کلمه جو
صفحه اصلی

انرژی خورشیدی

دانشنامه عمومی

انرژی خورشیدی (به انگلیسی: Solar energy) به گرما و نور منتشر شده توسط خورشید می گویند.
سیستم خورشیدی که پرتوهای خورشید را جذب کرده و با استفاده از حرارت جذب شده تولید بخار می نماید.
سیستمی موسوم به سیستم سنتی که همانند دیگر نیروگاه های حرارتی بخار تولید شده را توسط توربین و ژنراتور به الکتریسیته تبدیل می کند.
شناخت انرژی خورشیدی و استفاده از آن برای منظورهای مختلف به زمان پیشاتاریخ بازمی گردد. شاید به دوران سفالگری، در آن هنگام روحانیون معابد به کمک جام های بزرگ طلائی صیقل داده شده و پرتو خورشید، آتشدان های محراب ها را روشن می کردند. یکی از فراعنه مصر باستان معبدی ساخته بود که با طلوع خورشید درب آن باز و با غروب خورشید درب بسته می شد.
ولی مهم ترین روایتی که دربارهٔ استفاده از خورشید بیان شده داستان ارشمیدس دانشمند و مخترع بزرگ یونان باستان است که ناوگان روم را با استفاده از انرژی حرارتی خورشید به آتش کشید. گفته می شود که ارشمیدس با نصب تعداد زیادی آئینه های کوچک مربعی شکل در کنار یکدیگر که روی یک پایه متحرک قرار داشته، پرتو خورشید را از راه دور روی کشتی های رومیان متمرکز ساخته و به این ترتیب آن ها را به آتش کشیده است. در تاریخ ایران باستان نیز معماری سنتی ایرانیان باستان نشان دهنده توجه خاص آنان در استفاده صحیح و مؤثر از انرژی خورشید در زمان های قدیم بوده است.
با وجود آنکه انرژی خورشید و مزایای آن در قرون گذشته به خوبی شناخته شده بود ولی بالا بودن هزینه اولیه چنین سیستم هایی از یک طرف و عرضه نفت خام و گاز طبیعی ارزان از طرف دیگر سد راه پیشرفت این سیستم ها شده بود. با افزایش قیمت نفت در سال ۱۹۷۳ کشورهای صنعتی مجبور شدند به مسئله تولید انرژی از راه های دیگر (غیر از استفاده سوخت های فسیلی) توجه جدی تری نمایند.

دانشنامه آزاد فارسی

انرژی خورشیدی (solar energy)
انرژی حاصل از نور و گرمای خورشید. مقدار انرژیی که به هر کیلومتر مربع از سطح زمین می رسد حدود ۴هزار مگاوات است که برای گرمایش و روشنایی شهر کوچکی کفایت می کند. خورشید در هر ثانیه حدود ۱۳میلیون برابر مصرف سالانۀ برق در ایالات متحده امریکا انرژی در فضا پخش می کند. گرم کن های خورشیدیمعمولاً از آینه های مقعریا سطوح بازتابگر سهموی تشکیل می شوند که پرتوهای خورشید را روی پانلی سیاه و جاذبِ گرما متمرکز می کنند. در لوله های تعبیه شده در داخل این پانل، هوا یا آب بر اثر پدیدۀ هم رفتیا با تلمبه گردش می کند. انرژی گرماییهوا یا آبِ داخل لوله ها با استفاده از توربینو مولدبه انرژی الکتریکیتبدیل می شود. بر اثر گردش آب در این پانل ها، آب گرم مصارف صنعتی یا خانگی تولید می شود و آبی که در این پانل ها می گردد گرمای خورشید را جذب می کند. انرژی خورشیدی را غیرمستقیم و با پیل های خورشیدی(پیل های فتوولتایی) نیز مهار می کنند. این پیل ها از صفحه هایی از جنس مواد نیم رسانا، معمولاً سیلیسیم، ساخته می شوند که بر اثر تابش نور خورشید الکتریسیته تولید می کنند. تولید خروجی بالا با استفاده از انرژی خورشیدی، در مقایسه با سایر منابع انرژی ازجمله سوخت های هسته اییا فسیلی، بسیار دشوار است، اما انرژی خورشیدی یکی از منابع مهم انرژی تجدیدپذیرو غیرآلایندهاست که از شمالی ترین نقاط زمین، مانند اسکاندیناوی، تا جنوب غربی امریکا و کشورهای حوزۀ مدیترانه قابل استفاده است. در ۱۹۹۸، پژوهشگران سوئیسی اعلام کردند پیل خورشیدیِ ارزان تر و کارآمدتری ساخته اند. بازده این پیل، که با دی اکسید تیتانیومساخته می شود، دو برابر بازده پیل های تجاری فعلی است. کورۀ خورشیدی، مانند کوره ای که در ۱۹۷۰ در ُاُدیلو، واقع در پیرنۀفرانسه، ساخته شد، هزاران آینه برای متمرکز کردن نور خورشید دارد. این کوره گرمای شدید و غیرآلاینده ای در حدود ۳هزار درجۀ سانتی گراد، برای مصارف صنعتی، علمی، یا آزمایشی تولید می کند. در ۱۹۱۱، نخستین نیروگاه خورشیدیجهان که به شبکۀ برق رسانی ملی متصل است، در آدرانوی سیسیل گشایش یافت. تعداد بسیاری آینۀ غول پیکر در طول روز حرکت خورشید را دنبال می کنند و نور آن را روی دیگ بخار متمرکز می کنند. بخار تولیدی توربینی را به کار می اندازد. این نیروگاه حدود یک مگاوات برق تولید می کند. تأسیسات مشابهی، با نام سولار، در صحرای موهاوی، در نزدیکی داگت، واقع در کالیفرنیای امریکا ساخته شده است. این نیروگاه از ۱۸۱۸ آینه تشکیل می شود که با رایانه کنترل می شوند و به صورت دایره ای پیرامون یک دیگ بخار مرکزی، به ارتفاع ۹۱ متر، استقرار یافته اند. طرح های پیشرفته ای نیز مطرح شده اند که در آن ها از بازتابگرهای خورشیدی غول پیکر مستقر در فضا برای مهار انرژی خورشیدی و ارسال آن به سوی زمین، به صورت باریکه های میکروویو، استفاده خواهد شد. در مارس ۱۹۹۶، نخستین نیروگاه خورشیدی که قادر به ذخیره سازی گرماست، در صحرای موهاوی کالیفرنیاراه اندازی شد. سولار بخشی از پروژۀ سه سالۀ دولتی است که از ۲هزار آینۀ موتوری تشکیل می شود. این آینه ها نور خورشید را روی برجی فلزی به ارتفاع ۹۱ متر متمرکز می کنند. این برج حاوی نمک نیترات مذاب است. وقتی دمای نمک به ۵۶۵ درجۀ سانتی گراد برسد، آب را به جوش می آورد و توربین بخار ۱۰ مگاواتی را به کار می اندازد. نمک مذاب گرمای خود را حدود دوازده ساعت حفظ می کند. پیل های خورشیدی، به رغم هزینۀ بهره برداری اندک، هزینۀ ساخت گزاف و بازده ناچیزی دارند و در نتیجه، کاربرد آن ها تقریباً به کاوشگرهای فضایی و ماهواره های مصنوعی محدود شده است و خارج از این حوزه کاربردهای معدودی دارند. در عین حال، گرمایش خورشیدی برای مصارف خانگی در بسیاری از نقاط جهان کاربرد گسترده ای پیدا کرده است.

پیشنهاد کاربران

توان و نیرویی که حاصل از تابش و گرما و اشعه ماورای بنفش و مادون قرمز در اثر فعل و انفعالات شیمیایی در مواد نیمه رسانا ( نیمه هادی ) ایجاد میشود و میتوان از آن گرما و برق ( انرژی الکتریکی ) بدست آورد
انرژی: توان نیرو قدرت کارمایه حال پرکاری
خورشیدی : منتسب به خورشید خور هور آفتاب آف مهر خسرو خاور شمس شید


کلمات دیگر: