قومس

کومش، کومس یا قومس، نام یکی از ایالت های کهن ایران است که امروزه، استان سمنان محدودهٔ آن سرزمین باستانی را دربرگرفته است.
میرباقری، محمدرضا (۱۳۸۷)، قومس:گذری بر تاریخ و اقلیم و ویژگی های فرهنگی استان سمنان، تهران: هم پا، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۲۱۰-۰۹-۵
فرهنگنامه کومش
حقیقت (رفیع)، عبدالرّفیع (۱۳۷۰)، تاریخ قومس، تهران: کومش
سرزمین «کومس» که حدود آن را از گرمسار تا بیارجمند می دانند، سرزمینی است که در شمال ایران و در شرق ری واقع بوده است.
شاهراه بزرگ خراسان که از ری، در ناحیه جبال می آمد و به نیشابور در خراسان منتهی می گردید از سراسر ایالت قومس می گذشت و همه شهرهای مهم قومس سر این راه واقع بود. جغرافی نویسان عرب بخشی از شاهراه بین آبادی های کنونی عباس آباد و لاسگرد دهستانی در شهرستان سرخه را جزء ولایت جداگانه ای به نام قومس دانسته اند.
بنا به روایات تاریخی، کومش چهاردهمین ایالت تاریخی «ورن» (ورنه) از تقسیمات شانزده گانه اوستایی در دوران باستان بوده است. این منطقه در طی دوران حکومت مادها و هخامنشیان با نام «کومیسنه» (کومس) یا «کومیشان» (کومش) شناخته می شده و بخشی از ایالت بزرگ «پارت» (پرتو) به شمار می رفته است. قومس، چاپ اول، ص ۳.