[ویکی فقه] اجماع ظنی به اجماع مفید ظنّ به حکم شرعی ، یا اجماع محتمل التحقّق اطلاق می شود.
اجماع ظنی، مقابل اجماع قطعی است.
معانی بیان شده برای اجماع ظنی
این اصطلاح در کتاب های اصولی شیعه و سنی به کار رفته است و برای آن معانی متفاوتی ذکر شده است؛ از جمله:۱. اجماع ظنی، اجماعی است که از آن، ظن به حکم شرعی به دست آید؛ این اصطلاح - بنا بر حجیت خبر واحد - اجماع منقول به خبر واحد را شامل می شود، و مقابل اجماع قطعی است که شامل اجماع محصّل برای تحصیل کننده و اجماع منقول به تواتر می گردد. ۲. بعضی از اصولیون اهل سنت اجماع مدرکی را دوگونه دانسته اند:الف. اجماع قطعی؛ یعنی اجماعی که بالفعل محقق شده و مستند به نص شرعی معتبر است و مجال بحث در آن وجود ندارد؛ب. اجماع ظنی؛ یعنی اجماعی که تحقق آن معلوم نیست، زیرا متکی به اجتهادهای ظنی صرف بوده و بر نص شرعی تکیه ندارد.۳. برخی از اهل سنت ، اجماع صریح - اجماعی که مجتهدان یک عصر رأی خود را به صراحت درباره واقعه ای اظهار نمایند - را قطعی الدلاله می دانند و بعضی از آن ها منکر آن را کافر می شمارند؛ اما اجماع سکوتی ـ اجماعی که بعضی از مجتهدان درباره یک واقعه سکوت نمایند - را غیر قطعی و مظنون می دانند، زیرا رأی گروهی از مسلمانان است، نه همه آن ها.
اجماع ظنی، مقابل اجماع قطعی است.
معانی بیان شده برای اجماع ظنی
این اصطلاح در کتاب های اصولی شیعه و سنی به کار رفته است و برای آن معانی متفاوتی ذکر شده است؛ از جمله:۱. اجماع ظنی، اجماعی است که از آن، ظن به حکم شرعی به دست آید؛ این اصطلاح - بنا بر حجیت خبر واحد - اجماع منقول به خبر واحد را شامل می شود، و مقابل اجماع قطعی است که شامل اجماع محصّل برای تحصیل کننده و اجماع منقول به تواتر می گردد. ۲. بعضی از اصولیون اهل سنت اجماع مدرکی را دوگونه دانسته اند:الف. اجماع قطعی؛ یعنی اجماعی که بالفعل محقق شده و مستند به نص شرعی معتبر است و مجال بحث در آن وجود ندارد؛ب. اجماع ظنی؛ یعنی اجماعی که تحقق آن معلوم نیست، زیرا متکی به اجتهادهای ظنی صرف بوده و بر نص شرعی تکیه ندارد.۳. برخی از اهل سنت ، اجماع صریح - اجماعی که مجتهدان یک عصر رأی خود را به صراحت درباره واقعه ای اظهار نمایند - را قطعی الدلاله می دانند و بعضی از آن ها منکر آن را کافر می شمارند؛ اما اجماع سکوتی ـ اجماعی که بعضی از مجتهدان درباره یک واقعه سکوت نمایند - را غیر قطعی و مظنون می دانند، زیرا رأی گروهی از مسلمانان است، نه همه آن ها.
wikifeqh: اجماع_ظنی