملاً درمان پذیر بوده و از وقوع عوارض آن جلوگیری می شود. شایع ترین راه ورود باکتری به پرده های مغز و درگیرشدن آن، ورود باکتری به جریان خون بوده و از راه جریان خون به پرده های مغز و مایع مغزی–نخاعی دسترسی پیدا می کند. پنوموکوک، مننگوکوک، هموفیلوس گروه b، و لیستریا مونوسیتوژن از باکتری های ایجادکنندهٔ مننژیت می باشند.
مننژیت ویروسی: مننژیت های ویروسی بیشتر خفیف بوده و دورهٔ بیماری آن ها مدت ۱۰ روز و یا کم تر به درازا می کشد. یکی از شایع ترین ویروس هایی که مایهٔ مننژیت می شوند انتروویروس ها هستند و این گروه از ویروس ها بیشتر در پایان تابستان و آغاز پاییز بیشتر عامل بیماری می شوند. ویروس های دیگری که می توانند مایهٔ مننژیت شوند دربرگیرندهٔ: اوریون، تب خال و ویروس نیل غربی و . . . می باشند. آنتی بیوتیک در درمان مننژیت ویروسی بی اثر بوده و درمان دربرگیرنده تحت نظر نهادن بیمار برای جلوگیری از عوارض بیماری می باشد.
مننژیت قارچی: یکی از قارچ هایی که عامل مننژیت در افراد دارای نقص ایمنی ( همانند بیماران دچار به ایدز ) می شود، کریپتوکوکوس است که در صورت نبود درمان و تشخیص به موقع می تواند موجب مرگ بیمار شود. دیگر قارچ ها نیز گاهی مایهٔ مننژیت می شوند که از دید نشانه ها، همانند دیگر گونه های مننژیت بوده ولی یک روند بسیار کند و موذی داشته و بخاطر نشانه های خفیفِ آن گاهی تشخیص درست دیر داده می شود.
مننژیت مزمن : برخی از ارگانیسم ها که رشد بسیار کندی دارند، چنان چه به پرده های مغز تهاجم کنند، نه به گونهٔ نشانه های حاد، بلکه مزمن خود را نشان خواهند داد. یعنی سیر نشانه های بیماری به مدت چهار هفته یا بیشتر به درازا می کشد. البته نشانه های کلی آن همانند سردرد، تب، استفراغ و اختلال هوش و حواس فرد همانند مننژیت حاد است ولی نشانه ها، بسیار خفیف تر از آن بوده و در مدت زمان طولانی تری خود را نشان می دهند. این گونه مننژیت نادر است.
دیگر گونه های مننژیت : مننژیت می تواند در اثر حساسیت به دارو، برخی از گونه های سرطان ها یا بیماری های التهابی همانند لوپوس رخ دهد.
عوامل خطر [ویرایش]
چندین عامل خطر هست که کودکان و یا بزرگسالان را در برابر خطر بالاتری برای عفونت مننژیت قرار می دهد.
سن: کودکان زیر ۵ سال، جوانان میان ۲۴ - ۱۸ سال و کسان سالمند بیش از دیگر گروه های سنی در برابر ابتلا به مننژیت قرار دارند.
زندگی در محیطهای شلوغ و گروهی : زندانیان، دانشجویانی که در خوابگاه زندگی می کنند، پرسنل نظامی مستقر در پایگاه های نظامی، کودکان ساکن در مدارس شبانه روزی و یا مراکز نگهداری و پرورش کودکان، همگی مکانهای مناسبی برای ابتلا به مننژیت به ویژه نوع مننگوکوکی آن می باشد. زیرا در مکانهای شلوغ عفونت می تواند به تندی در میان گروه گسترده ای از کسان پخش شود.
بارداری : در فرد باردار احتمال ابتلا به عفونت لیستریا ( بنام لیستریوزیس ) بالاتر از حالت عادی است و همچنین این باکتری نیز یکی از عوامل ابتلا به مننژیت می تواند باشد. همچنین زن باردار دچار به لیستریا ریسک عفونت فرزندش نیز بالا می رود.
کسانیکه دارای مشاغلی هستند که با جانور سرو کار دارند: همانند کشاورزان، دامپروران و . . . که با حیوانات اهلی سر و کار دارند نیز در برابر خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت لیستریا هستند. که آن هم می تواند منجر به ابتلا به مننژیت لیستریایی شود.
عواملی که مایه تضعیف سیستم ایمنی می شوند : همانند بیماری ایدز، دیابت، مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی، یا عمل جراحی برداشتن طحال همگی می توانند فرد را در برابر خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری مننژیت دهند.
عوارض [ویرایش]
همانگونه که پیش از این ذکر شد، هر چه مدت زمانی که فرد دچار مننژیت بدون درمان بوده ، بیشتر با . . .