اعراف

اعراف (جمع عُرف به معنی مکان بلند) می تواند به موارد زیر اشاره کند:
اعراف (سوره)، نام هفتمین سوره قرآن با ۲۰۶ آیه
اعراف (شعر) نام یکی از اشعار ادگار آلن پو با الهام از سوره قرآن
اعراف (یمن)، روستایی در دهستان المُقَبَنَة از توابع استان حضرموت در کشور یمن
اعراف در قیامت، از مفاهیم قرآنی دربارهٔ معاد

[ویکی شیعه] اَعْراف، جایگاه میان بهشتیان و دوزخیان. از آیات قرآن به دست می آید که بر فراز اعراف مقرّبانی هستند که به اذن خدا شفاعت می کنند. در مورد مصادیق اعراف، میان اهل سنت و شیعه، اختلاف است. بنابر نظر اهل سنت، اعراف کسانی اند که گناهان و کارهای خیر آنها با هم برابر است؛ اما بیشتر عالمان شیعه با استناد به آیات قرآن و روایات معتقدند اصحاب اعراف پیامبران الهی و ائمه اطهار (علیهم السلام) هستند.
اعراف جمع «عُرف» در لغت به قسمت های بلند کوه و تپه و رستنگاه مو در پشت گردن گفته می شود.،
در اینکه مقصود از اعراف در قرآن چیست، دانشمندان اسلامی دیدگاه های متفاوتی ابراز کرده اند که بیشتر آنها به این معنا برمی گردد که مقصود از آن دیواری میان بهشتیان و جهنمیان است.

[ویکی الکتاب] معنی أَعراف: قسمتهای بالای حجاب و تلهای شنی و عرف به معنی یال اسب و تاج خروس و قسمت بالای هر چیزی است . معلوم میشود که این کلمه به هر معنا که استعمال شود ، معنای علو و بلندی در آن هست . اهل اعراف مشرف بر جمیع مردم از بهشتیان و دوزخیانند ، معلوم میشود که منظور از...
تکرار در قرآن: ۲(بار)
جمع عرف (بر وزن قفل) و آن به معنی یال اسب، کاکل خروس، و قسمتهای بلند کوه و تپّه است در اقرب گفته: «اَعْرافُ الرِّیاحِ وَ السَّحابِ: اَوائِلُها وَ اَعالیها». در آیه . الف و لام عوض از مضاف الیه است تقدیرش چنین می‏باشد: «وَ عَلی اَعْرافِ الْحِجابِ رِجالٌ» یعنی میان اهل بهشت و آتش حائلی است و بر بلندیهای آن حائل مردانی است. اهل اعراف‏ ما ابتدا آیاتی که در آنها این کلمه واقع است نقل و سپس مطالب آن را بررسی کرده و آنگاه بعضی از روایات و اقوال را نقل خواهیم کرد: . آنچه از این آیات مستفاد می‏شود به قرار ذیل است: 1- میان اهل جنّت و نار حائلی است. آیا این حائل همان است که در آمده است؟ به قولی مراد از «سُور» همان اعراف است شاید اینطور باشد ولی فرق این آیه با آیه اعراف آنست که این درباره حایل میان مؤمنین و منافقین است چنان که از ما قبل و صدر آیه معلوم می‏شود و اعراف درباره مطلق مؤمنان و کفّار می‏باشد. 2- در ارتفاعات آن حائلی مردانی است که همه را با علامت آنها می‏دانند، آن مردان خطاب به اهل بهشت گویند: سلام بر شما، این سخن آنگاه گویند که اهل بهشت هنوز به بهشت داخل نشده‏اند ولی طمع آن را دارند که داخل شوند، در صورتی که «لَمْ یَدْخُلُوها وَ هُمْ یَطْمَعُونَ» هر دو حال باشند از «اَصْحابُ الجَنَّةِ» و اگر حال باشند از ضمیر «ناَدْوا» آن وقت معنی چنین می‏شود که مردان اعراف در حالی ندا می‏کنند که داخل بهشت نشده‏اند ولی طمع آن را دارند. با قرینه آیات ما قبل می‏شود گفت که دو جمله حال اصحاب اعراف است زیرا ملاحظه آیات ما قبل نشان می‏دهد که گفتار اهل اعراف بعد از اسقرار اهل بهشت در بهشت و اهل دوزخ در دوزخ است مثلا در آن آیات چنین آمده: «وَ نادی اَصْحابُ الّجَنَّةِ اَصْحابَ النّارِ اَنْ قَدْ وَجَدْنا ما وَعَدَنا رَبَّنا حَقّاً فَهَلْ وَجَدْتُمْ ما وَعَدَ رَبَّکُمْ حَقّاً قالُوا نَعَمْ...» ولی گفته‏اند: دو جمله «لَمْ یَدْخَلُوها وَ هُمْ یَطْمَعُونَ» حال است از «اَصْحابَ الْجَنَّةِ». و این حق است زیر در آیه 49 می‏خوانیم: «اُدْخُلُوا الّجَنُّةَ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَ لا اَنْتُمْ تَحْزَنُونَ» آیه صریح است که هنوز داخل نشده‏اند در این صورت آیه «وَ نادی اَصْحابُ الْجَنَّةِ...» که گذشت مطلب مستقلی است که ترتیب وقوعی با آیات بعدی ندارد. 3- مردان اعراف چون متوجّه اهل آتش شوند گویند: «رَبَّنا لا تَجْعَلْنا مَعَ الْقَوْمِ الظّالِمینَ» ایضاً آنها به عده‏ای از بدکاران که با علائم آنها را می‏شناسند می‏گویند: جمع مال و غیره و تکبر از بندگی حق شما را کفایت نکرد و از عذاب رها ننمود، آیا اینان (اشاره به مؤمنین) آنهایند که قسم خوردید خدا رحمتی به ایشان نمی‏رساند (ای مؤمنان) داخل بهشت شوید برای شما دیگر خوفی و اندوهی نیست. ظاهر «اُدْخُلُوا الْجَنَّةَ...» آن است که اهل اعراف به اهل بهشت دستور می‏دهند که: داخل بهشت شوید بعضی در آن «قیل» یا «یَقُولُ اللّهُ» یا «یَقُولُ الْمَلائِکَةُ» مقدّر کرده‏اند ولی همه برخلاف ظاهر است. با ملاحظه آنچه گفته شد: پر روشن است که اهل اعراف مردان ممتازی هستند از قبیل انبیاء، اوصیاء، ائمه، صدیقین، و اشهاد. زیرا آنها همه را با علامت می‏شناسند و در آن روز حق سخن گفتن دارند، به اهل بهشت فرمان دخول می‏دهند، آنها را به رخ اهل جهنّم می‏کشند، اهل بهشت را سلام می‏گویند. با آن که در آن روز کسی حق سخن گفتن ندارد جز به اذن خدا ، . پس این اشخاص که این همه سخنان بزرگ می‏گویند لابد مورد نظر خدا و واسطه میان خدا و مردم‏اند. و قسمتی از کارهای قیامت به امر خدا محوّل به ایشان است و این عجب نیست که خداوند در آن روز بعضی از بندگان محبوب خویش را چنان مقامی بدهد و چنان کاری به آنها محول کند که حتی آنها به اهل بهشت اجازه ورود بدهند. بررسی روایات‏ روایات وارده در این زمینه دو گروه‏اند یکی آن که اصحاب اعراف انبیاء و امامان و نظیر آنهااند. دوم اهل اعراف آنهایند که اعمال نیک و بد آنها مساوی است، اعمال نیک از آتش بازشان داشته و اعمال بد مانع دخول بهشت گردیده آنها در اعراف‏اند تا خدا میانشان قضاوت کند. بعد وارد بهشت گردند این دسته از روایات با آیات ابداً تطبیق نمی‏شوند اینک بعضی از روایات دستهْ اول: 1- در مجمع از امام باقر «علیه السلام» نقل شده: «هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلامُ لایَدْخُلُ الْجَنَّةَ اِلّا مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ وَ لا یَدْخُلُ النّآرَ اِلّا مَنْ اَنْکَرَهُمْ وَ اَنْکَرُوهُ» این حدیث در تفسیر عیاشی نیز نقل شده. 2- ایضاً درمجمع است «قالَ اَبُو عَبْدءاللّهِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَلَیْهَِماالسَّلامْ: اَلْاَعْرافُ کُثْبانٌ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَالنّارِ یَقِفُ عَلَیْها کُلُّ نَبِیٍّ وُکُلٌ خَلیفَةِ نَبَیٍ... کثبان جمع کثیب به معنی تل ریگ است. 3- در مجمع از اصبغ بن نباته مروی است: «قالَ کُنْتُ جالِساً عِنْدَ عَلِیٍّ علیه السلام فَاَتاهُ اِبْنُ الْکُوّاءِ فَسَئَلَهُ عَنْ هذِهِ الْآیَةِ فَقالَ: وَیْحَکَ یَابْنَ الْکُوّاءِ نَحْنُ نَقِفُ یَوْمَ الْقِیامَةِ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَالنّارِ فَمَنْ یَنْصُرُنا عَرَفْناهُ بِسیماهُ فَادْخَلْناهُ الْجَنَّةَ وَ مَنْ اَبْغَضْنا عَرَفْناهُ بِسیماهُ فَاَدْخَلْناهُ النّارَ». 4- ایضاً در مجمع درباره حدیث مشهور «اِنَّ عَلِیّاً علیه السلام قَسیمُ النّارِ وَ الْجَنَّةِ» از رسول خدا «صلّی اللّه علیه و آله و سلم» نقل شده که آن حضرت به علی «علیه السلام» فرمود: «یا عَلِیُّ کَاَنّی بِکَ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ بِیَدِکَ عَصا عَوْسَجٍ تَسُوقُ قَوماً اِلَی الْجَنَّةِ وَ آخَرینَ اِلَی النّارِ». این روایت مطابق آیه «اُدْخُلُوا الْجَنَّةَ...» است که در آیات اعراف بررسی شد که آن از کلام اصحاب اعراف است. حدیث «قَسیمُ النّارِ وَ الجَنَّةِ» را فریقین نقل کرده‏اند. 5- در تفسیر عیاشی از علی «علیه السلام» نقل شده که فرمود: «اَنَا یعسُوبُ الْمُؤمِنینَ وَ اَنَا اَوَّلُ السّابِقینَ وَ اَنَا خَلیفَةُ رَسُولِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ اَنَا قَسیمُ (اَلْجَنَّةِ وَ) النّارِ وَ اَنَا صاحِبُ الْاَعْرافِ». 6- در بحار از بصائر از برید عجلی نقل شده: «سَئَلْتُ اَبا جَعْفَرَ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللّهِ: (وَ عَلَی الْاَعْرافِ رِجالٌ یَعْرِفُونَ کُلّاً بِسیماهُمْ» قالَ: اُنْزِلَتْ فی هذِهِ اَلْاُمَّةِ وَ الرِّجالُ هُمُ الْاَئِمَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ...». 7- و نیز در بحار از امام صادق علیه السلام در ضمن حدیثی نقل شده: «لَیَکُونُنَّ عَلَی الْاَعْرافِ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَ النّارِ مُحَمَّدٌ وَ عَلِیُّ وَ فاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ الطَّیِّبُونَ مِنْ آلِهِمْ...». این احادیث که از آنها بیشتر می‏توان یافت همه با آیات قابل تطبیق و مصداق آیات‏اند و در بعضی از آنها خود ائمّه اعراف خوانده شده‏اند چنانکه در تفسیر عیاشی از سلمان نقل شده که شنیدم رسول خدا «صلّی اللّه علیه و آله و سلم» بیشتر از ده بار به علی علیه السلام فرمود: «یا عَلِیُّ اِنَّکَ وَ الْاَوْصیاءَ مَنْ بَعْدِکَ اَعْرافٌ بَیْنَ الْجَنَّةِ وَالنّارِ لا یَدْخُلُ الْجَنَّةَ اِلّا مَنْ عَرَفَکُمْ وَ عَرَفْتُمُوهُ وَ لا یَدْخُلُ النّارَ اِلّا مَنْ اَنْکَرَکُمْ وَ اَنْکَرْتُمُوهُ». مراد از اعراف در حدیث شناخته شده‏ها است زیرا اعراف جمع عرف و اعرف است چنانکه در المنار گفته است. یعنی شما روز قیامت شناخته شده‏هائید آشنایان شما اهل بهشت و منکرینتان اهل آتشند. دسته دوم از روایات درباره اصحاب اعراف که گفتیم چنین‏اند: 1- در تفسیر عیاشی از امام صادق علیه السلام نقل شده که از راوی به آن حضرت عرض کرد: «اَیُّ شَیْ‏ءِ اَصْحابُ الْاَعْرافِ؟ قالَ: اسْتَوَتِ الْحَسَناتُ وَ السَّیِّئاتُ فَاِنْ اَدْخَلَهُمُ اللّه الْجَنَّةَ فَبِرحْمَتِهِ وَ اِنْ عَذَّبَهُمْ لَمْ یَظْلِمْهُمْ». 2- در کافی در ضمن حدیثی از امام باقر علیه السلام نقل شده که فرمود: «وَ لکِنَّهُمْ قَوْمٌ اِسْتَوَتْ حَسَناتُهُمْ وَ سَیِّئاتُهُمْ فَقَصُرَتْ بِهِمُ الْاَعْمالُ وَ اِنَّهُمْ لَکُما قالَ اللّهُ...». روایات اهل سنت درباره اصحاب اعراف نوعاً در این زمینه است ولی چنانکه گفته شد با آیات قابل تطبیق نیستند. نقل اقوال‏ اقوال گذشتگان راجع به اصحاب اعراف در کتب تفسیر چنین است: 1- اصحاب اعراف انبیاء علیهم السلام‏اند خدا آنها را در بلندی‏های سور قرار می‏دهد تا از مردم متمایز باشند و چون آنها گواهان امتهااند. 2- آنها ملائکه‏اند که در صورت مردان ظاهر شوند اهل بهشت و آتش را می‏شناسند... 3- آنها عباس، حمزه، علی علیه السلام و جعفر ذوالجناحین‏اند، دوستان خویش را با صورت‏های سفید و دشمنان خویش را با صورتهای سیاهشان می‏شناسند. 4- آنها عادلان امّتها و گواهان اعمالند از هر امّت. 5- کسانی هستند که حسنات و سیئات آنها برابراند که نه مستحق آتش‏اند و نه جهنّم، بالاخره مورد عفو قرار می‏گیرند. 6- آنها مؤمنان جنّ‏اند. 7- آها اولاد کفاراند که پیش از تکلیف مرده‏اند. 8- آنها کسانی‏اند که بدون اجازه پدران به جهاد رفته و شهید شده‏اند. 9- آنها اشراف‏اند. 10- آنها اهل فترت‏اند که در فاصله زمان حضرت عیسی و حضرت محمد «صلّی اللّه علیه و آله و سلم» به دنیا آمده‏اند یا مطلق اهل فترت‏اند. 11- آنها قومی نیکوکار و فقیه و عالم‏اند. 12- کسانی‏اند که عجب و خود بینی دارند. 13- آنها اولاد زنااند . 14- آنها مستضعفین‏اند که حجت بر ایشان تمام نشده و تکلیف تعلّق نگرفته است (مجمع، المیزان، المنار) المیزان وجه 8و10 را به اقوال ممکن الالحاق دانسته است. ناگفته نماند: بعضی از این اقوال به بعض دیگر داخل است و فقط قول اول و چهارم و نهم بر آیات قابل تطبیق است. اما قول دوم که آنها ملائکه‏اند کلمه «رجال» در آیه مانع از آن است که ملائکه باشند زیرا ملک به ذکوریت و انوثیّت توصیف نمی‏شود. و قول پنجم گرچه درباره آن روایات نقل شده ولی بر آیات قابل تطبیق نیست بقیه اقوال اعتباری ندارند.

[ویکی فقه] اعراف (ابهام زدایی). اعراف ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره أعراف، هفتمین سوره از قرآن مجید• اعراف (جایگاه)، جایگاهی میان بهشت و جهنم• اصحاب اعراف، یکی از گروه های نام برده شده در قرآن کریم
...

[ویکی شیعه] اعراف (ابهام زدایی). اعراف ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره کند:

[ویکی فقه] اعراف (جایگاه). اعراف جایگاهی میان بهشت و جهنم است. اعراف جمع عرف در لغت به قسمت های بلند کوه و تپه گفته می شود. این واژه دوبار در قرآن در سوره اعراف به کار رفته است از آیات یاد شده به دست می آید که میان بهشت و جهنم جایگاهی است که بر روی آن افرادی قرار دارند که به اهل بهشت سلام می کنند و تمنای عدم همنشینی با اهل دوزخ را دارند.
در این که مقصود از اعراف چیست از سوی دانشمندان اسلامی دیدگاه های مختلف و متفاوتی ابراز شده اند که بیش تر آن ها به این معنا برمی گردد که مقصود از آن دیواری است میان بهشت و جهنم از حسن بصری و زجاج نقل شده که «اعراف» از ریشه معرفت به معنای شناخت است، یعنی در قیامت رجالی هستند که آگاهی از حال مردم دارند و اهل جهنم و بهشت را از سیمای شان می شناسد صدرالمتألهین نیز این دیدگاه را برگزیده و آیه (یَعْرِفُونَ کُلاً بِسیماهُمْ) را گواه آن دانسته است ابن عربی در فتوحات قول مشهور را در مورد اعراف پسندیده و اما درباره اصحاب اعراف گفته است: آنها کسانی هستند که حسنات و سیئاتشان مساوی است یک چشمشان به سوی بهشت و چشم دیگر به جهنم دوخته اند در حالی که ورود به هیچ کدام برای آن ها رجحان ندارد. اما وقتی دستور سجده به آن ها داده می شود همه سجده می کنند و وارد بهشت می شوند صدرالمتألهین در شواهد الربوبیه همین قول را برگزیده است و نیز در اسفار الاربعة پس از اشاره به دیدگاه ابن عربی قول مشهور در میان شیعه را که می گویند اصحاب اعراف پیامبر اسلام و ائمه طاهرین (علیهم السلام) است انتخاب نموده است.
چیستی اصحاب اعراف
در این که اصحاب اعراف چه کسانی هستند به طور کلی در میان مفسرین و علمای مسلمان اختلاف وجود دارد که به چهارده قول می رسد. بیشتر کسانی که در مورد اعراف سخن گفته اند به اقوال و اختلاف یاد شده اشاره نموده اند.
← بررسی دیدگاه ها
• اسفار الاربعة، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، داراحیاء التراث العربی، بیروت.• اصول کافی، محمد بن یعقوب کلینی، دارالصعب، بیروت، بی تا.• الاعتقادات، علی بن بابویه صدوق، مندرج در مصنفات شیخ مفید، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳.• بصائر الدرجات، محمد بن حسن صفار، منشورات اعلمی، تهران، ۱۴۰۴ق.• البدور السافرة فی أحوال الآخرة، جلال الدین سیوطی، دارالکتب العلمیه، بیروت، بی تا.• البعث والنشور، ابوبکر احمد بن الحسین بیهقی، مرکز الخدمات والابحاث الثقافیة، ییروت۱۴۰۶.• تصحیح الاعتقادات مندرج در مصنفات شیخ مفید، محمد بن نعمان مفید، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳.• تفسیر کبیر، فخر رازی، دارالکتب العلمیة، تهران بی تا.• تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۶۷.• جامع الاحکام القرآن، ابوعبداللّه محمد بن احمد قرطبی، دارالفکر، بیروت، بی تا.• جامع البیان، محمد بن جریر طبری، دار ابن حزم، بیروت، ۱۴۲۳.• روح المعانی، آلوسی، داراحیاء التراث العربی، بیروت، بی تا.• روض الجنان و روح الجنان، ابوالفتوح رازی، بنیاد پژوهش های اسلامی، مشهد، ۱۳۷۶.• شواهد الربوبیه، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۸۲.• عرشیه، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، مؤسسة التاریخ العربی، بیروت، ۱۴۲۰.• فتوحات مکیه، محی الدین عربی، مکتبة العربی، مصر، ۱۳۹۵.• لسان العرب، جمال الدین محمد ابن منظور، دارالصادر، بیروت، بی تا.• مسارالشیعة، محمد بن نعمان مفید، بی نا بی جا بی تا.• معانی الاخبار، شیخ صدوق، مکتبة الصدوق، ۱۳۷۹ش.• معجم التهذیب اللغة، ابومنصور محمد بن احمد زهری، دارالمعرفة، بیروت، ۱۴۲۲.• مفردات، راغب اصفهانی، المکتبة المرتضویه، مشهد، ۱۳۶۲.• منشور جاوید، جعفر سبحانی، مؤسسه امام صادق (علیه السلام)، قم، ۱۳۸۳.• المیزان فی تفسیر القرآن، محمدحسین طباطبائی، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، بیروت، بی تا.