کلمه جو
صفحه اصلی

دوتریوم

دانشنامه عمومی

{{{image_caption}}}
ایزوتوپ
ایزوتوپ های هیدروژن
دوتریوم (به انگلیسی: Deuterium)، یا هیدروژن سنگین همان عنصر هیدروژن است که علاوه بر پروتون یک نوترون نیز درون هستهٔ آن وجود دارد. در ترکیب با اکسیژن و تشکیل آب اگر مولکول آب توسط دوتریم تشکیل شود به آن آب سنگین می گویند. درهستهٔ هیدروژن سبک نوترون وجود ندارد.در هر لیتر از آب دریا نزدیک به (۳۵) میلی گرم دوتریم وجود دارد. دوتریم یکی از پایه های لازم برای همجوشی هسته ای است.در آب در کنار هر ۶۴۲۰ اتم هیدروژن ۱ اتم دوتریم موجود است که تقریباً برابر ۰٫۰۱۵۶٪ است. جدا کردن آن با توجه به نزدیکی خواص آب سنگین و آب سبک بسیار سخت است.
این دوتریم ها باید تغلیظ و انبار شوند تا ابتدا به آب سنگین ۱۵ ٪ و سپس به آب ۹۹ ٪ تبدیل شود، جداسازی آب سنگین از آب سبک کاری بسیار سنگین، پیچیده و سخت است. با این همه با توجه به حجم آب در طبیعت دوتریم به اندازهٔ کافی در دریاها برای تأمین نیاز میلیاردها نفر وجود دارد و جهان صنعت کمبودی در این زمینه ندارد.
والتر راسل در سال ۱۹۲۶ میلادی با استفاده از جدول تناوبی «مارپیچ» وجود دوتریم را پیش بینی کرد. و سرانجام در سال ۱۹۳۱ میلادی دوتریوم توسط هارولد یوری کشف و نام گذاری شد. این کشف هارولد یوری را برندهٔ جایزهٔ نوبل شیمی در سال ۱۹۳۴ میلادی کرد. به دنبال این کشف، نوترون در سال ۱۹۳۲ میلادی کشف شد که ساختار هسته ای دوتریوم را بدیهی و آشکار کرد. بزودی پس از پیدایش دوتریم نمونه هایی از «آب سنگین» که در آن درصد دوتریوم بسیار بالاتر بود تهیه شد.

دانشنامه آزاد فارسی

دوتِریوم (deuterium)
ایزوتوپ سنگین هیدروژن در طبیعت، با عدد جرمی دو، شامل یک پروتونو یک نوترون. هارولد یوری، شیمی دان امریکایی، در ۱۹۳۲ آن را کشف کرد. گاهی آن را با نماد D نشان می دهند. در طبیعت، تقریباً در هر ۶۵۰۰ اتم هیدروژن معمولی یک اتم دوتریوم وجود دارد. براثر ترکیب با اکسیژن، آب سنگینD۲O تولید می کند که در صنایع هسته ای کاربرد دارد.


کلمات دیگر: