مرز دانه

مرز دانه (به انگلیسی: grain boundary) نوع خاصی از سطح مشترک جامد-جامد است که در دو سمت آن فاز یکسان بوده ولی جهت فضایی محورهای بلوری متفاوت است. مرزدانه ها نوع خاصی از عیوب بلوری صفحه ای به شمار می روند که در ریزساختار ماده نواحی بین دانه ها را تشکیل می دهند.
مرز دانه کج
مرز دانه چرخیده
به دلیل چگالی بالای عیوب بلوری در مرز دانه، این مناطق، مراکز مرجح برای خوردگی و همچنین جوانه زنی فاز ثانویه به شمار می روند. استحکام پایین مرزدانه در دماهای بالا تأثیر بسیار بر خواص خزشی و شکست مواد دارد. مرزدانه ها مانع از لغزش نابجایی ها شده و حرکت آن ها را محدود می کنند بنابراین یکی از پارامترهای تأثیرگذار در استحکام مواد به شمار می روند. مرزدانه ها همچنین به علت غیراستوکیومتری بودن بر خواص الکتریکی مواد تأثیر گذاشته و یکی از عوامل اصلی به وجود آمدن خصوصیات I-V غیرخطی هستند.
مرزدانه در یک پلی کریستال رابط بین دو دانه ( کریستالیت ) است .
مرزدانه عیوب دو بعدی در یک ساختار کریستالی است و تلاش می کند تا هدایت الکتریکی وگرمایی ماده را کاهش دهد . اکثر مرزدانه ها مکان های مناسبی برای شروع خوردگی و ته نشینی فازهای جدید ماده است . همچنین آن ها برای بسیاری از مکانیزم های خزش مهم هستند . از طرف دیگر، مرزدانه ها در حرکت نا به جایی ها در ماده اختلال ایجاد می کنند بنابراین، همانطور که در رابطه هال-پچ تشریح شده است، کاهش اندازه کریستالیت یک روش مرسوم برای افزایش مقاومت مکانیکی است .