زیارت نامه

wikijoo: زیارت_نامه

wikishia: امامان معصوم و ذریه پاک پیامبر و شهدای اهل بیت خوانده می شود، دعایی که به عنوان تشرف باطنی برای ائمه و امامزادگان می خوانند و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدهاست.
از آنجا که «زائر» را ادب و معرفت شرط است، پس سخنی که هنگام زیارت بر زبان می آورد، باید والا و عارفانه و مؤدبانه باشد. هر زائر می تواند از پیش خود و به زبان خود، جملاتی و نیایش و دعایی را به عنوان زیارتنامه بخواند ولی در منابع ما متونی به نام «زیارتنامه » نقل شده که سند آنها به ائمه می رسد و به عنوان «زیارت های ماثوره » شناخته می شود.
علمای دین، کتب متعددی به صورت مجموعه های زیارات، تدوین کرده اند که آمیخته ای است از زیارت های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. در این میان، آنچه از ائمه نقل شده بسیار است همچون زیارت های: امین الله، جامعه کبیره، وارث، عاشورا و زیارت اربعین. کتاب های دعا و زیارات نیز بسیار است همچون: مصباح المتهجد، مفاتیح الجنان، مزار، بحارالانوار (جلد زیارات).
دقت در مضامین و محتواهای زیارتنامه ها بسیار مفید است. مفاهیم کلی که در زیارات دیده می شود، بسیار است. از جمله: محبت، مودت، موالات، اطاعت، صلوات، سلام، عهد، شفاعت، توسل، وفا، دعوت، نصرت، تسلیم، تصدیق، صبر، تولی و تبری، مواسات، نماز، زکات، زیارت، تبلیغ، وراثت، مساعدت، معاونت، سعادت، رضا، خونخواهی، جنگ و صلح، امر به معروف و نهی از منکر، تقرب به خدا، برائت از دشمنان، ولایت، فوز، نصیحت، جهاد، فدا شدن و... ده ها عناوین و مفاهیم کلی که از مطالعه فقرات زیارتنامه ها برمی آید.
اوصافی که در زیارتنامه ها آمده، برخی کلی و قابل انطباق بر همه ائمه و معصومین است و برخی هم به تناسب وضعیت زندگی و شهادت امام خاص یا امامزاده و شهید بخصوصی بکار رفته است. محورهای کلی مفاهیمی که در زیارتنامه ها آمده است، می تواند این گونه فهرست شود:
در واقع، یک سری معارف دینی و ارزش های مکتبی و فضایل رفتاری در قالب فقرات زیارتنامه، از طریق ائمه به شیعیان و زائران آموخته شده است. زیارتنامه ها، نوعی اعلام مواضع اعتقادی،اخلاقی و سیاسی است که توسط زائر، در مقدسترین مکان ها با زبانی رسا ابراز می شود.
«سلام »ها و «لعن »ها، محور عمده دیگری در زیارتنامه هاست، بخصوص آنچه به شهدای عاشورا مربوط می شود. سلام به امام و پیامبر و شهید مورد زیارت و لعنت به دشمنان، ظالمان، غاصبان، شریکان جور، همدستان ظالم، راضیان به ستم، زمینه سازان ظلم.