( اسم ) نام عام گروهی از سنگهای آذرین که بسیار فراوانند و جزو عنصر اصلی سنگهای آذرین اعم از اسید یا قلیایی و یا خنثی هستند منتهی نسبت به سنگهای مختلف ترکیب فلدسپاتها فرق می کند . اگر فلدسپاتها دارای پتاسیم باشند در سیستم منو کلینیک متبلور می شوند و چون در حالت بلورین آنها یک زاویه قایمه هست بانها فلدسپاتهای اورتوکلاز گویند و اگر در فلدسپات سدیم یا کلسیم باشد در سیستم تری کلینیک متبلور می شوند و بانها فلدسپاتهای پلاژیوکلاز گویند . سر دسته فلدسپاتهای پتاسیم دار اورتوز است که در سنگهای آتشفشانی اسید از دسته گرانیت فراوان است و بلورهایش فراوان است و بلورهایش بیشتر به صورت ماکلهای تداخلی هستند . فلدسپاتها بر اثر آبهایی که خاصیت اسیدی دارند ( از قبیل آب باران و غیره ) به مرور تجزیه شده و سیلیکات آلومین می دهند که همان کالوئن یا خاک چینی است .
فلدسپات
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
(فِ دِ سْ ) [ فر. ] (اِ. ) نام گروهی از سنگ های آذرین که بسیار فراوانند و جزو عنصر اصلی سنگ های آذرین اعم از اسید قلیایی یا خنثی هستند.
لغت نامه دهخدا
فلدسپات. [ ف ِ دِ ] ( فرانسوی ، اِ ) نام عام گروهی از سنگهای آذرین که بسیار فراوانند و جزو عنصر اصلی سنگهای آذرین اعم از اسیدی یا قلیائی و یا خنثی هستند، منتهی نسبت به سنگهای مختلف ترکیب فلدسپاتها فرق میکند... اگر فلدسپاتها دارای پتاسیم باشند در سیستم منوکلینیک متبلور می شوند و چون در حالت بلورین ِ آنها یک زاویه قائمه هست به آنها فلدسپاتهای ارتوکلاز میگویند و اگر در فلدسپات سدیم یا کلسیم باشد درسیستم تری کلینیک متبلور میشود و به آنها فلدسپاتهای پلاژیوکلاز میگویند. سردسته فلدسپاتهای پتاسیم دار،ارتوز است که در سنگهای آتش فشانی اسید از دسته گرانیت فراوان است و بلورهایش بیشتر بصورت ماکلهای تداخلی هستند. فلدسپاتها بر اثر آبهایی که خاصیت اسیدی دارند بمرور تجزیه شده و سیلیکات آلومین میدهند که همان کائولن یا خاک چینی است. ( فرهنگ فارسی معین ).
فرهنگ عمید
کانی بلوری شبیه کوارتز به رنگ سرخ، زرد، یا سفید که تحت تٲثیر آب باران تجزیه شده و تشکیل کائولن یا خاک چینی می دهد.
دانشنامه عمومی
فِلدِسپات (قدیمی تر: فلسپار) نوعی کانی بلورین است که از سیلیکات آلومینیم و سدیم و پتاسیم و کلسیم تشکیل شده و در سنگ های آذرین یافت می شود).
فلسپات ها از مهم ترین کانی های سنگی آذرین به شمار می آیند. فلدسپات ها به سه گروه کلسیک، پتاسیک و سدیک تقسیم بندی می شوند. آنورتیت به فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8) فلدسپات نوع کلسیک است و آلبیت به فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8) فلدسپات نوع سدیک و پتاسیم فلدسپات به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است.
چندریختیهای پتاسیم فلدسپات عبارت اند از: سانیدین، ارتوکلاز، میکروکلین و آدولاریا. آنورتیت و آلبیت به این امتیاز که می توانند جانشین شوند و در ساختمان کانی پلاژیوکلاز شرکت می کنند، میان فلدسپات سدیم (آلبیت) و فلدسپات پتاسیم، جانشینی محدودی وجود دارد و فلدسپاتهای این سری به انواع آلکانی فلدسپاتها شهرت دارند.
ساختار فلدسپات همانند ساختار چند ریختیهای گوناگون SiO4 و همچنین AlO4 تشکیل شده است. ساختار فلدسپاتها را می توان حالت پرشده ساختارهای SiO2 از راه ورود AL به شبکه چهاروجهی و هم زمان با آن جایگزینی Na+ (یا K+ یا Ca2+) در حفره های موجود فرض کرد. هنگامی که فقط یک Si4+ به وسیله Al3+ جانشین می شود، ساختار می تواند با ورود یک K+ یا یک Na+ خنثی شود.
فلسپات ها از مهم ترین کانی های سنگی آذرین به شمار می آیند. فلدسپات ها به سه گروه کلسیک، پتاسیک و سدیک تقسیم بندی می شوند. آنورتیت به فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8) فلدسپات نوع کلسیک است و آلبیت به فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8) فلدسپات نوع سدیک و پتاسیم فلدسپات به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8) فلدسپات نوع پتاسیک آن است.
چندریختیهای پتاسیم فلدسپات عبارت اند از: سانیدین، ارتوکلاز، میکروکلین و آدولاریا. آنورتیت و آلبیت به این امتیاز که می توانند جانشین شوند و در ساختمان کانی پلاژیوکلاز شرکت می کنند، میان فلدسپات سدیم (آلبیت) و فلدسپات پتاسیم، جانشینی محدودی وجود دارد و فلدسپاتهای این سری به انواع آلکانی فلدسپاتها شهرت دارند.
ساختار فلدسپات همانند ساختار چند ریختیهای گوناگون SiO4 و همچنین AlO4 تشکیل شده است. ساختار فلدسپاتها را می توان حالت پرشده ساختارهای SiO2 از راه ورود AL به شبکه چهاروجهی و هم زمان با آن جایگزینی Na+ (یا K+ یا Ca2+) در حفره های موجود فرض کرد. هنگامی که فقط یک Si4+ به وسیله Al3+ جانشین می شود، ساختار می تواند با ورود یک K+ یا یک Na+ خنثی شود.
wiki: فلدسپات
دانشنامه آزاد فارسی
فِلْدِسْپات (feldspar)
فِلْدِسْپات
(یا: فلدسپار) گروهی از کانیهای سیلیکاتی. فلدسپات ها فراوان ترین مادّۀ معدنی در پوستۀ زمیناند. سازندۀ اصلی سنگ های آذریناند و در اغلب سنگ های دگرگونی و سنگ های رسوبی نیز یافت می شوند. همۀ فلدسپات ها حاوی سیلیسیم، آلومینیوم، و اکسیژن اند که به هم متصل شده اند تا شکلی داربستی ایجاد کنند. فضاهای خالی داخل این ساختار داربستی را سدیم، پتاسیم، کلسیم، و به ندرت باریوم، با نسبت های گوناگون، اشغال می کنند. فلدسپات ها بلورهای سفید، خاکستری، یا صورتی تشکیل می دهند و سختی آن ها در مقیاس موس شش است. چهار کانی زیر معرّف چهار ترکیب کاملاً متمایز فلدسپات هایند: اورتوکلاز با فرمول KAlSi۳O۸، آلبیت با فرمول NaAlSi۳O۸ آنورتیت با فرمول CaAl۲Si۲O۸، و سلزین با فرمول BaAl۲Si۲O۸. فلدسپات های قلیایی پلاژیوکلاز حاوی مقادیر متفاوت سدیم، مانند آلبیت، و کلسیم، مانند آنورتیت، و مقادیر جزیی پتاسیم اند. فلدسپات های قلیایی، شامل اورتوکلاز، مقدار زیادی پتاسیم، مقدار کمتری سدیم، و اندکی کلسیم دارند. فلدسپات معروف به ماه سنگ (حجرالقمر) شبیه مروارید است و در جواهرسازی به کار می رود. سالانه تقریبا ۴هزار تن فلدسپات در صنایع سرامیک مصرف می شود. فلدسپات ها گروهی از کانی های سنگ سازند که تقریباً ۶۰ درصد از پوستۀ زمین را تشکیل می دهند.
فِلْدِسْپات
(یا: فلدسپار) گروهی از کانیهای سیلیکاتی. فلدسپات ها فراوان ترین مادّۀ معدنی در پوستۀ زمیناند. سازندۀ اصلی سنگ های آذریناند و در اغلب سنگ های دگرگونی و سنگ های رسوبی نیز یافت می شوند. همۀ فلدسپات ها حاوی سیلیسیم، آلومینیوم، و اکسیژن اند که به هم متصل شده اند تا شکلی داربستی ایجاد کنند. فضاهای خالی داخل این ساختار داربستی را سدیم، پتاسیم، کلسیم، و به ندرت باریوم، با نسبت های گوناگون، اشغال می کنند. فلدسپات ها بلورهای سفید، خاکستری، یا صورتی تشکیل می دهند و سختی آن ها در مقیاس موس شش است. چهار کانی زیر معرّف چهار ترکیب کاملاً متمایز فلدسپات هایند: اورتوکلاز با فرمول KAlSi۳O۸، آلبیت با فرمول NaAlSi۳O۸ آنورتیت با فرمول CaAl۲Si۲O۸، و سلزین با فرمول BaAl۲Si۲O۸. فلدسپات های قلیایی پلاژیوکلاز حاوی مقادیر متفاوت سدیم، مانند آلبیت، و کلسیم، مانند آنورتیت، و مقادیر جزیی پتاسیم اند. فلدسپات های قلیایی، شامل اورتوکلاز، مقدار زیادی پتاسیم، مقدار کمتری سدیم، و اندکی کلسیم دارند. فلدسپات معروف به ماه سنگ (حجرالقمر) شبیه مروارید است و در جواهرسازی به کار می رود. سالانه تقریبا ۴هزار تن فلدسپات در صنایع سرامیک مصرف می شود. فلدسپات ها گروهی از کانی های سنگ سازند که تقریباً ۶۰ درصد از پوستۀ زمین را تشکیل می دهند.
wikijoo: فلدسپات
کلمات دیگر: