ژن

ژن (به فرانسوی: gène) واحد مولکولیِ وراثت از یک ارگانیسم زنده است.اکثر صفات بیولوژیکی اثر ترکیبی از اقدامات بسیاری از ژن ها هستند.آرایش ژنتیکی یک موجود زنده (ترکیب ژن های آن)، تعیین کنندهٔ مشخصات آن، مانند رنگ چشم های یک جانور یا بوی گل یک گیاه است.بیشتر ژن ها اطلاعات مربوط به ساخت پروتئین ها را دربردارند و معمولاً در توالی واحدهای سازندهٔ مولکول دی ان ای (نوکلئوتیدها) ذخیره می شوند (مانند واگن هایی یک قطار که پشت سر هم هستند). ژن های برخی ویروس ها به صورت آران ای(RNA)ذخیره می شود. برای اینکه یک ژن بتواند اثر خود را نمایان سازد باید ابتدا به پروتئین ترجمه شود. ترجمه ژن ها با واسطه درشت مولکول های دیگری به نام آران ای (RNA) انجام می شود.وجود واحد ارثیِ گسسته برای اولین بار توسط گرگور مندل (۱۸۲۲–۱۸۸۴) مطرح شد.
ژن های خانوادهٔ سی دی ایکس
ژن های خانوادهٔ ساکس
ژن های خانوادهٔ پکس
ژن های خانوادهٔ هاکس
ژن های خانوادهٔ لف
ژنتیک اغلب سوژه ای برای داستان های علمی تخیلی است. از معروف ترین آن ها می توان به شخصیت «مرد عنکبوتی» اشاره کرد.
web|url=http://www.sciencedaily.com/releases/2013/01/130103151515.htm%7Ctitle=Gene Variant Linked to Active Personality Traits Also Linked to Human Longevity|publisher=Science Daily|date=3 January 2013|accessdate=5 February 2013}}

ژِن (gene)
ژِن
ژِن
واحد بنیادی مادۀ وراثتی. در یکی از رشته های دی اِن اِی قرار دارد و آر اِن اِی از آن رونویسی می کند. در موجودات عالی، ژن ها بر روی کروموزوم ها جای دارند. هر ژن به صورتی ثابت خصوصیت ویژه ای را در فرد پدید می آورد. این ماده را به پاس تحقیقات زیست شناسی اتریشی، گرگور مندل، ژن مندلی نیز می نامند. هر ژن در جایی معیّن، جایگاه ژنی (لوکوس)، روی کروموزومی خاص قرار دارد و ممکن است اشکال گوناگون متعددی، معروف به دگره ها (الل ها)، داشته باشد. هر دگره شکل ویژه ای از یک صفت، مثلاً دگرۀ چشم آبی یا قهوه ای، را تعیین می کند. برخی دگره ها غالب اندو اثر سایر دگره ها، یعنی الل های مغلوب، را می پوشانند. ژن ها را می توان با روش های مهندسی ژنتیک(فناوری ژنی) دستکاری کرد. علم وراثتبه بررسی نحوۀ عملکرد ژن ها می پردازد. هر ژن دارای اطلاعات لازم برای ساختن یک پروتئین است. این اطلاعات به شکل نوعی رمز شیمیایی در مولکول دی اِن اِی موجود است و ژن ها یکی پس از دیگری در طول این مولکول قرار گرفته اند. هر پروتئین، پس از ساخته شدن، جزیی از خصوصیات موجود زنده را تعیین می کند. هرچند همۀ پروتئین ها تعیین کنندۀ خصوصیات موجودند، برخی از این خصوصیات بر اثر محیط تغییر می یابند. دی اِن اِی بر روی کروموزوم ها و در هستۀ یاخته جای دارد و در هر کروموزوم هزاران ژن وجود دارد. طبق برآوردهایی که پس از تکمیل طرح ژنوم انسان(۲۰۰۱) به عمل آمد، تعداد کل ژن های انسان از ۲۷هزار تا ۴۰هزار ژن متغیر است که در ۴۶ کروموزوم پخش شده اند. گاهی یک ژن یا بخش بزرگی از یک یا چند کروموزوم دچار تغییری ناگهانی می شوند که به جهشمعروف است. جهش ممکن است بیماری یا اختلالاتی، ازجمله بیماری هانتینگتون، فیبروزکیستی، و کم خونی داسی شکلرا پدید بیاورد. گرگور مندل برای نخستین بار سازوکار وراثتی ژن ها را با مطالعۀ گیاه نخودفرنگی دریافت، هرچند چیزی دربارۀ ماهیت یا وجود دی اِن اِی نمی دانست. در دهۀ ۱۹۴۰، مشخص شد که ژن را می توان به منزلۀ طول معیّنی از دی اِن اِی درنظر گرفت که رمزگذار یک پروتئین کامل است. این یافته منجر به فرضیۀ یک ژن ـ یک آنزیمشد. بعدها مشخص شد همۀ پروتئین ها آنزیم نیستند و ممکن است از چندین زنجیرۀ پلی پپتیدی ساخته شوند که هریک را ژنی جداگانه تولید می کند. بر همین اساس، فرضیۀ مذکور به شکل یک ژن ـ یک پلی پپتیدتغییر یافت، امّا اندیشۀ کلی همچنان بی تغییر ماند. به این ترتیب آثار مشاهده پذیر ژن ها با ساختن پروتئین ها پدیدار می شود و ژن ها از طریق رمز وراثتی، ساختار پروتئین ، میزان تولید، و تولید به موقع، پروتئین ها را کنترل می کنند. در علم وراثت جدید، ژن ها را به منزلۀ سیسترونیا مجموعه ای از رمز هایی می شناسند که یک پلی پپتید کامل را پدید می آورد یا آن که ژن را واحد انتخابمی دانند. در این صورت یک ژن مندلی خصوصیت ویژه ای را در موجود زنده تعیین و انتخاب طبیعینیز بر اساس آن عمل می کند. ژن ها دستخوش جهش یا نوترکیبیمی شوند و گوناگونی هایی را پدید می آورند که انتخاب طبیعی بر اساس آن عمل می کند. اصطلاح ژن را متخصص دانمارکی علم وراثت، ویلهلم یوهانسن(۱۸۵۷ـ۱۹۲۷)، در ۱۹۰۹ وضع کرد.

[ویکی فقه] ژن کوچک ترین واحد شیمیایی اطلاعات ارثی است که به تعداد بی شمار، درون میلیاردها سلول تشکیل دهنده بدن، وجود دارد. در روایات اسلامی مسئله ژن و ژنتیک مورد بررسی قرار گرفته است. البته در کلام معصومین، الفاظ علوم امروزی به کار نرفته است، اما توصیه هایی را به پیروان خویش ارایه کرده اند که می تواند بر این امر تطبیق کند.
ژن کوچک ترین واحد شیمیایی اطلاعات ارثی است که به تعداد بی شمار، درون میلیاردها سلول تشکیل دهنده بدن، وجود دارد. این واژه برای اولین بار توسط ویلهلم یوهانس در سال ۱۹۰۹ به کار رفت. مراجعه به متون دینی و روایی، و تعمق و ژرف نگری در آن ها، این حقیقت را آشکار می سازد که پیشوایان معصوم (علیهم السّلام) سال ها پیش از این با کلامی روان و ساده، پاره ای از مسایل ژنتیکی و توارثی را تبیین کرده اند.دین اسلام در راستای سعادت بشر در قالب احکام تکلیفی، وظایفی را برای مکلفین مشخص کرده است. این فرایند در بسترسازی مناسب ژنتیک نیز مورد عمل قرار گرفته است. روایات بسیاری به بیان جنبه های ارادی و غیرارادی انتقال صفات والدین و نسل های گذشته به نسل های آینده، پرداخته و از پدران و مادران خواسته اند تا با رعایت دستورات ارزش مند دین، زمینه و بستر مناسب را برای انتقال و تحقق ویژگی های ارزش مند فراهم آورند.این مقاله بر آن است تا با اثبات ژنتیک در متون روایی، به بیان پاره ای از دستورات پیرامون بسترسازی مناسب و نامناسب آن بپردازد.
مقدمه
گستره شمول دین به حسب قابلیت های کمی و کیفی ادیان، متفاوت بوده و بین دین پژوهان نیز در قلمرو دین اختلاف نظر وجود دارد.اما حقیقت این است که دین اسلام، از آن رو که پایان دهنده ادیان الهی می باشد، همه نیازهای بشری را که سعادت انسان مبتنی بر آن ها است، بیان کرده است، که با کاوش در منابع دینی می توان کلیات و جزئیات آن را استنباط کرد.
عبدالله جوادی آملی، شریعت در آینه معرفت، مرکز نشر فرهنگی رجاء، تهران، ۱۳۷۳، ج۲، ص۱۱۱.
ژن (Gene) کوچک ترین واحد شیمیایی اطلاعات ارثی است که به تعداد بی شمار، درون میلیاردها سلول تشکیل دهنده بدن وجود دارد. چنین تخمین زده می شود که در ۲۳ جفت کروموزوم هسته سلول انسانی، بیش از صد هزار ژن اصلی و شاید بیش از این مقدار ژن غیر اصلی وجود داشته باشد.
غلام رضا نورمحمدی، شبیه سازی انسان، انتشارات معارف، قم، ۱۳۸۴، ص۱۹.
...