زبان بُلغاری ( به بلغاری: Български език، تلفظ: بَلگارسکی اِزیک ) یک زبان هند و اروپایی و هموند شاخه جنوبی زبان های اسلاوی می باشد. بلغاری دارای ویژگی هایی زبانشناسانه - همانند زدودن صرف واژگان؛ گسترش حرف تعریف پسوندی؛ بی نیازی کارواژگان به مصدر و نگهداری و پیشبرد سامانه فعلی نیااسلاوی - می باشد که این زبان را از دیگر زبان های خانواده اسلاوی جدا می نماید.
بلغاری بخشی از پیوند زبانشناسی
بالکان است. به جز بلغاری زبان های یونانی، مقدونی، رومانیایی،
آلبانیایی و گویش تورلاکیایی که بخشی از
زبان صربی است نیز عضو این پیوند می باشند که بیشتر اینان در داشتن ویژگی هایی که در بالا گفته شد یکسانند. ( مانند حرف تعریف، نداشتن مصدر، دستگاه پیچیده فعلی و . . . )
این زبان در کشورهای بلغارستان، اوکراین، باختر صربستان، رومانی، مقدونیه،
یونان و
ترکیه گویشورانی دارد. همچنین از راه کوچ انجمن های بلغاری زبان در سراسر جهان یافت می شوند. شمار گویشوران این زبان را تا ۱۲ میلیون تقریب می زنند.
محتویات [نمایش]
تاریخچه [ویرایش]
گسترش زبان بلغاری در چند دوره تاریخی بخش بندی شده است. دوره پیش از تاریخ که میان تاخت و تاز اسلاوونیک به بخش های خاوری بالکان تا ماموریت دینی سنت کوریل و سنت متودیوس در دهه ۸۶۰ ( میلادی ) بازمی گردد. در این زمان قدیسان یادشده و پیروانشان
انجیل و دیگر نوشته های آیینی از
یونانی را به اسلاوونیک کلیسایی کهن برگرداندند. زبان بلغاری کهن از دل زبان یاد شده بیرون آمد. بلغاری میانه ( سده های ۱۲ تا ۱۵ میلادی ) زبان ادبی بُرنا و نوآورانه ای بود. بلغاری نوین از سده ۱۶ ( میلادی ) تا امروز تاریخگذاری می شود. این زبان در سده ۱۹ ( میلادی ) به عنوان زبان بومی
بلغارستان تثبیت شد. گسترش تاریخی زبان بلغاری از بلغاری کهن تا بلغاری نوین گذاری از یک
زبان ترکیبی به یک
زبان تحلیلی بوده است.
از زبان
بلغارها تنها کمتر از بیست واژه در زبان کنونی بلغاری به جای مانده است. بلغارها که در اصل به زبان بلغار - که زبانی از خانواده
زبان های ترکی بوده - سخن می راندند. اینان پس از اینکه از سرزمین اصلی خود به بلغارستان کوچیدند زبان اسلاوی بومی آن سامان را پذیرفتند.
الفبا [ویرایش]
در ۸۸۶ ( میلادی ) بلغارستان الفبای گلاگولیتیک را که سنت کوریل و سنت متودیوس ساخته بودند را پذیرفت. رفته رفته با گذشت سده های گلاگولیتیک جای خود را سیریلیک داد که در آغاز سده ۱۰ ( میلادی ) در آموزشگاه ادبی پرسلاو گسترش یافته بود. بسیاری از
الفبای سیریلیک از
الفبای یونانی وام گرفته شده بود. ولی واج هایی که هم ارز یونانی نبودند ساده شده گلاگولیتیک بودند.
در پایان سده ۱۸ ( میلادی ) و با نفوذ کتاب های چاپی روس، الفبای شهری پتر یکم جایگزین سامانه نوشتاری پیشین شد. از آغاز تا میانه سده نوزدهم و در کوشش برای یافتن قانون گذاری نویسه شیوه های نگارش سیریلیک که در برگیرنده ۲۸ تا ۴۴ حرف بود به کار گرفته شد تا سرانجام شیوه نگارش پیشنهادی مارین درینوف که دارای ۳۲ حرف بود در دهه ۱۸۷۰ پذیرفته شد. تا ۱۹۴۵ که بهسازی نوشتاری رخ داد از شیوه کرینوف بهره برداری می شد. پس از این شمار الفبای بلغاری به ۳۰تا کاهش یافت.
الفبای کنونی بلغاری و آوای هرکدام در زیر آورده شده است:
А а
/a/ Б б
/b/ В в
/v/ Г г
/g/ Д д
/d/ Е е
/ɛ/ Ж ж
/ʒ/ З з
/z/ И и
|/i/ Й й
/j/
К к
/k/ Л л
/l/ М м
/m/ Н н
/n/ О о
/ɔ/ П п
/p/ Р р
/r/ С с
/s/ Т т
/t/ У у
/u/
Ф ф
/f/ Х х
/x/ Ц ц
/ʦ/ Ч ч
/tʃ/ Ш ш
/ʃ/ Щ щ
/ʃt/ Ъ ъ
/ɤ/ ь
/ʲ/ Ю ю
/ju/ Я я
/ja/
پیوستن بلغارستان به اتحادیه اروپا در ۱ ژانویه۲۰۰۷ سیریلیک را سومین دبیره رسمی این اتحادیه قرارداد.
چند واژه و جمله روزمره بلغاری [ویرایش]
Здравей ( زدراوِی ) : درود
Добър ден ( دُبَر دِن ) : روزخوش
Лека нощ ( لِکا نُشت ) : شب خوش
Довиждане ( دُویژدانه ) : بدرود
Кой си ти? ( کُی سی تی؟ ) : تو کی هستی؟ ( نرینه )
Коя си ти? ( کُیا سی تی؟ ) : تو کی هستی؟ ( مادینه )
Да ( دا ) : آره
Не ( نه ) : نه
Добре съм ( دُبره سَم ) : من خوبم
Ще се видим утре ( شته سه ویدیم اوتره ) : هم دیگر را فردا خواهیم دید.
منبع [ویرایش]
Wikipedia contributors, "Bulgarian language, " Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en. wikipedia. org/w/index. php?title=Bulgarian_language&oldid=184094873 ( accessed January 17, 2008 ) .
[نمایش]
ن • ب • و
زبان های رسمی اتحادیه اروپا
[نمایش]
ن • ب • و
زبان ها و گویش های اسلاوی
رده های صفحه: زبان های اسلاوی جنوبی زبان های اسلاوی زبان های بلغارستان زبان های ترکیه زبان های رومانی زبان های صربستان زبان های مقدونیه زبان های یونان زبان ها
قس عربی
اللغة البلغاریة هی لغة هندوأوروبیة، وعضو الفرع الجنوبی للغات السلافیة.
محتویات [اعرض]
[عدل]تاریخ
تعتبر اللغة البلغاریة أول لغة صلافیة موثقة ویمتد تطورها التاریخی على أربع مراحل أساسیة:
فترة اللغة البلغاریة الغیر مؤرخة أو فترة اللغة البلغاریة غیر المکتوبة : وتمتد حتى القرن التاسع المیلادی وبالتحدید العام 862 میلادی حیث وضع الإخوان کیریل ومتودی "Saints Cyril and Methodius" أقدم أبجدیة صلافیة معروفة، الغلاغولیتسا "Glagolitic alphabet "
فترة اللغة البلغاریة القدیمة : وتعرف أیضاً باسم الصلافیة الکنسیة القدیمة وتمتد من القرن التاسع المیلادی ( حیث تم اعتمادها کأول لغة صلافیة ) وحتى القرن الحادی عشر وبالتحدید العام 1018 المیلادی ( المؤرخ لنهایة حقبة الإمبراطوریة البلغاریة الأولى ) . تعتبر البلغاریة القدیمة أول لغة صلافیة مشتقة ومکتوبة حالها حال اللغات التاریخیة القدیمة الأخرى مثل . . .