کلمه جو
صفحه اصلی

سرکلید

دانشنامه عمومی

سرکلید (انگلیسی: Key signature) مجموعه ای از نمادهای موسیقی برای نت نویسی است که با علامت دیز (♯)، بمل (♭) و بکار (♮) شناخته می شوند. این علائم پس از کلید و روی پنج خط حامل یا بین آن ها قرار گرفته و نشانگرِ تغییر نت در همهٔ زیروبمی نت ها است. این علائم که از یک تا هفت دیز و بمل را شامل می شود، از ابتدا تا پایان قطعه ثابت بوده و دارای ترتیب خاصی در ارتباط با تنالیته مورد نظر است.
سازهای انتقالی که سرکلید متفاوتی نسبت به دیگر سازها دارند اما صدای حاصله یکی است.
سازهای کوبه ای که دارای «کوک نامعین» هستند.
ساز تیمپانی که دارای نت های محدودی است و همه نت های یک گام را نمی نوازد و در صورت لزوم از علامت عرضی استفاده می شود.
هدف از نوشتنِ سرکلید، استفادهٔ حداقل از «علامت عرضی» در طول قطعه و خواندن آسانِ نت ها است. این شیوه به نوازنده امکان می دهد در ابتدا با گام موردِ نظر آشنا شود و به راحتی نت ها را بنوازد. نشان های سرکلید در طولِ قطعه هیچ گونه تغییری در نت ها نمی دهد مگر با علامت بکار (♮) که نت را به حالت اصلی برمی گردانَد.
نوشتنِ سرکلید برای اکثر سازها یکی است مگر در مواردی که عبارتند از:
در موسیقی مدرن و گام های کروماتیک از علامت های سرکلید استفاده نمی شود. این کار به خاطر تغییرات زیادی است که در طول قطعه به وجود می آید و نوشتن علامت های سرکلید خواندن نت را مشکل می کند. در مواردی هم که علامت سرکلید وجود داشته باشد، اما قطعه در گام دیگری اجرا شود، در اصطلاحِ «موسیقی مدرن» به آن «سرکلید اشتباه» (به انگلیسی: wrong key) می گویند.

دانشنامه آزاد فارسی

سَرکلْیْد (key signature)
در موسیقی ، دیزها یا بمل های مشخص کنندۀ گامی که درپی می آید؛ نمادهای این علامت ها در پارتیتور در آغاز هر خط حامل ، پس از علامت کلید، می آید. اگر سرکلید دیز یا بملی نداشته باشد، نشانۀ گام دو ماژور یا لا مینور است ، یا این که نشان می دهد که موسیقی آتونال است . تغییر سرکلید در داخل قطعه با یک دوخط نشان داده می شود که پس از آن تمامی عناصر تشکیل دهندۀ سرکلید قبلی، با علامت های بکار ملغی می شوند، یا تحت تأثیر سرکلید جدید تغییر می یابند.


کلمات دیگر: