برلاس

بَرلاس (جغتایی: Barlās) یک کنفدراسیون کوچ رو از تاتارها و مغول های ترک زبان شده (ترکی-مغولی) در آسیای مرکزی و مهم ترین ایل تیموریان بودند که بیش تر بر آسیای مرکزی، ایران و آسیای جنوبی حکومت می کردند.
سنت ترکی-مغولی
دودمان تیمور
تیموریان
امپراتوری مغولی هند (تیموریان هند)
براساس تاریخ پنهان مغول ها، برلاس نسب مشترکی با بورجیگین و بقیهٔ طایفه های مغول داشت. نسب طایفهٔ برلاس به قارچار برلاس، رئیس یکی از هنگ های جغتای می رسد. تاریخ پنهان مغول ها -یک اپیک قرن ۱۳ م که در دوران فرمان روایی اوگتای خان نوشته شده است- می گوید قارچار برلاس از نوادگان جنگ جوی افسانه ای مغول، بود و نچیر (بودون آچیر؛ بودنار مونگقاق)، بود که همچنین جد چنگیزخان محسوب می شده است.
به دلیل تماس های گسترده با جمعیت بومی در آسیای مرکزی این ایل نه تنها دین اسلام را پذیرفتندبلکه زبان جغتایی را که یک زبان ترکی بُن از شاخهٔ قَرلُق (خَلُّخ) بود نیز پذیرفتند،بعدها این زبان به ازبکی مدرن برگشت.
کشورگشای قرن ۱۴ م، تیمور، بنیان گذار دودمان تیموری، در یک خانوادهٔ اشرافی از طایفهٔ برلاس زاده شد. یکی از نوادگانش، ظهیرالدین بابُر، بعدها امپراتوری مغولی آسیای جنوبی و مرکزی را بنیاد نهاد.

بُرْلاس
(یا: برولاس؛ بُرُلاس) طایفۀ مغول، از گروه نیرون مطلق، در تقسیم بندی های مغولان قدیم از اصلی ترین طوایف مغول. اینان در تصرف ایران شرکت داشتند. امیرتیمور از برلاس های ماوراءالنهر بود و جمعی از سرداران او از این طایفه بودند. امیر ایرکو برلاس و پسرش سلطان اویس از ۷۹۵ تا ۸۱۹ق حکومت کرمان را در اختیار داشتند و اعقابشان تا انقراض قاجاریه با عنوان آقایان انار، کلانتران مورثی بخش انار بودند. خوانین برلاس در حکومت شاهرخ تیموری و جانشینانش، حکومت چند ناحیۀ ایران نظیر شوشتر و دزفول را در دست داشتند. گروهی از برلاس ها همراه ظهیرالدین بابر به هندوستان رفتند و گروهی دیگر در نواحی شرقی خراسان ایران مستقر شدند که طایفۀ بزرگ قرایی، از طوایف تربت حیدریه، ازجمله آنان است.