سید عبدالوهاب صالح

آیت الله سید عبدالوهاب صالح ضیابری مجتهد معروف، استاد فقه و اصول، مشروطه خواه فعال، عضو کمیته اتحاد اسلام و نماینده رشت در مجلس مؤسسان اول.
نمایندگان گیلان در مجالس قانونگذاری، هومن یوسفدهی، مجله گیله وا، ش ۷۰ ص ۱۵.
تاریخچه کتاب و کتابخانه در ایران
او فرزند حجه الاسلام آقا سید صالح ضیابری بود و در سال ۱۲۹۴ ه. ق در ضیابر گیلان چشم به جهان گشود و مقدمات علوم دینی را در زادگاهش و نیز در رشت نزد حاج میرزا علی مجتهد رشتی فراگرفت. سپس برای ادامه تحصیل در سال ۱۳۱۰ ه. ق به نجف اشرف رفت و نزد آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و ملا علی نهاوندی و ملا علی شربیانی بهره های علمی فرا گرفت و پس از ۱۲ سال در اواخر سال ۱۳۲۲ ه. ق به رشت مراجعت نمود.
وی در رشت به تدریس فقه و اصول پرداخت. از شاگردان مشهورش شیخ علی ناصرانی و شیخ یونس (میرزا کوچک خان جنگلی) و سید رضی رودباری بودند. وارد جریانات مشروطه خواهی شد و از فعالان این جنبش در گیلان بود و به عضویت انجمن ایالتی گیلان نیز برگزیده شد. پس از به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی در سال ۱۳۲۶ ه. ق توسط محمدعلی شاه قاجار، مدتی در مشهد بعد از مدت سه ماه با پادرمیانی عده ای از اعاظم اجازه بازگشت یافت به این شرط که مقیم رشت نشود. لاجرم به ضیابر زادگاه خود عزیمت کرد. بعد از قیام مشروطه طلبان رشت و قتل آقا بالاخان سردار افخم حاکم مستبد گیلان و تشکیل مجدد انجمن ایالتی، آقا سید الوهاب صالح به رشت منفصل و قوای روس در شهرهای تبریز، رشت و انزلی به تعرض مسلحانه پرداختند، بسیاری از آزادیخواهان دستگیر و برخی از آن ها بر اثر محاکمات قلابی در رشت و انزلی از طرف نکراسف کنسول وقت روس در رشت به دار آویخته شدند. در این جریان آقا سید عبدالوهاب صالح و جمعی از سران را مغلولاً به بادکوبه فرستاده و در شهر گرداندند که پس از پایان ماجرا و رهایی از زندان، آقای صالح و فرزند ارشدش سید صالح صالح (ایشان از دانشمندان گیلان و رئیس یکی از شعب دیوان کشور بودن) پس از تسلط روس ها بر گیلان در سال ۱۳۲۹ ه. ق و پس از تحمل سختی های بسیار و حبس و تبعید از راه بادکوبه عازم استانبول شدند و از آنجا از طریق حلب و بغداد راهی عتبات عالیات گردیدند.
آیت الله ضیابری پس از سه سال؛ یعنی در ایامی که جنگ جهانی اول آغاز شد، به ایران بازگشت و در کمیته اتحاد اسلام که هیأت مدیره نهضت جنگل بود، عضویت یافت و خیلی زود به ریاست آن برگزیده شد. لیکن با ورود بلشویک ها به گیلان و تغییر مسیر مبارزات جنگلی ها، پس از پایان کار جنگل، کماکان در رشت به امور اجتماعی مشغول بود و مرجعیت داشت. در این زمان و با شروع به کار کتابخانه عمومی شهر رشت این مجتهد اکثر کتابهای خود را وقف این کتابخانه کردند.

[ویکی فقه] سیدعبدالوهاب صالح، از علمای مبارز مشروطه خواه ایران در قرن چهاردهم هجری می باشد..
او فرزند سیدصالح، و از نوادگان پیر شرفشاه دولایی، عارف مشهور گیلان در قرن هشتم هجری بود. وی در ۱۲۹۴ ق در روستای پیابر، از توابع شهرستان صومعه سرا به دنیا آمد.
تحصیلات و اجتهاد
تحصیلات مقدماتی را در زادگاهش فراگرفت و مدتی نیز در رشت اقامت گزید و از درس حاج میرزاعلی مجتهد رشتی استفاده کرد. سپس برای ادامه تحصیل به نجف اشرف هجرت کرد و از محضر استادانی چون حاج ملامحمد شربیانی، حاج ملاعلی نهاوندی و آخوند خراسانی بهره مند شد و از آخوند، اجازه اجتهاد دریافت کرد. او در ۱۳۲۲ ق به رشت بازگشت و به خواهش علمای بزرگ رشت به تدریس کفایه و کتب فقهی پرداخت.
فعالیت های سیاسی
فعالیت های سیاسی وی بطور خلاصه عبارتند از: تحصن بر علیه خوانین رشت و حمایت از جنبش مشروطیت و مقابله با اشغالگری نیروهای روس در ایران.
← تحصن بر علیه خوانین
...