نجیب الدین علی بن عمر قزوینی کاتبی (یا دبیران، در فارسی)، منطق دان و فیلسوف و اخترشناس عربی نویس ایرانی در رصدخانهٴ مراغه، که خواجه نصیرالدین طوسی ریاست آن را برعهده داشت، برآمد، وی در سال ۶۰۰هـ. ق متولد و در سال ۶۷۵هـ. ق (۱۲۷۷ میلادی) درگذشت.
تحریری از مجسطی
الرسالةالشمسیة فی القواعد المنطقیة.
جامع الدقائق فی کشف الحقائق: که دربارهٴ منطق، طبیعیات و مابعدالطبیعه است، و حاوی نامه ای به خواجه نصیر در باب معنی وجود است.
عین القواعد فی المنطق و الحکمة: که مهم ترین تألیفش است، بخشی از آن به علوم طبیعی و ریاضیات اختصاص دارد.
حکمةالعین: تحریرئ که بخش دوم کتاب عین القواعد فی المنطق و الحکمة است. او در این کتاب به بحث در باب چرخش شبانه روزی زمین پرداخته است؛ او می گوید ممکن است کسی ایراد کند که در صورت چرخش زمین، پرنده ای که در جهت آن حرکت پرواز کند قادر به همراهی با آن نیست. او پاسخ می دهد که این ایراد باطل است، چون جو هم همراه زمین خواهد گشت و پرنده را با خود خواهد برد؛ با این همه، فرضیهٴ چرخش زمین را رد کرد «چون تمام حرکات زمینی حرکاتی در خط مستقیم است و بنابراین نمی توان قبول کرد کرهٴ زمین حرکت دورانی داشته باشد.»
تحریری از مجسطی
الرسالةالشمسیة فی القواعد المنطقیة.
جامع الدقائق فی کشف الحقائق: که دربارهٴ منطق، طبیعیات و مابعدالطبیعه است، و حاوی نامه ای به خواجه نصیر در باب معنی وجود است.
عین القواعد فی المنطق و الحکمة: که مهم ترین تألیفش است، بخشی از آن به علوم طبیعی و ریاضیات اختصاص دارد.
حکمةالعین: تحریرئ که بخش دوم کتاب عین القواعد فی المنطق و الحکمة است. او در این کتاب به بحث در باب چرخش شبانه روزی زمین پرداخته است؛ او می گوید ممکن است کسی ایراد کند که در صورت چرخش زمین، پرنده ای که در جهت آن حرکت پرواز کند قادر به همراهی با آن نیست. او پاسخ می دهد که این ایراد باطل است، چون جو هم همراه زمین خواهد گشت و پرنده را با خود خواهد برد؛ با این همه، فرضیهٴ چرخش زمین را رد کرد «چون تمام حرکات زمینی حرکاتی در خط مستقیم است و بنابراین نمی توان قبول کرد کرهٴ زمین حرکت دورانی داشته باشد.»
wiki: علی بن عمر کاتبی