رودلف نوریف

رودُلف خامِتُویچ نوریِف (به روسی: Рудо́льф Хаме́тович Нуре́ев) (زادهٔ ۱۷ مارس ۱۹۳۸، ایرکوتسک، شوروی — درگذشتهٔ ۶ ژانویه ۱۹۹۳، پاریس، فرانسه) رقصنده باله و طراح رقص اهل اتحاد جماهیر شوروی بود. وی به عنوان یکی از مشهور و موفق ترین رقصنده های باله شناخته شده و لقب "سالار رقص" را در فرهنگ توده به دست آورد.
نوریف برای پرش های بلند و چرخش های سریع خود شناخته می شد و در طول فعالیت حرفه ای خود توانست جایگاه رقصندگان مذکر را احیا کند در زمینه طراحی رقص نیز تهیه کنندهٔ بازآفرینی هایی از آثار کلاسیک هم چون دریاچه قو، جیزل و رقصنده معبد بود.نوریف تمام سال های اوج فعالیت حرفه ای خود را در غرب (اروپا) گذراند. هرچند که کی جی بی به دلایل سیاسی با او دشمنی ورزید و چندین بار تلاش کرد او را دستگیر کرده و به شوروی بازگرداند، اما در این راه ناموفق بود.
رودلف نوریف در قطاری از راه آهن سراسری سیبری در نزدیکی ایرکوتسک سیبری اتحاد شوروی و زمانی که مادر او به قصد دیدن پدرش به ولادی وستوک می رفت، به دنیا آمد. وی تنها فرزند پسر یک خانواده باشقیر–تاتار در روستایی در نزدیکی اوفا در باشقیرستان بود. نوریف نخستین بار زمانی به رقص علاقه مند شد که همراه با مادر و خواهرهایش به تماشای اپرایی رفته بود. در کودکی توسط اطرافیانش به رقصیدن در اجراهای محلی باشقیری تشویق شد. زمانی که معلم هایش توانایی او را دیدند به وی توصیه کردند در سن پترزبورگ دوره ببیند. نوریف برای ورود به گروه اپرای تالار بولشوی امتحان داد و پذیرفته شد. اگرچه او احساس می کرد مدرسه باله مارینسکی بهتر است، پس عازم لنینگراد شد و در ۱۷ سالگی به مدرسه باله لنینگراد پیوست و زیر نظر الکساندر پوشکین تعلیم یافت.
نوریف در سال ۱۹۸۴ متوجه شد که به بیماری ایدز مبتلا است. وی نخست این بیماری را جدی نمی گرفت. در ۱۹۹۲ بیماری پیشرفت زیادی کرده بود. نوریف در ۲۰ نوامبر ۱۹۹۲ در بیمارستان بستری شد و چند هفته بعد در ۵۴ سالگی درگذشت.