دوربین

۱ - ( صفت ) آنکه دور را بیند مقابل نزدیک بین . ۲ - چشمی که دور را بیند مقابل نزدیک بین . ۳ - عاقبت اندیش . ۴ - ( اسم ) دستگاهی که برای روئ یت اجسام دور ( رصد کردن ستارگان یا روئ یت مناظر زمین ) بکار رود . یا دور بین عکاسی دستگاهی که برای ایجاد تصویر واضح از شئ یا شخص بکار رود . کلیه دستگاههای عکس برداری مشتملند بر : ۱ - عدسی که تصویر را تشکیل میدهد . ۲ - اطاق تاریک که عدسی در آن نصب شده . ۳ - شاسی یا قرقره های فیلم که صفحه حساس روی آن قرار گیرد . ۴ - دریچه نور که برای تنظیم و تغییر زمان عکس برداری بکار میرود . ۵ - پایه که دستگاه روی آن بطور ثابت نصب میشود . یا دوربین نجومی دوربین آسمانی دستگاهی است که برای مشاهده اجرام فلکی و ستارگان آسمان بکار میرود . یا عینک دوربین عینکی که بوسیله آن نقاط نسبتا دور واضح دیده شود .

(اِ. ) نوعی وسیله برای گرفتن عکس یا فیلم برداری یا دیدن اجسام دور.
۱ - (ص فا. ) عاقبت اندیش . ۲ - نوعی بیماری چشم که شخص دور را بهتر می بیند.

دوربین.( نف مرکب ) کسی که از دور خوب می بیند. ( ناظم الاطباء ). دوربیننده. که قدرت دیدن دوردست را دارد. که اشیاءیا اشخاص دوردست را تواند دیدن. که دید چشم و نیروی بینائی قوی برای دیدن فاصله دور دارد :
دیرخواب و زودخیز و تیزسیر و دوربین
خوش عنان و کش خرام و پاکزاد و نیکخوی.طرفه کور دوربین تیزچشم
لیک از اشتر نبیند غیرپشم.چنین گفت پیش زغن کرکسی
که نبود زمن دوربین تر کسی. || مقابل نزدیک بین. کسی که دور را بهتر از نزدیک می بیند. چشمی که دور را بهتر از نزدیک می بیند. || دوراندیش و عاقل و بابصیرت و مطلع و باادراک و زیرک و خردمندو هوشیار و بافراست. ( ناظم الاطباء ). عاقل و دوراندیش. ( آنندراج ). عاقبت اندیش. لطیف. ( ترجمان القرآن ) ( دهار ). آنکه به عاقبت کار اندیشد. مآل اندیش. آخربین. عاقبت اندیش. مآل بین. ( یادداشت مؤلف ) :
که جنگاوران از سپه برگزین
دلیران نیزه ور دوربین.یکی دوربین مرد جویای کار
نباشد چنو نامدار و سوار.یکی دوربین مرد جویای کار
بدیدمش آهسته گرد و سوار.می داند [ منوچهربن قابوس ] روز پدرم [ محمود ]به پایان آمده است جانب خویشتن را خواهد که با ما استوار کند که مردی زیرک و پیر دوربین است. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 131 ).
گرچه پشم اند هر دو، هرگز بوده ست
سوی تو ای دوربین پلاس چو پرنون.انبوهی یاران که دوربین و کاردان نباشند عین مضرت است. ( کلیله و دمنه ).
و ز بر آن خوابگاه طارم پیری مسن
همچو امل دوربین همچو اجل جان ستان.صاحب مایه دوربین باشد
مایه چون کم بود چنین باشد.چشم عقل دوربین را روز و شب
درجمال خویش حیران کرده ای.فریدون وزیری پسندیده داشت
که روشن دل و دوربین دیده داشت.نصیحت شنو مردم دوربین
نکارند در هیچ دل تخم کین.در وادیی که رو به قفا می روند خلق
در قعر چاهم از نظر دوربین خویش.دلهام ؛ مرد رسا و دوربین. دلمز؛ مرد توانا و دوربین. ( منتهی الارب ). || ( اِ مرکب ) آلتی متعلق به ابصار که بزرگ می کند و نزدیک می نماید چیزهای دور را و اختراع این آلت در سده هفدهم میلادی شد و به واسطه آن انقلاب بزرگی در علم هیأت پدید آمد. ( ناظم الاطباء ). نوعی از عینک که بدان چیز دور را به آسانی توان دید. چیزی باشد که احوال دریا را ناخدا بدان معلوم کند و برای استعلام لشکر بیگانه هم بکار آید. ( آنندراج ). نظاره. ( المنجد ). اسباب بصری برای رؤیت نسبتاً واضح اشیاء دور یا به عبارت رایج برای بزرگتر و نزدیکتر نشان دادن اشیاء دور ازآنچه با چشم غیر مسلح دیده می شوند. دو جزء اساسی هردوربین عبارت است از نقشگیر، که نور را گرد آورد و متمرکز کند و دیدگر که تصویر حاصل از نقشگیر را بزرگ می کند. دوربین را به نجومی و زمینی تقسیم می کنند، دوربین نجومی همان تلسکوپ است که برای بررسی اشیاء بسیار دور ( مانند ستارگان ) بکار می روند و فواید دیگر نیز دارند. تصاویر حاصل ازآنها معکوس است ، ولی این امر مخل به استفاده از آنها نیست. بر خلاف در رؤیت اشیاء زمینی مطلوب آن است که منظره عادی آنها محفوظ بماند و لهذا این دوربینهاچنان تعبیه شده اند که تصویر حاصل از آنها مستقیم باشد. قدیمترین نوع دوربین زمینی دوربین گالیله است که نقشگیرش یک عدسی محدب و دیدگرش یک عدسی مقعر است. این دوربین را گالیله برای رصد آسمان ساخت و چهار قمربزرگ مشتری را با آن کشف کرد ولی امروزه به عنوان دوربین زمینی از آن استفاده می شود. دوربین انواع دیگری نیز دارد، مانند دوربین دوچشمی و دوربین یک چشمی و دوربین عکاسی. ( از دایرة المعارف فارسی ).

۱. وسیله ای مرکب از یک یا دو لوله و عدسی که با آن جاها و چیزهایی را که در مسافت دور باشد می بینند. &delta، در قرن ۱۷ میلادی اختراع شده.
۲. (اسم، صفت فاعلی ) [مقابلِ نزدیک بین] (پزشکی ) کسی که چشمش دور را بهتر از نزدیک ببیند.
۳. (عکاسی ) دوربین عکاسی.
۴. (اسم، صفت فاعلی ) [قدیمی، مجاز] دوراندیش، خردمند.
* دوربین عکاسی: (عکاسی ) دستگاهی که با آن از اشخاص و اشیا و مناظر عکس برداری می کنند.
* دوربین نجومی: (نجوم ) دوربین بسیاربزرگ که با آن ستارگان را می بینند، تلسکوپ.

[فیزیک- اپتیک] ← دوربین عکاسی
{hyperope} [پزشکی] فرد مبتلا به دوربینی
{spoting scope} [ورزش] دوربینی کوچک که معمولاً بر روی سه پایه قرار دارد و از آن برای مشاهدۀ نتیجۀ تیراندازی بدون ترک خط آتش (fire line ) استفاده می کنند