شرف الدین خراسانی

شرف الدین خراسانی ملقب به شرف (زادهٔ ۱۲ اسفند ۱۳۰۶ در همدان — درگذشتهٔ ۱۴ آبان ۱۳۸۲ در تهران) پژوهشگر فلسفه و از برجسته ترین استادان فلسفهٔ یونانی در ایران بود. مهم ترین اثر تألیفی وی با عنوان نخستین فیلسوفان یونان برای نخستین بار در سال ۱۳۵۰ چاپ شده است. وی به زبان های انگلیسی ،آلمانی ،فرانسه ،عربی و یونانی باستان مسلط بود.
نخستین فیلسوفان یونان، شرف الدین شرف خراسانی، ناشر: علمی و فرهنگی
فلسفه معاصر اروپایی: ترجمه از آلمانی با ضمیمه ای از اینوسنتیوس بوخنسکی، شرف الدین شرف خراسانی (مترجم)، ناشر: علمی و فرهنگی
از برونو تا هگل، تهران: دانشگاه ملی، ۱۳۵۴ (چاپ دومی از این اثر با حذف فصل های مربوط به فیخته، شلینگ و هگل و مفصلتر کردن فصل مربوط به کانت از سوی شرف با عنوان جدیدِ «از برونو تا کانت» در سال ۱۳۷۶ به توسط انتشارات علمی و فرهنگی صورت گرفت)
سوگنامه ها و ترانه ها، راینرماریا ریلکه، شرف الدین شرف خراسانی (مترجم)، ناشر: هرمس
متافیزیک (مابعدالطبیعه)، ارسطو، شرف الدین شرف خراسانی (مترجم)، ناشر: حکمت
بنیاد هستی شناختی، نیکلای هارتمان، شرف الدین خراسانی (مترجم)، ناشر: هرمس
از سقراط تا ارسطو، تهران: دانشگاه ملی، ۱۳۵۲
جهان و انسان در فلسفه، تهران: دانشگاه ملی، ۱۳۵۷
اسلام: پژوهشی تاریخی و فرهنگی، گروه مؤلفان، ناشر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات
بوعلی سینا: شیخ الرئیس ابوعلی حسین بن عبدالله فیلسوف و پزشک نامدار ایرانی، تقی بینش، شرف الدین خراسانی، فتح الله مجتبایی، علیرضا جعفری نائینی، کاظم موسوی بجنوردی (زیرنظر)، ناشر: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا
یاد آر ز شمع مرده، یاد آر (مجموعه مقالات)، گروه مؤلفان، ناشر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات
واژه ها (مجموعه شعر)، تهران: فرمند، ۱۳۴۹
پژواک (مجموعه شعر)، ۱۳۳۷
متافیزیک عشق (غزالان و غزلها): شعرهای گزیده، شرف الدین خراسانی، تهران: شهاب ثاقب، ۱۳۷۹
دیالکتیک عشق، در دست چاپ
اشک و آه، اهواز: کتابفروشی صافی، ۱۳۲۵
دیوار چین، فرانتس کافکا، ترجمه شرف الدین خراسانی و مسعود رجب نیا و اسفندیار سپهری، تهران: طهوری، ۱۳۳۷
وی مدرک دکترای فلسفه خود را در اوایل دهه شصت میلادی از دانشگاه کمبریج انگلستان اخذ کرد و در آنجا به تدریس ادبیات فارسی و فلسفه پرداخت. حوالی سال ۱۳۴۳ به ایران بازگشت و در دانشگاه ملی (شهید بهشتی) به تدریس پرداخت. دو سال بعد در ایران، گروه فلسفه دانشگاه ملی را بنیاد نهاد و از سال ۱۳۴۶ تا بهمن ۱۳۵۷ مدیر این گروه بود.
پس از کودتای ۲۸ مرداد زندانی شد. در خلال سه سال زندانی بودنش به روشنفکران زندانی، اساطیر یونان می آموخت. شرف اولین کسی بود که به گونه ای تفصیلی و مدون در زبان فارسی به فیلسوفان پیش از سقراط پرداخت. حاصل تلاش او کتابی به نام «نخستین فیلسوفان یونان» نام گرفت که هنوز هم یکی از معتبرترین آثار موجود در این زمینه به زبان فارسی به شمار می رود. آثار فلسفی و ترجمه های بزرگی از او به یادگار مانده است؛ از جمله ترجمه کتاب متافیزیک ارسطو که آن را مستقیماً از زبان یونانی باستان ترجمه کرد. مهمترین جنبهٔ مطالعات فلسفی او که خود ریشه در باورمندی راسخ او به کارل مارکس دارد، توجه ویژه اش به برآمدن و شکلگیری هر فلسفه، بر بنیادهای اقتصادی-اجتماعی دوران مورد بررسی می باشد و بر این بنیاد است که در پژوهش های فلسفی او، همواره طرحی از تاریخ دوران مورد مطالعه، بر بررسی فلسفهٔ آن دوران پیشی می یابد. خصلت دیگر مطالعات او، بیان مصطلحات اصلی و بنیادین هر فلسفه، در زبان اصلی خودش بود.
او در سال های بعد از انقلاب فرهنگی، از تدریس در دانشگاه منع شد. البته گویا اولیای امور در سال های بعد به دلجویی از او پرداخته بودند، ولی شرف در آن سال ها بازنشسته شده بود و با عنوان عضو شورای عالی علمی، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، به کار مشغول شده بود. وی در اثر حمله قلبی در تنهایی از دنیا رفت و جنازهٔ او را دوستان، روز پس از مرگ، در خانه اش پیدا کردند.

رجوع شود به:خراسانی، شرف الدین (۱۳۰۶ـ تهران ۱۳۸۲ش)

شرف الدین خراسانی ملقب به شرف (۳ مارس ۱۹۲۸، همدان — ۴ نوامبر ۲۰۰۴، تهران) پژوهشگر فلسفه و از برجسته ترین استادان فلسفهٔ یونانی در ایران بود.
• «تردید نیست که خرد و فرزانگی خاور باستان از دانش و معرفت یونان کهن ریشه ای ژرف تر داشته است. اما آنچه فلسفه یونانی یا فیلوسوفیا را - به ویژه ار لحاظ مصداق ومفهوم و مضمون - بر شناخت و حکمت پیشین امتیاز می بخشد فروغی است که از اندیشه های یونان دیرینه بازتافته، به اوج بربالیده، و در میان ملت ها و اقوام دیگر سخت اثر نهاده است.»، ۱۳۵۰ -> نخستین فیلسوفان یونان