کلمه جو
صفحه اصلی

امام قلی خان

لغت نامه دهخدا

امامقلی خان. [ اِ ق ُ ] ( اِخ ) پسر اﷲوردی خان قوللرآقاسی ( رئیس غلامان شاهی ). سردار شاه عباس اول که از سوی مادر گرجی بود. پس ازفوت پدر در سال بیست و هفتم پادشاهی شاه عباس اول بجای وی به امیرالامرایی فارس و سپهسالاری ایران گماشته شد. در سال 1026 هَ. ق. هنگامی که خلیل پاشا وزیر اعظم عثمانی به آذربایجان تاخت از مقام سپهسالاری معزول گردید. وی در قلمرو حکومت خود تسلط کامل یافت و جزایر قشم و هرمز و متعلقات آنها را بفرمان شاه عباس ازپرتغالیان گرفت و از مغرب تا حدود بصره پیش رفت ، چنانکه سراسر خاک فارس و کوهکیلویه و لارستان و بنادر جنوب ، از بندر جاسک تا شطالعرب و تمام جزیره های خلیج فارس در قلمرو حکومت او قرار گرفت و او همیشه از بیست و پنج تا سی هزار سوار زبده مجهز جنگاور در اختیار داشت و با آنکه در فارس صاحب اختیار مطلق و مانند پادشاه مستقلی حکومت میکرد هیچگاه سر از اطاعت شاه عباس نپیچید و همیشه برای اجرای دستورهای او آماده بود. او توانگرترین حاکمان ایران بود. با آنکه همه ساله هدیه های گرانبهایی برای شاه عباس می فرستاد داراییش بقدری بود که مخارجش با مخارج شاه برابری میکرد. پس از مرگ شاه عباس جانشین او شاه صفی در سال 1042 هَ. ق. امامقلیخان را با سه پسرش از فارس احضار کرد و در قزوین بناجوانمردی سر برید. رجوع بتاریخ عالم آرای عباسی و زندگانی شاه عباس اول ج 2 ص 97 و فهرست آن شود.

امامقلی خان. [ اِ ق ُ ] ( اِخ ) حاکم بخارا و معاصر شاه عباس دوم صفوی بود. در سال 1050 هَ. ق. بسبب ضعف چشم ، فرمانفرمایی ماوراءالنهر را به پسر خود ندرمحمدخان واگذار کرد و بقصد زیارت مکه عازم ایران شدو بسیار مورد احترام قرار گرفت سپس به مکه رفت و مراجعت کرد. وی طبع شاعری داشت و این رباعی از اوست :
در عالم اگر سینه فگاریست منم
گر در ره اعتبار خاریست منم
در دیده اگر مرا فروغی است تویی
برخاطر تو اگر غباریست منم.
رجوع به آتشکده آذر چ بمبئی ص 13 و مجمعالفصحا چ سنگی ص 9 و قاموس الاعلام ترکی ج 2ص 1032 و فرهنگ سخنوران شود.

امامقلی خان. [ اِ ق ُ ] ( اِخ ) ( زنگنه ) پسر محمد رحیم بیک ، از بزرگان ایل زنگنه بود و داعیه حکومت و ریاست داشت. سرانجام بوسیله مهرعلیخان از سرداران شاهرخ شاه افشار نواده نادرشاه دستگیر و بوسیله مرتضی قلیخان کوسه احمدلو کور گردید. رجوع به مجمل التواریخ گلستانه ص 130 ببعد شود.

دانشنامه عمومی

امام قلی خان، یکی از فرماندهان نظامی و سرداران گرجی زمان صفویان بوده است.
ساخت دو شبستان بزرگ در جنوب در جنوب مسجد عتیق شیراز
ایجاد کتابخانه ای عظیم و کم نظیر در شیراز
ایجاد دارالصنایعی برای استنتاخ و تهیهٔ کتب تزئینی که در آن خطّاطان، مصوّران و مذهّبان به نامی اشتغال داشتند.
ساخت پل خان بر روی رود کر بین شیراز و اصفهان
ساخت ده ها کاروانسرا در فارس
ساخت پلی عظیم در جهرم «این تاریخی ترین و برجسته ترین هنری است که امام قلی خان برای تسهیل امور و رفاه تجّار به کار برده است».
ساخت راه ها و تراشیدن کوه ها در راه اصفهان – شیراز با هزینه های گزاف برای آسایش تجّار
ساخت و تکمیل قصری بسیار زیبا و مجلّل در لار
ساخت قصری بسیار زیبا در اصفهان، بنا بر نقل شاردن «قصر موصوف از جمله بزرگ ترین و زیباترین کاخ های اصفهان می باشد که آن را امام قلی خان بزرگ ترین شخصیّت ایران در قرون اخیر ساخته است».
مسئولیت حفر کوهرنگ برای برگرداندن آب کوهرنگ به سوی اصفهان
فرهنگ دوستی امام قلی خان چنان بود که یک بار شاعری را به سبب سرودن یک قصیده به زر کشید. احترام و ارزشی که وی برای علم و علما همانند پدرش قائل بود باعث شد شیراز به مرکز علمی و ادبی بسیار مهمی در دورهٔ صفویه مبدل شود. شعرایی که در پناه فرهنگ دوستی امام قلی خان رشد کرده و روزگار می گذرانیدند عبارت اند از: حکیم لایق بلخی، ملّا مفید بلخی، ملّا محمّدتقی، فضلی جرپادقانی، ملهمی تبریزی، ملّا سیری جرپادقانی، میرزا صادق دستغیب، نعیما، ملّا یگانهٔ بلخی، ملّا یکتای بلخی، ملّا مخفی رشتی، خضری لاری و میرزا ابو الحسن فراهانی.
هدایا یکی از بخش های درآمد حکومتی بود. از میان هدایای حکام بزرگ، هدایای امام قلی خان در نزد شاه ارزش و احترام خاصی داشت و از آنچه دیگران می فرستادند همیشه گرانبها تر و بیشتر بود. وی در موارد متعدّد هدایایی فراوان و ارزشمند برای شاه عباس فرستاد. شاه نیز آن ها را به رخ سفرای عثمانی، هندوستان و اسپانیا می کشید و در مقابل او نیز برای امام قلی خان هدایای گرانبهایی می فرستاد. در یک مورد وی «۵۰ عدد بشقاب نقره، ۱۶۵٬۰۰۰ سکّهٔ طلا و شراب شیراز که همهٔ این ها شامل ۳۵۰ بار شتر بوده است را برای شاه عباس فرستاد».
او پس از پدرش الله وردی خان به فرمانروایی ایالت فارس امپراتوری صفوی رسید.
از مهم ترین اقدامات نظامی امام قلی خان فتح هرمز و پایان دادن به تسلط ۱۱۷ سالهٔ پرتغالیها در خلیج فارس است. هرسال ۱۰ اردیبهشت سالگرد این روز با عنوان «روز ملی خلیج فارس» گرامی داشته می شود.
امام قلی خان، فرزند الله وردی خان و برادر داود خان از خاندان گرجی اوندیلادزه بود.

پیشنهاد کاربران

شجرنامه تیره بزرگ آشتیانی وند طایفه خلیلی بیگیوند پلنگ ایل منجزی بهداروند معروف به هفت کر بیگی

رستم خان بختیاروند پلنگ
امیر شاه حسین خان بختیاروند ایلخان

جهانگیر خان بختیاروند ایلخان *طهماسب قلی. پیلتن *
خلیل خان ایل بیگی بختیاروند ایلخان
شاه منصور خان آتش بیگی بختیاروند ایلخان
کلا رستم خان آقاسی *کلی وردی. کلو رکن الدوله :کلوکن. الله وردی *
تاج الدین امیر قنبر عالی *قنبر علی *
عالی ویسی خان *علی ویسی *
عالی مهمد *محمود *
حیات الله خان *هیبت الله *
چهل امیر
آشتیان دوم *آتش بیگی *
پدر ( آقاسی. کاظم. رفیع. رحیم. هاشم. داود. . )


پسران الله وردی خان
1 - تاج الدین امیر قنبر عالی جد ( تیره های تاجمیری بازفتی. تاجمیری قنبروند. قنبری . طایفه تش مرداسی بهداروند. رستمی پلنگ. شمس خلیلی . . . . . )
2 - امام قلی خان ( جد طایفه رستم مصیری )
3 - یوسف خان ( جد تیره های . اسماعیل وند. طایفه تاج الدین عبدالهی منجزی. . . )
4 - عزیز خان ( جد تیره های. صالح حاجی اسفندیار. محمد صالح حاجی. رستم حاجی. محمد علی حاجی . غلام حاجی. اسحاق حاجی. احمد حاجی )

ایل کران منجزی بهداروند *بهادروند *معروف به گرزی*زاگروسی. زاگرزی*
طایفه کران بهداروند
بخش منج لردگان


دهستان الله وردی خان در شهر آشتیان *آتش بیگیان*


کلمات دیگر: