شهرستانی

ابوالفتح محمد بن ابوالقاسم عبدالکریم فقیه و متکلم و عالم ادیان از دانشمندان اشعری ( و. شهرستان ۴۷۹ - ف. ۵۴۸ ه.ق . ) از شهرستان خراسان . وی نزد ابوالمظفر خوافی قاضی طوس و ابو نصر قشیری و ابو القاسمسلمان بن ناصر انصاری و ابوالحسن علی بن احمد مدینی علم آموخت و در بحث و مناظره و وعظ و تذکیر از مشاهیر عهد گردید . مدتی در خوارزم بسر برد و سه سال در بغداد زیست و پس از باز گشت از بغداد باقی عمر را در خراسان گذرانید و مدتی ملازم مجدالدین ابوالقاسم علی نقیب سادات ترمذ بود و دو کتاب خود الملل و النحل ( ه. م . ) و المصارعه (ه.م . )را بنام او تالیف کرد و سپس بخدمت سلطان سنجر پیوست و آنگاه به مولد خود شهرستان رفت و همانجا بود تا در گذشت .دیگر از آثار او نهایه الاقدام ( ه.م . ) است .

شهرستانی. [ ش َ رَ / رِ نی ی ] ( اِخ ) ابوالفتح محمدبن ابوالقاسم عبدالکریم. فقیه و متکلم و عالم ادیان ، از دانشمندان اشعری ، متولد در شهرستان یا شهرستانه خراسان. متولد سال 479 و متوفی در 548 هَ. ق. وی نزد ابوالمظفر خوافی قاضی طوس و ابونصر قشیری و ابوالقاسم سلمان بن ناصر انصاری و ابوالحسن علی بن احمد مدینی علم آموخت و در بحث و مناظره و وعظ و تذکیر از مشاهیر عهد گردید.مدتی در خوارزم بسر برد و سه سال در بغداد زیست. پس از بازگشت از بغداد باقی عمر را در خراسان گذرانید و مدتی ملازم مجدالدین ابوالقاسم علی نقیب سادات ترمذبود و دو کتاب خود «الملل و النحل » و المصارعة را بنام او تألیف کرد و سپس بخدمت سلطان سنجر پیوست و آنگاه به مولد خود شهرستان رفت و همانجا بود تا درگذشت. ( فرهنگ فارسی معین ). رجوع به الاعلام زرکلی ج 3 ص 918، غزالی نامه ص 277، عیون الاخبار ج 2 ص 20 و 136، ضحی الاسلام احمد امین ، خاندان نوبختی عباس اقبال ، کلام شبلی ، تاریخ ادبیات ایران ادوارد براون ، روضات الجنات خوانساری ص 725 و معجم المطبوعات العربیة ج 3 ص 1153 شود.