شقایق

اسم: شقایق (دختر) (عربی) (طبیعت، گل) (تلفظ: šaqāyeq) (فارسی: شقايق) (انگلیسی: shaghayegh)
معنی: نام نوعی گل سرخ رنگ، ( در گیاهی ) گلی سرخ رنگ، گیاهی یک ساله و علفی یا کاشتنی این گل که بیشتر در مزارع، دشت ها و دامنه های کوهستان می روید، کاسه بشکنک، گلی سرخ رنگ با چهار گلبرگ که در قاعده گلبرکگهایش لکه سیاهی هست

( اسم ) ۱ - خواهر . ۲ - قسمت فوقانی خارجی صدف استخوان صدغ که صاف و محدب است و عضله گیجگاهی به آن می چسبد و در عقب آن شیاری است که محل عبور شریان گیجگاهی عمقی خلفی است گیجگاه . ۳ - همه استخوان صدغ را نیز شقیقه یا استخوان شقیقه نامند . ۴ - درد نصف سر ۵ - زمین سخت واقع بین باغها جمع : شقائق .

گیاهی است یکساله به ارتفاع ۳٠ تا ۶٠ سانتیمتر از تیره خشخاش که غالبا در مزارع و کشت زارها می روید . گلش منفرد و بزرگ و زیبا برنگ قرمز و شامل دو کاسبرگ است که مانند خشخاش زود می افتند . تعداد گلبرگها ۴ و تعداد پرچمها زیاد است و به علاوه در قاعده گلبرگهای آن غالبا لکه های سیاهرنگ دیده می شود . قسمت مورد استفاده این گیاه در گلبرگهای آن است که پس از جمع آوری به سرعت خشک شود تا خراب نگردد و به رنگ تیره در نیاید و آن را در تداوی یه کار برند خشخاش بری خشخاش منثور خشخاش بستانی . یا شقایق ارمنستانی . از گونه های شقایق نعمانی است . یا شقایق پیچ . گیاهی است بالا رونده از تیره آلاله ها که دارای برگهای متقابل است . شیره برگهایش پوست بدن را ملتهب و قرمز می کند از این رو گدایان از آن استفاده و بدن خود را بمنظور جلب ترحم زخم می کنند . ماده های از انساج این گیاه استخراج شده بنام کلماتین موسوم است . سابقا از گیاه مذکور در تداوی سرطان استفاده می کردند شراج ملعه قلیماتس قلماتس کلماتیس ظیان یاسمن البر یاسمن بری یاس سفید . یا شقایق نعمان . شقایق نعمانی . توضیح مترجمان اروپایی شعرای شرقی آن را [ انمون ] ترجمه کردهاند شاید به سبب شباهت صوتی این دو کلمه . این تصور خطاست زیرا شقایق [ کاکوئلیکوت ] است و متعلق به کوکناریان است در صورتی که [ انمون ] متعلق به خانواده آلاله ها میباشد . قزوینی در عجائبالمخلوقات میگوید که شقایق النعمان نامی است که پادشاه حیره نعمان بن المنذر بدین گل که به فارسی گل لاله نامیده می شود داده . از سوی دیگر فرهنگ نویسان فارسی تحت لاله نویسند : لاله هر گل خود روی و خصوصا گل نعمان داغدار که چند نوع است : کوهی و صحرایی و دلسوخته و شقایق و ختایی و خودروی بالوان مختلفه . دکتر شلمیر در فرهنگ خود گوید که [ کاکوئلیکوت ] شقایق نامیده میشود و آنرا بسبب اختصاصات مسکن خود در زمره کوکنارها محسوب میدارند . یا شقایق نعمانی . گیاهی است علفی و پایا به ارتفاع ۱٠ تا ۴٠ سانتیمتر از تیره آلاله ها که در چمنزارها در غالب نقاط بحرالعلومی و آسیای صغیر و آسیای غربی و مرکزی می روید . برگهایش دارای بریدگی های بسیار و گلش منفرد زیبا برنگ بنفش یا مایل به قرمز است . ساقه و برگ و دمگل و همچنین سطح خارجی پوشش گل آن از تارهای ظریف و نازک و فراوان پوشیده می باشد . قسمت مورد استفاده این گیاه برگ و گلهای تازه آنست . در شقایق نعمانی ماده ای به نام آنمونین موجود است که سمی است . از مواد مستخرج از شقایق نعمانی و همچنین انساج خود گیاه به عنوان قاعده آور و مسکن دردهای رحمی و سیاه سرفه و تنگی نفس و تعدیل کننده تحریکات عصبی استفاده می کنند شقایق النعمان لاله حمرا لاله سرخ گلنجیک چیچکی الشقار الشقاری هوایه شقشی النعمان سکبه حمرا انامونی . توضیح این گیاه با شقایق نباید اشتباه شود زیرا از دو تیره جداگانه اند و با هم هیچ نسبتی ندارند . یا شقایق نعمانی وحشی . یکی از گونه های شقایق نعمانی است .

(شَ یِ ) (اِ. ) گیاهی است یکساله از تیرة خشخاش که غالباً در مزارع و کشتزارها م ی روید. گلش منفرد و بزرگ و زیبا به رنگ قرمز است .

شقائق. [ ش َ ءِ ] ( ع اِ ) شقایق. ج ِ شَقیقة. ( از منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). ج ِ شقیقة، به معنی میان دوکوه. ( آنندراج ). و رجوع به شقیقة شود. || نوعی از لاله ، و این مفرد و جمع یکسان آید. ( آنندراج ) ( از بحر الجواهر ) ( از صراح اللغة ) ( غیاث ) ( ناظم الاطباء ). مترجمان اروپائی و شعرای شرقی آنرا به «آنمون » ترجمه کرده اند شاید بسبب شباهت صوتی دو کلمه ، این تصور خطاست ، زیرا شقایق «کوکلیکوت » است و متعلق به خانواده کوکناریان است ، در صورتی که آنمون متعلق به خانواده آلاله ها میباشد. قزوینی در عجایب المخلوقات میگوید که : شقایق النعمان نامی است که پادشاه حیره «نعمان بن المنذر» بدین گل که به فارسی گل لاله نامیده میشود داده... شلیمر در فرهنگ ترمینولژی ( چ تهران 1874 م. ) گوید که کوکلیکوت شقایق نامیده میشود و آنرا بسبب اختصاصات مسکن خود در زمره کوکنارها محسوب دارند. ( کازیمیرسکی ، دیوان منوچهری ص 312 ) ( از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به شقایق شود. || گاهی مجازاً به معنی مطلق گلها آید. ( آنندراج ) ( غیاث ).

شقایق. [ ش َ ی ِ ] ( از ع ، اِ ) شقائق. گیاهی که شبیه است به گل خشخاش وبه تازی شقائق النعمان گویند. ( ناظم الاطباء ). لاله دختری. ( ریاض الادویة ). لاله. ( لغت فرس اسدی ) ( بحر الجواهر ). لاله داغدار. لاله نعمان. لاله دلسوخته. شقائق. لاله بشکنک. الاله. آلاله. شقر. ( یادداشت مؤلف ). گیاهی است یکساله به ارتفاع 30 تا 60 سانتیمتر از تیره خشخاش که غالباً در مزارع و کشتزارها میروید. گلش منفرد و بزرگ و زیبا برنگ قرمز و شامل دو کاسبرگ است که مانند خشخاش زود می افتند. تعداد گلبرگها چهار و تعداد پرچمها زیاد است و بعلاوه در قاعده گلبرگهای آن غالباً لکه های سیاهرنگ دیده میشود. قسمت مورد استفاده این گیاه در گلبرگهای آن است که باید پس از جمعآوری بسرعت خشک شود تا خراب نگردد و به رنگ تیره درنیاید. و آنرا در تداوی بکار برند. خشخاش بری. خشخاش منثور. خشخاش بستانی. ( فرهنگ فارسی معین ) :
جام کبود و باده سرخ و شعاع زرد
گویی شقایق است و بنفشه ست و شنبلید.از تیغ مردان حقایق زمین رنگ شقایق گرفت. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 273 ).
شقایق سنگ را بتخانه کرده
صبا جعدچمن را شانه کرده.چو شاپور آمد آنجا سبزه نو بود
ریاحین را شقایق پیشرو بود.بنفشه با شقایق در مناجات
فلک میگفت فی التأخیر آفات.گیا خود همان قدر دارد که هست
وگر در میان شقایق نشست.خواب از خمار باده نوشین بامداد
بر بستر شقایق خودروی خوشتر است.گل بوستان رویت چو شقایق است لیکن
چه کنم به سرخرویی که دلی سیاه داری.- شقایق ارمنستانی ؛ یکی از گونه های شقایق نعمانی است. ( فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به شقائق النعمان شود.
- شقایق بری ؛ نوعی از شقایق است شبیه نبات خشخاش. ( از تحفه حکیم مؤمن ).
- شقایق بستانی ؛ نوعی از شقایق که در بوستان روید و برگ آن از برگ شقایق بری کوچکتر باشد. ( از تحفه حکیم مؤمن ).
- شقایق پوش ؛ کنایه از سرخرنگ. کنایه از رنگارنگ :
زمین نطع شقایق پوش گشته
شقایق مهد مرزنگوش گشته.

گیاهی شبیه خشخاش با برگ های بریده و گل های سرخ که در انتهای گلبرگ های آن لکۀ سیاهی وجود دارد. لالۀ حمرا، لالۀ سرخ، لالۀ نعمانی، شقایق نعمان، شقایق النعمان.
* شقایق دریایی: (زیست شناسی ) نوعی مرجان به شکل استوانه که روی صخره های کف دریا پیدا می شود.

معنی اصطلاحات عامیانه و امروزی -> شقایق
به آدم معتادی می گویند که زیر چشمش قرمز است.

{Papaver} [زیست شناسی- علوم گیاهی] سرده ای از شقایقیان با حدود 120 گونۀ یکساله یا دوساله یا چندسالۀ مقاوم در برابر سرما که در نواحی معتدل افریقا و اوراسیا و امریکای شمالی می رویند و شامل گیاهانی مانند شقایق قرمز و خشخاش می شوند

الاله