هنرستان عالی موسیقی ملی (با نام اولیهٔ هنرستان موسیقی ملی) در مهر ۱۳۲۸ توسط انجمنی به نام «انجمن دوستداران موسیقی ملی» و به کوشش روح الله خالقی در تهران تأسیس شد. این هنرستان در رشت نیز شعبه داشت.
هنرستان عالی موسیقی
هنرستان موسیقی ملی، به کوشش روح الله خالقی و در واکنش به آن ایجاد شد که دیده بود در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی ایران، موسیقی ملی توسط طرفداران موسیقی غربی مرتباً نفی می شد. خالقی تنها راه نجات موسیقی ملی را «ایجاد هنرستان با استقلال کامل» می دانست.
خالقی ابتدا در اسفند ۱۳۲۲ بیش از بیست نفر از علاقه مندان موسیقی ملی را دور هم گرد آورد تا برای طرح خود حامی پیدا کند. او پیشنهاد تشکیل ارکستر ملی ایران را داد که مورد قبول قرار گرفت؛ نوازندگان ارکستر عبارت بودند از: ابوالحسن صبا، حبیب سماعی، موسی معروفی، علی محمد خادم میثاق، عبدالعلی وزیری، جواد بدیع زاده، احمد فروتن راد، مهدی برکشلی، مهدی خالدی، مهدی مفتاح، نصرالله زرین پنجه، اکبر محسنی، لطف الله مجد، بهاءالدین بامشاد، لطف الله مبشری، حسین تهرانی، علی زاهدی، محمود تاجبخش، حسینعلی ملاح، منوچهر محمودی، قاسم نیک پور، ابراهیم منصوری، احمد عاشورپور، یحیی معتمد وزیری، جواد معروفی، محمد جمالی فروز، حسینعلی وزیری تبار، هادی نراقی، سلیمان روح افزا. اولین کنسرت ارکستر ملی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۳ در سال دبستان نظامی اجرا شد.
پس از رفتن علینقی وزیری از هنرستان موسیقی ملی، موضوع تعلیمات موسیقی ملی بی تکلیف مانده بود. خالقی به این نتیجه رسید که موسیقی ایرانی و موسیقی غربی، دو شاخهٔ متمایز هستند و ادامهٔ تدریسشان در یک مؤسسه تنها به اختلافات بین موسیقی دان های این دو گروه دامن می زند. در نتیجه پیشنهاد داد که انجمن موسیقی ملی باید هنرستانی مستقل تشکیل بدهد. وزارت فرهنگ با این پیشنهاد مخالفت کرد، اما خالقی انتظار حمایت از این وزارت را نداشت (همین وزارت چندی پیشتر علینقی وزیری را از سمتش در وزارت فرهنگ خلع کرده بود). لذا خالقی با کوشش خود اساسنامهٔ هنرستان را تدوین کرد. در این اساسنامه منظور هنرستان «حفظ خصائص موسیقی ملی ایران و پیشرفت این هنر و قرار دادن آن بر پایهٔ صحیح علمی» ذکر شد. دورهٔ هنرستان هفت ساله بود و شرط وارد داشتن کارنامهٔ قبلی سال چهارم ابتدایی؛ بعدها این شرایط تغییر کرد و دورهٔ هنرستان شش ساله شد و شرط ورود هم داشتن گواهینامهٔ ششم ابتدایی تعیین شد.
هنرستان عالی موسیقی
هنرستان موسیقی ملی، به کوشش روح الله خالقی و در واکنش به آن ایجاد شد که دیده بود در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی ایران، موسیقی ملی توسط طرفداران موسیقی غربی مرتباً نفی می شد. خالقی تنها راه نجات موسیقی ملی را «ایجاد هنرستان با استقلال کامل» می دانست.
خالقی ابتدا در اسفند ۱۳۲۲ بیش از بیست نفر از علاقه مندان موسیقی ملی را دور هم گرد آورد تا برای طرح خود حامی پیدا کند. او پیشنهاد تشکیل ارکستر ملی ایران را داد که مورد قبول قرار گرفت؛ نوازندگان ارکستر عبارت بودند از: ابوالحسن صبا، حبیب سماعی، موسی معروفی، علی محمد خادم میثاق، عبدالعلی وزیری، جواد بدیع زاده، احمد فروتن راد، مهدی برکشلی، مهدی خالدی، مهدی مفتاح، نصرالله زرین پنجه، اکبر محسنی، لطف الله مجد، بهاءالدین بامشاد، لطف الله مبشری، حسین تهرانی، علی زاهدی، محمود تاجبخش، حسینعلی ملاح، منوچهر محمودی، قاسم نیک پور، ابراهیم منصوری، احمد عاشورپور، یحیی معتمد وزیری، جواد معروفی، محمد جمالی فروز، حسینعلی وزیری تبار، هادی نراقی، سلیمان روح افزا. اولین کنسرت ارکستر ملی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۳ در سال دبستان نظامی اجرا شد.
پس از رفتن علینقی وزیری از هنرستان موسیقی ملی، موضوع تعلیمات موسیقی ملی بی تکلیف مانده بود. خالقی به این نتیجه رسید که موسیقی ایرانی و موسیقی غربی، دو شاخهٔ متمایز هستند و ادامهٔ تدریسشان در یک مؤسسه تنها به اختلافات بین موسیقی دان های این دو گروه دامن می زند. در نتیجه پیشنهاد داد که انجمن موسیقی ملی باید هنرستانی مستقل تشکیل بدهد. وزارت فرهنگ با این پیشنهاد مخالفت کرد، اما خالقی انتظار حمایت از این وزارت را نداشت (همین وزارت چندی پیشتر علینقی وزیری را از سمتش در وزارت فرهنگ خلع کرده بود). لذا خالقی با کوشش خود اساسنامهٔ هنرستان را تدوین کرد. در این اساسنامه منظور هنرستان «حفظ خصائص موسیقی ملی ایران و پیشرفت این هنر و قرار دادن آن بر پایهٔ صحیح علمی» ذکر شد. دورهٔ هنرستان هفت ساله بود و شرط وارد داشتن کارنامهٔ قبلی سال چهارم ابتدایی؛ بعدها این شرایط تغییر کرد و دورهٔ هنرستان شش ساله شد و شرط ورود هم داشتن گواهینامهٔ ششم ابتدایی تعیین شد.
wiki: هنرستان موسیقی ملی