سبا

سبأ. سوره سبأ سوره ۳۴ از قرآن است و ۵۴ آیه دارد. این سوره به دلیل بیان سرگذشت قوم سبا بدین نام نامیده شده است. همانند دیگر سوره های مکی، محتوای سوره در مورد اعتقادات پایه ای اسلام است. این سوره، در داستان سلیمان و قوم سبا، به بیان نعمت های خدا و سرنوشت شکرگزاران و ناشکران می پردازد.
ترجمهٔ فارسی

سَبا
(یا: سَبَأ) نام قبیله و شهر بلقیس در سرزمین یمن. در قرآن کریم در سوره های نَمْل و سبا از این شهر نام برده شده است. مردم این شهر دارای تمدن کهن بوده و در آبیاری و سدسازی مهارت داشته اند و سدّ مأرب، که مورخان بنای آن را به لقمان بن عاد، و تعمیر آن را به بلقیس نسبت داده اند، از آثار این شهر است. در این شهر بوستان های چندطبقه قرار داشته و بلقیس ملکۀ آن جا بوده است. در قرآن کریم به روی گرداندن مردم این شهر از آیات حق و در نتیجه فرستادن سیلی بنیان کن از سوی خداوند اشاره شده است، سیلی که سدّ مأرب را درهم شکست و قوم سبا را به اطراف پراکند. برخی معتقدند که عَرِم نام وادیی است که در آن سیل عَرِم واقع شد و یا نام پادشاهی است که در زمان او این حادثه اتفاق افتاده است. داستان دیگر قرآن به فرستادن نامۀ حضرت سلیمان و بازگرداندن هدیه ها توسط او و آمدن بلقیس به سوی سلیمان و آوردن تخت بلقیس و آزمودن او در شناختن تختش اشاره شده است و این که بلقیس هنگام ورود به قصر نتوانست شیشه را از آب تشخیص دهد و سرانجام تسلیم حکومت سلیمان شد. سبا همچنین لقب عبدالشمس یا عامر نیز بوده که اکثر قبایل یمن به او منتهی می شوند و نیز در معنی این واژه به نام آبی که متعلق به قبیلۀ بنی سلیم است و نیز نام کوهی اشاره شده است.

[ویکی فقه] سبأ (ابهام زدایی). سبأ ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره سبا، سی و چهارمین سوره قرآن و نام دیگر آن سوره حضرت داود (علیه السلام)• قوم سبأ، از اقوام دارای نعمت و ناشکر و طاغی

[ویکی الکتاب] معنی سَبَإٍ: نام سلسله ای که از سال 850 ق م تا سال 115 ق م در محل " یمن "کنونی حکومت داشتند
معنی سَّبُعُ: حیوان وحشی گوشتخوار مانند شیر و گرگ و پلنگ
معنی سَبْعَ: هفت - هفت گانه
معنی صَبّاً: فرو ریختنی وصف ناشدنی ( در اصل به معنی ریختن آب از بلندی است)
معنی جَوَابِ: حوضی که آب در آن جمع شود (جواب یا جوابی ، جمع جابیه است) (سوره مبارکه سبأ آیه شریفه13)
معنی عَرِمِ: سد در مقابل رودخانه ، که آب را حبس میکند - باران سیل آسا (منظور از سیل عرم عذابی است که شامل مردم سبأ شد وسدی که برروی رودخانه بسته بودند شکسته شد وباعث هلاک آن قوم تبه کار گردید)
ریشه کلمه:
سبإ (۲ بار)

در این که: «سبأ» (بر وزن سَبَد) نام کیست؟ و چیست؟ در میان مورخان گفتگوست، ولی معروف این است: «سبأ» نام پدر اعراب «یمن» است، و طبق روایتی که از پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله)نقل شده:
مردی بوده به نام «سبأ» که ده فرزند از او متولد شد، و از هر کدام از آنها قبیله ای از قبائل عرب در آن سامان به وجود آمدند.
بعضی «سبأ» را نام سرزمین «یمن»، یا منطقه ای از آن دانسته اند، ظاهر قرآن مجید در داستان «سلیمان» و «هدهد» در سوره «نمل» نیز نشان می دهد که «سبأ» نام مکانی بوده است، آنجا که می گوید: وَ جِئْتُکَ مِنْ سَبَأ بِنَبَأ یَقِین «من از سرزمین سبأ خبر قاطعی برای تو آوردم». در حالی که ظاهر آیه مورد بحث، این است که، «سبأ» قومی بوده اند، که در آن منطقه می زیسته اند، زیرا ضمیر جمع مذکر (هم) به آنها باز گشته است. ولی منافاتی میان این دو تفسیر نیست; زیرا ممکن است «سبأ» در ابتدا نام کسی بوده، سپس تمام فرزندان و قوم او به آن نام نامیده شده اند، و بعد این اسم به سرزمین آنها نیز اطلاق گردیده است.
، . این کلمه که دو بار بیشتر در قرآن نیامده نام قومی بود که سلیمان به دیارشان لشکر کشید و در اثر نا فرمانی از دستور پیامبران سدّشان شکست و خانه ویران شدند. درباره لشکرکشی سلیمان خبری که هدهد به وی آورد چنین می‏خوانیم: . از این آیات بدست می‏آید که قوم سباء دارای حکومت بودند و زنی بر آنها سلطنت می‏کرد و نیز آفتاب پرست بوده‏اند. و از اما بعد آیات روشن می‏شود که ساز و برگ قوی داشته و ملکه ایشان بدست حضرت سلیمان ایمان آورده است . و در سوره سباء آیه 15 به بعد چنین آمده «لَقَدْ کانَ لِسَبَاء فی مَسْکَنِهِمْ آیَةٌ جَنَّتانِ عَنْ یَمینٍ وَ شِمالٌ...»قوم سباء را در مسکنهایشان آیتی بود دو باغستان از راست و چپ (گفتیم) از روزی پروردگارتان بخورید و او را سپاسگزار باشید، سرزمینی است پاکیزه و دلچسب و پروردگاری چاره ساز از فرمان خدا اعراض کردند. سیل عرم به آنهافرستادیم و دو باغستانشان را به دو باغستان بدل کردیم که میوه تلخ و درخت شوره گز و اندکی کنار داشت. این مجازات در اثر کفران آنها بود که جز کفور و ناسپاس را مجازات نمی‏کنیم میان آبادی آنها و آبادیهای پر برکت (شام) قریه‏های آشکاری قرار دادیم که از یکدیگر دیده می‏شدند شبها و روزها با ایمنی در آنهاراه می‏رفته و مسافرت می‏کردند گفتند: خدایا میان مسافرت‏های ما فاصله کن، به خودشان ستم کردند آنها را خبرهای تازه قرار دادیم و تار و مارشان کردیم راستی در حادثه آنها برای هر متأمّل و شکرگزار عبرتهائی است. از آنچه نقل شد روشن گردید که قوم سباء در ناز و نعمت به سر می‏برده و در عین حال مردمان بد کار و ناسپاس بودند و به توصیه پیامبران واقعی نمی‏نهاده‏اند، و در اثر نا سپاسی سیلی بنیان کن هستی آنها را از بین برده و خودشان به نحو عجیبی تار و مار شده‏اند که ماجرایشان تمام خبرها را تحت الشعاع قرار داده است و از کثرت نعمت ملول گشته و مسافرتهای سخت و طاقت فرسا آرزو کرده‏اند . نا گفته نماند مسکن قوم سباء سرزمین یمن فعلی بوده و آن روزگاران بسیار مترقی و پیشرفته بوده است در جانب شرقی شهر صنعاء پایتخت فعلی یمن به فاصله صد و بیست کیلومتر دشت پهناوری هست که ظاهراً سرزمین قوم سباء بسیاری از آنجا بدست آمده که نشان دهنده یک تمدن عظیم در روزگارهای گذشته است طالبان تفصیل به فرهنگ قصص قرآن تألیف آقای صدر بلاغی ماده (سباء) رجوع کنند. و نیز نا گفته نماند: اهل سدّیکه بدریاشان لشکر کشید هر دو از قوم سباء اند ولی ظاهراً غیر هم بوده‏اند و دو قضیّه در دو زمان متفاوت اتّفاق افتاده است .

[ویکی فقه] سبا (ابهام زدایی). سبأ ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره سبا، سی و چهارمین سوره قرآن و نام دیگر آن سوره حضرت داود (علیه السلام)• قوم سبأ، از اقوام دارای نعمت و ناشکر و طاغی
...