جمهوری خلق عنوانی است که توسط برخی کشورهای مستقل با قانون اساسی جمهوری به کار می رود. نخستین بار جنبش های عوام گرای سدهٔ نوزدهم میلادی مانند جنبش فولکیش در آلمان و نارودنیک در روسیه این عبارت را مورد استفاده قرار دادند. شماری از کشورهای خلق شده در دوران جنگ جهانی اول و پس از آن، که عمر کوتاهی داشتند، خود را جمهوری خلق می نامیدند. بسیاری از این کشورهای در قلمرو امپراتوری سابق روسیه قرار داشتند که بر اثر انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ دچار فروپاشی شد. چند جمهوری خلق دیگر پس از پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم ایجاد شد. با این که به کارگیری عبارت جمهوری خلق به کشورهای دارای حکومت سوسیالیستی محدود نیست، ولی با این کشورها متناظر شده است. چند کشور جمهوری با نظام سیاسی لیبرال دموکراسی مانند بنگلادش و الجزایر، پس از جنگ استقلال، این عنوان را تصویب کردند.
جمهوری خلق چین (تأسیس ۱۹۴۹)
جمهوری دموکراتیک خلق لائوس (تأسیس ۱۹۷۵)
جمهوری های خلق مارکسیستی-لنینیستی پس از انقلاب روسیه تشکیل شدند. اوکراین در سال ۱۹۱۷ و سپس خانات خیوه و امارت بخارا در سال ۱۹۲۰ جمهوری خلق اعلام شدند. در سال ۱۹۲۱ تووا و در سال ۱۹۲۴ همسایه اش مغولستان جمهوری خلق شدند. پس از جنگ جهانی دوم، توسعهٔ نظریهٔ مارکسیستی-لنینیستی منجر به ظهور دموکراسی خلق شد. این مفهوم راهی به سوی سوسیالیسم از طریق دموکراسی چند طبقه ای و چندحزبی بود. کشورهایی که به این مرحله رسیده بودند، جمهوری خلق نامیده می شدند. دولت های اروپایی که در آن زمان جمهوری خلق شده بودند، شامل آلبانی، بلغارستان، چکسلواکی، مجارستان، لهستان، رومانی و یوگسلاوی بودند. در آسیا انقلاب کمونیستی چین منجر به تشکیل جمهوری خلق در این کشور شد. کرهٔ شمالی نیز مارکسیسم-لنینیسم را پذیرفت و جمهوری خلق شد.
بسیاری از این کشورها خود را حکومت سوسیالیستی نیز می خواندند. در دههٔ ۱۹۶۰ رومانی و یوگسلاوی به نشانهٔ توسعهٔ سیاسی، استفاده از واژهٔ خلق در نام رسمی خود را متوقف کردند و آن را با واژهٔ سوسیالیستی جایگزین کردند. چکسلواکی نیز در همین دهه عبارت سوسیالیستی را به نام رسمی خود افزود. آلبانی از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۱ از هر دو عبارت در نام خود بهره می برد. این کشورها در غرب معمولاً حکومت های کمونیستی نامیده می شوند. البته هیچ یک از این کشورها خود را چنین توصیف نمی کردند و کمونیسم را سطحی از توسعهٔ سیاسی می دانستند که هنوز به آن دست نیافته اند. احزاب کمونیست این کشورها عمدتاً در ائتلاف با احزاب دیگر بودند.
در دوران پس از استعمار، شماری از مستعمرات اروپایی سابق که به استقلال رسیده بودند و حکومت مارکسیستی-لنینیستی داشتند، نام خود را جمهوری خلق گذاشتند. این کشورها شامل آنگولا، اتیوپی، بنین، کنگو برازاویل، کامبوج، لائوس، موزامبیک و یمن جنوبی بودند. پس از انقلاب های ۱۹۸۹ جمهوری های خلق اروپای مرکزی و شرقی (آلبانی، بلغارستان، مجارستان و لهستان) و مغولستان عبارت خلق را که نشان دهندهٔ حکومت های کمونیستی سابق آنها بود، از نام رسمی خود زدودند. این کشورها جمهوری شدند و نظام سیاسی خود را به لیبرال دموکراسی تغییر دادند. در همین زمان، بیشتر مستعمرات اروپایی سابق نیز نام خود را تغییر دادند تا دور شدند خود از مارکسیسم-لنینیسم را نشان دهند.
جمهوری خلق چین (تأسیس ۱۹۴۹)
جمهوری دموکراتیک خلق لائوس (تأسیس ۱۹۷۵)
جمهوری های خلق مارکسیستی-لنینیستی پس از انقلاب روسیه تشکیل شدند. اوکراین در سال ۱۹۱۷ و سپس خانات خیوه و امارت بخارا در سال ۱۹۲۰ جمهوری خلق اعلام شدند. در سال ۱۹۲۱ تووا و در سال ۱۹۲۴ همسایه اش مغولستان جمهوری خلق شدند. پس از جنگ جهانی دوم، توسعهٔ نظریهٔ مارکسیستی-لنینیستی منجر به ظهور دموکراسی خلق شد. این مفهوم راهی به سوی سوسیالیسم از طریق دموکراسی چند طبقه ای و چندحزبی بود. کشورهایی که به این مرحله رسیده بودند، جمهوری خلق نامیده می شدند. دولت های اروپایی که در آن زمان جمهوری خلق شده بودند، شامل آلبانی، بلغارستان، چکسلواکی، مجارستان، لهستان، رومانی و یوگسلاوی بودند. در آسیا انقلاب کمونیستی چین منجر به تشکیل جمهوری خلق در این کشور شد. کرهٔ شمالی نیز مارکسیسم-لنینیسم را پذیرفت و جمهوری خلق شد.
بسیاری از این کشورها خود را حکومت سوسیالیستی نیز می خواندند. در دههٔ ۱۹۶۰ رومانی و یوگسلاوی به نشانهٔ توسعهٔ سیاسی، استفاده از واژهٔ خلق در نام رسمی خود را متوقف کردند و آن را با واژهٔ سوسیالیستی جایگزین کردند. چکسلواکی نیز در همین دهه عبارت سوسیالیستی را به نام رسمی خود افزود. آلبانی از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۱ از هر دو عبارت در نام خود بهره می برد. این کشورها در غرب معمولاً حکومت های کمونیستی نامیده می شوند. البته هیچ یک از این کشورها خود را چنین توصیف نمی کردند و کمونیسم را سطحی از توسعهٔ سیاسی می دانستند که هنوز به آن دست نیافته اند. احزاب کمونیست این کشورها عمدتاً در ائتلاف با احزاب دیگر بودند.
در دوران پس از استعمار، شماری از مستعمرات اروپایی سابق که به استقلال رسیده بودند و حکومت مارکسیستی-لنینیستی داشتند، نام خود را جمهوری خلق گذاشتند. این کشورها شامل آنگولا، اتیوپی، بنین، کنگو برازاویل، کامبوج، لائوس، موزامبیک و یمن جنوبی بودند. پس از انقلاب های ۱۹۸۹ جمهوری های خلق اروپای مرکزی و شرقی (آلبانی، بلغارستان، مجارستان و لهستان) و مغولستان عبارت خلق را که نشان دهندهٔ حکومت های کمونیستی سابق آنها بود، از نام رسمی خود زدودند. این کشورها جمهوری شدند و نظام سیاسی خود را به لیبرال دموکراسی تغییر دادند. در همین زمان، بیشتر مستعمرات اروپایی سابق نیز نام خود را تغییر دادند تا دور شدند خود از مارکسیسم-لنینیسم را نشان دهند.
wiki: جمهوری خلق