اشعث بن قیس

ابو محمد معدی کرب بن قیس بن معدی کرب از تیره حارث بن معاویه و بزرگ قبیله کنده در حضرموت بود. وی ملقب به اشعث است که به معنای ژولیده مو می باشد. بعضی جاها به وی لقب اشج (شکسته پیشانی) و عرف النار (به معنای خائن) داده اند.
Poonawala, Ismail (2011). "ʿALĪ B. ABĪ ṬĀLEB". Encyclopædia Iranica. Retrieved 21 March 2012.
Veccia Vaglieri, L (1986). "Ibn Muld̲j̲am". Encyclopaedia of Islam. ۳ (second ed.). Leiden-London: E. J. Brill. p. ۸۸۷–۹۰. ISBN 90-04-08118-6.
Bosworth, C.E (1987). "AZERBAIJAN iv. Islamic History to 1941". Encyclopædia Iranica. ۳ (first ed.). Bibliotheca Persica Press. p. ۲۲۴–۲۳۱. ISBN 0710091214.
Daniel, E.L (1986). "ʿARAB iii. Arab settlements in Iran". Encyclopædia Iranica. ۲ (first ed.). Bibliotheca Persica Press. p. ۲۱۰–۲۱۴. ISBN 0710091079.
در سال های جوانی وی به قبیله مراد که پدرش را کشته بودند حمله کرد، اما اسیر شده و مجبور به پرداخت ۳۰۰۰ شتر به عنوان فدیه گردید. در سال ۱۰ هجری/۶۳۱ میلادی او سرکرده گروهی بود که برای تسلیم بخشی از قبیله کنده در مدینه به محمد، مأموریت یافته بودند. قرار بود خواهر اشعث به نام قتیله به ازدواج محمد در آید، اما پیش از آنکه قتیله به مدینه بیاید، محمد درگذشت.
بعد از درگذشت محمد، اشعث به همراه قبیله اش شورش کرده و مسلمانان آنان را در قلعه نجیر، محاصره نمودند. نقل است که اشعث شرط تسلیم قلعه را به در امان بودن خود و ۹ نفر دیگر گذاشت، اما از نوشتن نامش در عهدنامه تسلیم سرباز زده و بدین سان از اعدام رهایی یافت و به مدینه فرستاده شد و ابوبکر نه تنها وی را بخشید بلکه خواهرش ام فروه (قریبه) را به ازدواج اشعث درآورد. اما برخی روایات حاکی از آنند که این ازدواج باید در زمان نمایندگی اشعث از سوی محمد صورت گرفته باشد.
اشعث در غزای شام حضور داشت و بینایی یکی از چشمانش را در جنگ یرموک از دست داد. پس از ابوعبیده، اشعث و قبیله اش را به نزد سعد بن ابی وقاص در قادسیه فرستاد و اشعث در آن جا فرمانده سپاهی بود که شمال عراق را تصرف کرد.

wiki: اشعث بن قیس

[ویکی فقه] برخی اشعث بن سعد را به اشتباه اشعث بن قیس دانسته و او را جزء شهداء برشمرده اند. و حال آن که اشعث بن قیس از دشمنان سیدالشهداء علیه السلام بوده است.
۱. ↑ یاران پایدار، ص۲۲.۲. ↑ رمز المصیبة ج۲، ص۱۶۰.۳. ↑ المفید فی ذکری السبط الشهید، ص۱۲۷.۴. ↑ تسلیة المجالس ج۲، ص۳۲۴.

wikifeqh: مدینه آمد و مسلمان شد. خواهرش، قُتَیْلَه را به طور غیابی به عقد پیامبر درآورد؛ ولی پیش از رسیدن او به مدینه، رسول خدا رحلت کرد.
بر پایه روایتی اشعث در حجّة الوداع حضور داشت. پس از وفات رسول خدا صلی الله علیه و آله، مرتد شد و با لشکریان ابوبکر نبردهای سختی کرد؛ اما سرانجام تسلیم و به اسارت نزد ابوبکر آورده شد. ابوبکر او را بخشود و خواهر خود، اُمّ فَرْوَه را به همسری وی درآورد، هر چند در واپسین لحظات عمر خود، از این که اشعث را نکشته بود، اظهار پشیمانی کرد زیرا با همه این ها، او را فردی مفسد می دانست.
در دوره خلافت عمر و کمی پیش از آن، در جنگهای روم و ایران شرکت جست و در همین ایام به همراه قبیله اش (کِنْده) در کوفه سکونت یافت. سپس در دوره خلیفه سوم، کارگزار خلیفه در آذربایجان شد و بنا به اختلاف روایات، بین 4 تا 10 سال والی آنجا بود.
علی بن ابی طالب علیه السلام پس از جنگ جمل، یعنی حدود 6 ماه پس از آغاز خلافتش، او را از ولایت آذربایجان عزل کرد و از وی خواست تا اموال حکومتی را در کوفه به حضرت تحویل دهد. این تصمیم بر اشعث ناگوار آمد، به طوری که بر آن شد تا به معاویه بپیوندد ولی قومش او را بازداشتند زیرا ترک شهر و قوم و پیوستن به معاویه را سزاوار نمی دانستند، گرچه بلاذری از مکاتبه او با معاویه سخن گفته است.
او در جنگ صفین در سپاه امام علی علیه السلام بود و از سوی حضرت فرمانده جناح راست لشکر عراق شد. در این جنگ به مالک اشتر که اصالتی یمنی داشت و از سرداران برجسته سپاه علی علیه السلام بود، حسادت میورزید و در کسب پیروزی های نخستین با او به رقابت می پرداخت.
او در لیلة الهریر ضمن سخنرانی، مردم را از ادامه جنگ برحذر داشت و پس از نیرنگِ بر سر نیزه کردن قرآن ها از سوی معاویه، به شدت از ادامه جنگ جلوگیری کرد و علی علیه السلام را واداشت تا مالک اشتر را از صف مقدم جنگ به عقب بازگرداند. پس از آن در انتخاب ابن عبّاس و مالک اشتر به صورت نماینده سپاه عراق برای داوری با امیرمؤمنان، علی علیه السلام مخالفت ورزید و سرانجام امام را واداشت تا به داوری ابوموسی اشعری تن در دهد.
اشعث در جنگ نهروان در کنار علی علیه السلام ولی بدون هیچ سِمَتی، بر ضدّ خوارج شرکت کرد و پس از این جنگ با وعده های معاویه، مانع اعزام دوباره سپاه علی علیه السلام به سوی شام شد، از این رو حضرت او را بر منبر، منافق پسر کافر خواند و نفرین کرد.

wikiahlb: اَشْعَث _بن _قَیس

[ویکی اهل البیت] اَشْعَث بن قَیس. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
ابومحمد، معدیکرب بن قَیْس بن معدیکرب بن معاویه. وی به سبب ژولیدگی همیشگی موهایش، به «اشعث» (ژولیده مو) شهرت یافت. در جاهلیت از سران قبیله کِنْده (از قبایل عمده یمن) بود. و در سال دهم هجرت، در رأس هیئتی به مدینه آمد و مسلمان شد. خواهرش، قُتَیْلَه را به طور غیابی به عقد پیامبر درآورد؛ ولی پیش از رسیدن او به مدینه، رسول خدا رحلت کرد.
بر پایه روایتی اشعث در حجّة الوداع حضور داشت. پس از وفات رسول خدا صلی الله علیه و آله، مرتد شد و با لشکریان ابوبکر نبردهای سختی کرد؛ اما سرانجام تسلیم و به اسارت نزد ابوبکر آورده شد. ابوبکر او را بخشود و خواهر خود، اُمّ فَرْوَه را به همسری وی درآورد، هر چند در واپسین لحظات عمر خود، از این که اشعث را نکشته بود، اظهار پشیمانی کرد زیرا با همه این ها، او را فردی مفسد می دانست.
در دوره خلافت عمر و کمی پیش از آن، در جنگهای روم و ایران شرکت جست و در همین ایام به همراه قبیله اش (کِنْده) در کوفه سکونت یافت. سپس در دوره خلیفه سوم، کارگزار خلیفه در آذربایجان شد و بنا به اختلاف روایات، بین 4 تا 10 سال والی آنجا بود.
علی بن ابی طالب علیه السلام پس از جنگ جمل، یعنی حدود 6 ماه پس از آغاز خلافتش، او را از ولایت آذربایجان عزل کرد و از وی خواست تا اموال حکومتی را در کوفه به حضرت تحویل دهد. این تصمیم بر اشعث ناگوار آمد، به طوری که بر آن شد تا به معاویه بپیوندد ولی قومش او را بازداشتند زیرا ترک شهر و قوم و پیوستن به معاویه را سزاوار نمی دانستند، گرچه بلاذری از مکاتبه او با معاویه سخن گفته است.
او در جنگ صفین در سپاه امام علی علیه السلام بود و از سوی حضرت فرمانده جناح راست لشکر عراق شد. در این جنگ به مالک اشتر که اصالتی یمنی داشت و از سرداران برجسته سپاه علی علیه السلام بود، حسادت میورزید و در کسب پیروزی های نخستین با او به رقابت می پرداخت.

wikiahlb:

دانشنامه عمومی

دانشنامه اسلامی