پیام رسانی فوری

پیام رسانیِ فوری (به انگلیسی: Instant Messaging) که به شکل کوتاه IM خوانده می شود، گونه ای از ارتباط مستقیم متنی بی درنگ(real-time) بین دو یا چند فرد با استفاده از رایانه شخصی با دستگاه های دیگر و از طریق یک کارخواه نرم افزاری(Software Client) مشترک است. متن کاربر بر روی یک شبکه مانند اینترنت منتقل می شود. کارخواه های نرم افزاری پیشرفته تر پیام رسانی فوری رده های بالاتری از ارتباط مانند تماس تصویری یا صوتی را عرضه می کنند.
کارخواه های جاسازی شده(Embedded Clients) - برای هر دستگاه کارخواه ویژه آن طراحی شود.
بسترهای بدون کارخواه (Clientless Platforms) - برنامه بر پایه مرورگر که نیاز به بارگیری هیچ نرم افزار دیگری ندارد و به همه کاربران و دستگاه های مختلف اجازه می دهد که از این طریق به سرویس پیام رسانی اینترنتی آن ها متصل شوند. در عمل قابلیت های محدود مرورگرها باعث ایجاد مشکلاتی می شود.
«پیام رسانی فوری» در زیر چتر واژه «گپ» برخط (online chat) قرار می گیرد از این رو که یک سیستم ارتباطی شبکه ای متنی بی درنگ است. وجه تمایز آن در این است که بر پایه کارخواه(client)هایی کار می کند که امکان اتصال بین گروهی از کاربران شناخته شده مشخص (که در انگلیسی به آن Friend List, Buddy List و Contact List گفته می شود) را تسهیل می کند اما گپ برخط برنامه های وبی که امکان ارتباط بین کاربران ناشناس در محیط های چند کاربره فراهم می آورند را نیز دربر می گیرد.
پیام رسانی فوری گردایه ای از فناوری هاست که برای ایجاد ارتباط متنی بی درنگ بین دو یا چند شرکت کننده بر روی اینترنت یا انواع دیگر شبکه ها استفاده می شود. آنچه که اهمیت بیان دارد این است که پیام رسانی فوری و گپ برخط با فناوری هایی مانند پست الکترونیک در این است که در همزمانی و بی درنگ بودن ارتباط بین کاربران است. برخی از سیستم ها امکان ارسال پیام برای کاربرانی که وارد سیستم نشده اند (پیام های برون خط (به انگلیسی: offline messages)) را دارند و این کارکرد مشابه سیستم پست الکترونیک است زیرا همزمانی ارتباط از بین می رود.
پیام رسانی فوری با داشتن امکان جواب دادن آنی، ارتباطی مؤثر و کارآمد را برقرار می کند. در بعضی از موارد پیام رسانی فوری ویژگی های اضافی را ارائه می دهد که بر محبوبیت آن می افزایند. مثلاً به کاربران اجازه می دهد یکدیگر را از طریق وب بین ببینند؛ یا مستقیماً و به رایگان با استفاده از میکروفن و هدفون یا بلندگو با یکدیگر حرف بزنند. بسیاری از برنامه های کارخواه(client) امکان انتقال پرونده را فراهم می کنند هر چند که غالباً در مورد حجم پرونده محدودیت وجود دارد.