بازار قیصریه

بازار قیصریه (اصفهان).
بازار قِیصریّه (اصفهان)
بازار قِیصریّه
شمال میدان نقش جهان و مقابل مسجد شاه (مسجد امام) در اصفهان. در منابع قرن ۴ق از آن یاد شده است. در دورۀ شاه عباس اول صفوی با گسترش بازار قدیم اصفهان احداث شد و مرتبط کنندۀ شهر قدیمی به بافت جدید پایتخت ایران بود.۱۱.۵ میل مربع مساحت داشت. سردر سه طبقۀ هلالی شکل گنبدمانند کاشی کاری و مقرنس کاری باشکوه و مجلل دارد که چون برج قوس را نماد شهر اصفهان می دانستند، صورت فلکی آن، همچنین صحنۀ جنگ شاه عباس با ازبک ها، صحنه شکار شاه و تصاویر زنان و مردان اروپایی اثر رضا عباسی بر کاشی ها و در وسط سردر نقش خورشید تصویر شده است. بالای سردر ساعت بزرگی نصب بود که بعدها به ناقوس تبدیل شد. طبقۀ سوم سردر نقاره خانه بود که تا اوایل دورۀ پهلوی، هنگام طلوع و غروب خورشید در آن نقاره می زدند. حجره ها و ایوان های نقاره خانه با نقاشی ها و گچ بری هایی شبیه به طبقۀ ششم بنای عالی قاپو تزیین شده بود که در ۱۳۰۷ش تغییر پیدا کرد. در دو طرف سردر، سکوهای بلند از سنگ یشم و سماق و محل عرضه و فروش مروارید و جواهرات بود. در دورۀ ناصرالدین شاه یک حاشیۀ کاشی کاری و یک کتیبه به سردر اضافه شد. جلو سردر حوض بسیار بزرگی بود که چهار بازار شاهی از آن جا شروع می شد و امروز به جای آن یک باغچه است. از جمله بخش های بازار قیصریه یا قیساریه که بازار شاه و بازار شاهی نیز نامیده می شد، ضرابخانۀ سلطنتی، چهارسوی منحصربه فرد ضرابخانه، سرای معروف شاهی، کاروان سرای شاه، بازار درخت سوخته، بازار گلشن، بازار قنادها، کلاه دوزان، و بازار چخماق سازها، چند حمام از جمله حمام گود، چند مدرسه از جمله مدرسۀ صدر و چند دروازه اختصاصی بود و به بازار چیت سازها و چهارسوی زیبای آن و دارالشفاء ختم می شد. در قسمتی از طبقه دوم بازار، بازار مولتانی ها بود که پارچه فروشان هندی در آن به کسب و کار اشتغال داشتند. چهارسوی بازار ساروتقی معروف به قهوه کاشی ها از بازار قیصریه منشعب می شود. بازار قیصریه امروز محل عرضۀ صنایع دستی اصفهان از جمله اشیای مسی قلمزنی و پارچه های قلمکار است.

wikijoo: بازار_قیصریه_(اصفهان)

بازار قیصریه (لار). بازار قیصریّه (لار)
(یا: چهار بازار) از قدیمی ترین بازارهای ایران، در شهر لار. در منابع، متعلق به دورۀ ملوک گرگینی لار معرفی و در سال ۱۰۱۵ق و دورۀ شاه عباس اول تعمیر کلی شده است. طرح آن در احداث چند بازار دیگر ایران ازجمله بازارچه بلند اصفهان و بازار وکیل شیراز مورد استفاده قرار گرفته است. بنای اصلی از سنگ و گچ بوده است. از چهار دالان شمالی جنوبی به طول۱۲۴.۴ متر و شرقی غربی به طول۱۱۷.۶ متر تشکیل شده است که در محل یک چهارسوق هشت ضلعی به ابعاد ۱۳.۵×۱۳.۵ متر یکدیگر را قطع می کنند. گنبدی سنگی به ارتفاع ۱۸ متر بر فراز آن قرار دارد و در چهار گوشۀ آن چهار مغازه است که پیرامون پشت آن ها بازاری به عرض سه تا چهار متر دور می زند. بازار از سطح خیابان پله می خورد و دو ورودی جنوبی آن از میدان لار آغاز و به محله های قدیمی و شمالی بازار ختم می شود. مطابق کتیبۀ ورودی غربی آن، بازار در دورۀ ناصرالدین شاه قاجار نیز تعمیر شده است. کاروان سراها و تیمچه هایی از دورۀ صفویان در کنار بازار باقی است، از جمله بازار جنوب شرقی میدان لار که چهار ایوان بسیار جالب در چهار گوشۀ آن به چشم می خورد. در دو طرف دالان شمالی جنوبی سیزده زوج حجره یا مغازه و در دو طرف دالان دیگر چهارده زوج مغازه قرار دارد که در گذشته هر یک ایوانی داشته اند و درهای قدیمی آن ها باقی است.

wikijoo: بازار_قیصریه_(لار)

دانشنامه عمومی

دانشنامه آزاد فارسی