توریه
فارسی به انگلیسی
فرهنگ فارسی
پوشانیدن، وپنهان کردن حقیقت، برخلاف حقیقت
کتاب موسی . نزد اهل شرع کتابی است که بر موسی نازل شد . و آن را ۹ لوح بود و خدا امر فرمود که هفت لوح را تبلیغ نماید و دو لوح را متروک سازد .
فرهنگ معین
لغت نامه دهخدا
توریة. [ ت َ رات ] (اِخ ) کتاب موسی . (مهذب الاسماء). نزد اهل شرع کتابی است که بر موسی نازل شد و آن 9 لوح بود و خدا امر فرمود که هفت لوح را تبلیغ نماید و دو لوح را متروک سازد. (از کشاف اصطلاحات الفنون ). توراة. تورات . رجوع به تورات شود.
توریة. [ ت َ ی َ ] (ع مص ) بلند کردن ، نگاه را از کسی و برداشتن : وری عنه بصره توریةً؛ بلند کرد نگاه را از وی و برداشت . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || آتش برآوردن از آتش زنه . (تاج المصادر بیهقی ) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). آتش از آتش زنه بیرون آوردن . (آنندراج ) (از اقرب الموارد). || اندوهگین گردانیدن زشتی جراحت ، داروکننده را. (تاج المصادر بیهقی ) (از منتهی الارب ) (از آنندراج ). || رسیدن میل امتحان به چرک و ریم جراحت . (ناظم الاطباء). || پوشیدن حقیقت خبری و ظاهر کردن غیر آن . یقال : وری عن کذا. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). اراده ٔ چیزی کردن و غیر آن ظاهر کردن . (آنندراج ). پنهان کردن حدیثی را و ظاهر ساختن غیر آن را.(ناظم الاطباء). بپوشانیدن خبر و باوکندن (افکندن ) خبری دیگر. (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ). چیزی را اراده کردن که مقصود، غیر آن باشد. (ناظم الاطباء). پوشیدن حقیقت چیزی و ظاهر کردن غیر آن . ستر کردن خبر و جز آن را اظهار کردن . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). آن است که متکلم خلاف ظاهر کلام خود را اراده کند. (از تعریفات جرجانی ) : حرام است بر من آنکه برگردد همه ٔ آن یا بعضی از آن به ملکیت من به حیلتی از حیلت ها یا باعثی از باعثها یا توریه ای از توریه ها. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 318). || پوشانیدن . (آنندراج ). پنهان کردن . نهفتن و مخفی نمودن . (ناظم الاطباء). پنهان کردن چیزی را. (از اقرب الموارد). || در قسم آن است که به زبان قسم خوری و در دل چیز دیگری گیری . الغاز و تدلیس در قسم . (از یادداشتهای مرحوم دهخدا) : و چون ایشان را سوگند دهند، می باید که توریه کنند یعنی در باطن و خاطر خود سخنی درآرند تا از سوگند بیرون آیند. (تاریخ قم ص 110). || عبارت است از ایهام ؛ یعنی استعمال لفظی که آن را دو معنی باشد. یکی نزدیک و دیگری دور. و منظور معنی دور باشد. چنانکه بیان آن در لفظ ایهام گذشت . (کشاف اصطلاحات الفنون ). رجوع به ایهام شود.
فرهنگ عمید
دانشنامه عمومی
توریه:کتمان حقیقت. امتناع از بیان کل حقیقت. بر همین مبنا در دادگاه های انگلستان نوعاً سوگند خوردن را اینگونه بیان می کنند: I swear to God that I will tell the truth, the whole truth and nothing but the truth. "من به خداوند سوگند می خورم که حقیقت را بگویم و تمام حقیقت را بگویم و چیزی جز حقیقت را نگویم.
"من واقعاً راننده خوبی هستم. در این سی سال اخیر، فقط دوبار به خاطر سرعت بالا جریمه شده ام." این جمله درست است، اما گوینده هفته پیش رانندگی را شروع کرده و با این حال دوبار هم جریمه شده است؛ پس راننده خوبی نیست.
"متأسفم، نمی توانم پولی را که درخواست کردی، به تو بدهم. متأسفانه امروز صبح فراموش کردم کیف پولم را همراه خودم بیاورم." گوینده دروغ نگفته است، اما پول هایش را در جیبش گذاشته و کیف پولش را همراه نیاورده است.
دانشنامه اسلامی
توریه عبارت است از آن که انسان در مقام پنهان کردن واقع از شنونده یا مخاطب، کلامی بگوید که مراد وی از آن، معنایی غیر از مفهوم ظاهری آن کلام باشد و این، گاه در لفظ مفرد است- مانند آنکه از لفظ مشترک (اعم از لفظی و معنوی) فرد دور از ذهن را اراده کند؛ به عنوان مثال، مقصود گوینده از «ما» در جملۀ «ما لفلان عندی ودیعة» «ما» ی موصوله باشد نه نافیه یا مراد از «لباس» در «ما له عندی لباس» شب یا زن باشد- و گاه در جمله (اسناد) مانند آنکه بگوید: فلانی نزد من امانتی نگذاشته است و مرادش پنجاه سال پیش باشد یا بگوید: فلان کار را نکردم و منظورش در غیر مکان یا زمانی که آن را انجام داده است باشد.
توریه، در لغت به معنای پنهان کردن، پوشانیدن و افشا نکردن راز است. در اصطلاح متون فقهی و فقها توریه آن است که متکلم از سخن خود معنایی را جز آنچه مخاطب می فهمد (یعنی معنایی خلاف ظاهر) اراده کند.
به تعبیر منابع ادبی و علوم قرآنی، توریه که از محسِّنات معنوی سخن به شمار می رود، آن است که گوینده، لفظی را که دو معنای نزدیک و دور(قریب و بعید) دارد، به کار بَرَد و به اتکای قرینه ای پنهان، معنای دور را اراده کند، حال آنکه مخاطب به معنای نزدیک التفات بیابد. در این منابع، توریه با واژه هایی چون ایهام و تخیل و مغالطه و توجیه هم معرفی و اقسامی برای آن بیان شده است. نجفی اصفهانی توریه مورد بحث را «توریه عرفی» نامیده و آن را متمایز از «توریه بدیعی» دانسته است.
...
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خندان، علی اصغر، مغالطات.• مظفر، محمدرضا، المنطق.
۱. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۸۶.
...
گویش مازنی
نیرنگ – دسیسه
پیشنهاد کاربران
توریه از منظر فقهی مکروه است ( نه حرام ) اما در مواردی که حق شخص دیگری ضایع شود مانند سوگند خوردن توریه حرام است