تره

تره . [ ت ُرْ رَ ] (ع ص ، اِ) ج ، تراریه . (اقرب الموارد) (المنجد) (ناظم الاطباء). باطل . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (اقرب الموارد) (المنجد). ناس تره ؛ مردم باطل . (ناظم الاطباء). و رجوع به تُرَّهة و تُرّهات شود :
چون زین زمانه کوفت یالت را
کمتر کنی این دویدن تره .

ناصرخسرو.

تره . [ ت َ رْ رَ / ت َ رَ / رِ ] (اِ) از «تر» + «ه » (پسوند پدید آورنده اسم از صفت ) پهلوی ترک معرب آن ترج و طرج در شاهترج . (حاشیه ٔ برهان چ معین ). هر سبزی که با طعام خورند عموماً و گندنا را گویند خصوصاً. (برهان ). سبزی باشد که آن را با خوردنیها بخورند. (فرهنگ جهانگیری ) (از فرهنگ رشیدی ) (انجمن آرا) (آنندراج ). هر سبزی بستانی عموماً و چغندر و اسفناج و جرجیر و کرفس و گندنا خصوصاً. (ناظم الاطباء). تره در تهران نوعی از سبزیهای خوردنی است ... معروف است و در مصر بسیار مشهور بود. (سفر اعداد 11:5) لکن لفظی که درعبرانی به تره ترجمه شده است بیست و دوبار در عهد قدیم ذکر شده است و در سایر جاها به سبزی ترجمه شده است لهذا بعضی برآنند که در اینجا هم قصد از سبزی هایی است که خورده میشود که تره نیز به همان معنی است . (از قاموس کتاب مقدس ). گیاهی است از تیره ٔ سوسنیها جزو دسته ٔ گل سوسن که گیاهی است دو ساله و در اروپا و آسیا و افریقا می روید ارتفاعش در بعضی گونه ها ممکن است تا 60 سانتی متر برسد. ساقه ٔ گلدارش منفرد است . گل آذینش چتری است و گلها به شکل کره ای در انتهای ساقه قرار دارند. برگهای این گیاه جزو سبزیهای خوردنی مصرف می شود، گندنا، بقل . (فرهنگ فارسی معین ) :
بیاورد خوانی بر شهریار
برو خایه و تره ٔ جویبار.

فردوسی .

بیاورد زن خوان و بنهاد راست
برو تره و سرکه و نان و ماست .

فردوسی .

بفرمود تا آب نار آورند
همان تره ٔ جویبار آورند.

فردوسی .

ای حجت ، پند نشنود جاهل
چون سبز کنی به پیش او تره ؟

ناصرخسرو.

چه کنی دنیا بی دین و خرد زیراک
خوش نباشد بی نان تره و آویشن .

ناصرخسرو.

تره و سرکه هست و نانت نیست
قامتت کوته است و جاه طویل .

ناصرخسرو.

و بخار پالیزهای تره چون کرنب و کیکر و سیر و باقلی و مانند آن . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و طعامهای سنگین و گوشت جانوران بزرگ و ... جمله تره ها زیان دارد. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).
ابلهی کن برو که تره فروش
تره نفروشدت به عقل و تمیز.

مسعودسعد.

بی تو همه ظریفان بی آب و تره اند
تو همچو ترب غاتفری زینت تره .

سوزنی .

بجای میوه همی میخورم زقوم و حمیم
بجای تره و گل مار باشد و خارم .

سوزنی .

به نان نارسیده مرا تره پس او
عزیزی دگر نیز مهمان فرستد.

انوری .

خوش نمکی شد لبش ، تره ٔ تر عارضش
بر نمک و تره بین ، دلها مهمان او.

خاقانی .

همچون فلک که بر سر خان قبول و رد
آن را همی که تره دهی نان نمیدهی .

خاقانی .

نه هر زن زن بود هر زاده فرزند
بود تره به تخم خویش مانند.

نظامی .

گرچه در خدمت صدر تو هنرمندانند
وین رهی بار دل وزحمت خاطر باشد
لیک رسم است که بر خوان ملوک ایام
تره اول بود و حلوا آخر باشد.

کمال اسماعیل (از فرهنگ جهانگیری ).

مرغ بریان به چشم مردم سیر
کمتر از برگ تره برخوان است .

سعدی (گلستان ).

سرکه از دسترنج خویش و تره
بهتر از نان دهخدا و بره .

(گلستان ).

ولیک با همه جرمم امید مغفرت است
که تره نیز بود در مواید سلطان .

سعدی .

شاعری نیست پیشه ای که از آن
رسدت نان به تره ، تره به دوغ .

ابن یمین .

بهای تره ٔ یکروزه خوان همت اوست
هرآن ذخیره که در بحر و کان بود مخزن .

ابن یمین (از فرهنگ جهانگیری ).

عدوی بی کرمش گر کس و گر کس نیست
بهیچ تره نشاید نهاد برخوانش .

سلمان ساوجی (کلیات چ رشید یاسمی ص 145).

به هر جریب از بقول و... پیاز و سیر و تره و دیگر خضریات . (تاریخ قم ص 112). تره ها و خیارزارها و جالیزها... و سایر خضریات . (تاریخ قم ص 121).
کزر و شلغم و چندر، کلم و ترب و کدو
تره ها رسته ترو سبز، بسان زنگار.

بسحاق اطعمه .

باشند خورندگانش فارغ
از زحمت تره و نمکدان .

فخرالدین منوچهر.

- تره ٔ زرین ؛ زرین تره :
کسری و ترنج زر پرویز و تره زرین
بر باد شده یکسر با خاک شده یکسان
پرویز کنون گم شد زان گمشده کمتر گو
زرین تره کو بر خوان رو کم ترکوا برخوان .

خاقانی .

- امثال :
تره در کوه بریان است ، در جائی که چیزی خوردنی یافت نشود هر طعام سهل حکم بریان دارد چون تره که صورت بره پیدا می کند. (آنندراج ).
تره به تخمش می رود، حسنی به باباش .

در منطقه لرستان به سربند زنان در لباس محلی گفته می شود.

Chives

برگ ترّه = سبزی

مرغ بریان به چشم مردم سیر
کمتر از برگ ترّه بر خوان است

وان که را دستگاه و قدرت نیست
شلغم پخته مرغ بریان است

�سعدی�

تره به ترکی: گؤی، سووزی، کاوار

tre
نام دخترانه کوردی
به معنای:انگور