ایام الله

اَیّامُ الله
در قرآن، واژه ای عربی که چندین بار تنها به صورت جمع به کار رفته است (ابراهیم، ۵؛ جاثیه، ۱۴).مفسّران معتقدند این واژه کنایه از عقوبات الهی است که در ایامِ پیش از اسلام، بر اقوام تبهکار نازل شده است. طبرسی، در تفسیر ایام الله چند وجه بیان کرده است، ۱. سنّت های الهی و افعال او در حق بندگانش، اعم از انعام یا انتقام و سرانجام ایّام کنایه از امری است که ایام ظرف زمان وقوع آن ها است و یکسان شامل هر دوی آن ها می شود؛ ۲. وقایع و حوادثی که در حق امت های پیشین، حادث شده تا مایۀ عبرت گروهی دیگر باشد و نابودکردن اقوامی تا دیگر اقوام از رفتارهای آنان دوری کنند و در مجموع، روزگارانی که خداوند در آن ها از اقوام سابق انتقام گرفته است؛ ۳. مراد از این واژه نعم الله است.

[ویکی فقه] روزهای بزرگ تاریخی، هنگام پیدایش رحمت ها یا نقمت های ویژه را گویند.
ایام جمع یوم، به معنای روز است و برای بزرگداشت حوادثی که در روزهایی خاص رخ داده، اعم از نعمت ها و بلاها ظرف ظهور آن ها به خدا نسبت داده می شود. یوم در «ایام اللّه» با یوم ربوبی که با ۱۰۰۰ سال برابر است و نیز با روزی که برابر با ۵۰۰۰۰ سال است، فرق دارد.
کاربرد واژه در قرآن
این واژه ترکیبی تنها دو بار در قرآن کریم به صراحت آمده است:۱. خداوند پس از آنکه یکی از وظایف حضرت موسی (علیه السلام) را خارج ساختن قوم خود از تاریکی به روشنایی می شناساند به یکی دیگر از مأموریت های مهم آن حضرت، یعنی یادآوری روزهای خدا (ایام اللّه) به قوم خود اشاره کرده است: «... و ذَکِّرهُم بِاَیّمِ اللّهِ اِنَّ فی ذلِکَ لاَیت لِکُلِّ صَبّار شَکور». ۲. پروردگار در خطابی به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به روش برخورد مؤمنان با کافران اشاره کرده و از آن ها می خواهد از کسانی که روزهای سخت و ناگوار خدا (ایام اللّه) را باور ندارند، درگذرند تا خداوند خود سزای کردار بد ایشان را بدهد: «قُل لِلَّذینَ ءامَنوا یَغفِروا لِلَّذینَ لا یَرجونَ اَیّامَ اللّهِ لِیَجزِیَ قَومًا بِما کانوا یَکسِبون». شاید بتوان گفت آیاتی که به نحوی در مورد عذاب الهی و نابودی پیشینیان است، مربوط به موضوع باشد، همان گونه که برخی از مفسران ایام موجود در آیه ۱۰۲ یونس را همانند ایام اللّه در آیه ۵ ابراهیم دانسته اند. در آیه مذکور خداوند با لحنی تهدیدآمیز به انتظار سرنوشتی همانند طغیانگران پیشین برای گروه بی ایمان اشاره می کند: «فَهَل یَنتَظِرونَ اِلاّ مِثلَ اَیّامِ الَّذینَ خَلَوا مِن قَبلِهِم ...».
تبیین ایام اللّه
گرچه برخی، ایام الله را یوم ربوبی دانسته اند؛ ولی مفسران ذیل آیه ۵ ابراهیم، سه نظریه را مطرح کردند:۱. مراد از ایام اللّه نعمت های الهی است؛ یعنی حوادث و وقایع مهمی از نعمت های الهی که برای پیامبران و امت های پیشین اتفاق افتاده است؛ مانند: رهایی قوم موسی (علیه السلام) از آل فرعون، فرستادن منّ (گز انگبین) و سَلْوی (بلدرچین) برای آن ها و سایه افکندن ابر بر ایشان، بیرون آمدن قوم نوح از کشتی و برخورداری آنان از سلام و برکات و رهایی حضرت ابراهیم از آتش. ۲. مقصود از ایام اللّه نقمت های الهی است؛ یعنی حوادث و وقایع مهمی از عذاب های الهی که برای امت های پیشین رخ داده است؛ مانند عذابی که بر قوم عاد ، ثمود، نوح و نظایر آن ها فرود آمد. ۳. ایام اللّه اشاره به هر دو است، با این تعابیر: الف. مراد از ایام اللّه سنن الهی و افعال او در حق بندگان است؛ خواه انعام باشد یا انتقام. ب. ترساندن از عذاب هایی که بر سر اقوام گذشته آمده است، و یادآوری عفو الهی در مورد دیگران. ج. ظهور سلطنت الهی؛ خواه با قهر و غلبه، مانند روز مرگ و روز قیامت و روز عذاب، یا با ظهور رحمت و نعمت که در دیگر ایام به آن روشنی نبوده است.
دیدگاه مفسران
...