هنرستان عالی موسیقی

هنرستان عالی موسیقی مدرسه ای برای آموزش موسیقی در تهران بود که در طول تاریخ فعالیتش چندین بار نام آن تغییر کرد.
غلامرضا مین باشیان (۱۲۹۷–۱۳۰۷)
علینقی وزیری (۱۳۰۷–۱۳۱۳)
غلامحسین مین باشیان (۱۳۱۳–۱۳۲۰)
علینقی وزیری (۱۳۲۰–۱۳۲۵)
پرویز محمود (۱۳۲۵–۱۳۲۹)
روبیک گریگوریان (۱۳۲۹–۱۳۳۱)
بهاءالدین بامشاد (۱۳۳۱–۱۳۳۵)
گیتی امیرخسروی (۱۳۳۵–۱۳۳۸)
غلامحسین غریب گرگانی (۱۳۳۹–۱۳۵۱)
یوسف یوسف زاده (۱۳۵۱–۱۳۵۳)
علی رهبری (۱۳۵۳–۱۳۵۵)
ابوالقاسم طالب زاده و ابراهیم روحی فر و شریف لطفی (۱۳۵۵–۱۳۵۷)
به تصمیم ناصرالدین شاه بنا بر این شد که عده ای نوازندهٔ قابل برای مراسم رژه و جشن های نظامی فراهم شوند. از این رو به دستور ناصرالدین شاه، مخبرالدوله مامور شد تا شرایط آن را فراهم آورد. مخبرالدوله نیز یکی از موسیقی دانان برجستهٔ فرانسوی را که آلفرد ژان باتیست لومر نام داشت به ایران دعوت کرد و در سال ۱۲۴۸ خورشیدی (برابر با ۱۸۶۹ میلادی) «مدرسه موزیک» گشایش یافت. در این دوره شش ساله درس های فارسی، حساب، تاریخ، موسیقی نظری، زبان فرانسه، جغرافیا، آموزش یک ساز بادی، آشنایی با آهنگسازی نظامی، سازشناسی یک ساز تخصصی، هارمونی، پیانو، ارکستراسیون و کمپوزیسیون تدریس می شد. موسیقی دان فرانسوی دیگری به نام دوال که نوازنده ویولن و مربی ارکستر بود نیز با ۳۸ نفر از فارغ التحصیلان دارالفنون نخستین ارکستر سازهای زهی ایران را تشکیل داد و نواختن ویولن را در ایران برای نخستین بار مرسوم کرد.
با مرگ لومر در سال ۱۲۸۹ شعبه موزیک نظام دارالفنون تعطیل شد تا هنگامی که در سال ۱۲۹۳ غلامرضا مین باشیان سالار معزز که افسر ارتش و از شاگردان برجسته لمر بود و مدتی نیز در پتروگراد رشته موسیقی علمی خوانده بود و رئیس ارکستر شاهنشاهی بود، وزارت معارف تصویب کرد شعبه موزیک نظام دارالفنون به صورت یک آموزشگاه با نام «کلاس موزیک» دوباره تشکیل شود. دوره این آموزشگاه چهار ساله بود و علاوه بر آموزش موزیک نظام، رشته های دیگر موزیک غربی نیز آموزش داده می شد و شاگردان غیرنظامی نیز داشت.
در سال ۱۲۹۷ «کلاس موزیک» به صورت یک مدرسه مستقل از دارالفنون جدا شد و به مدیریت غلامرضا مین باشیان (با همکاری فرزندش نصرالسلطان) و زیر نظر وزارت معارف درآمد و نام «مدرسه موزیک» بر آن نهاده شد. دانش آموزانی که گواهی نامه شش ساله ابتدائی داشتند ثبت نام می شدند و شش سال نیز در مدرسه موزیک می گذراندند. شاگردان مدرسه نظامی و غیرنظامی بودند. دانش آموزان غیرنظامی که تعدادشان هم بیشتر بود از وزارت معارف کمک هزینه تحصیلی دریافت می کردند.

شعبۀ موزیک مدرسۀ دارالفنون در ۱۲۹۷ش به وزارت معارف پیوست و «مدرسۀ موزیک» نام گرفت؛ در ۱۳۰۷ش به مدرسۀ موسیقی دولتی، سپس به مدرسۀ موسیقار و در ۱۳۱۳ش به «هنرستان موسیقی» تغییر نام داد و نهایتاً با افزودن یک دورۀ عالی به آن، «هنرستان عالی موسیقی» یا «کنسرواتوار تهران» نام گرفت. تا ۱۳۲۵ش، سال هایی که علینقی وزیری ریاست هنرستان را برعهده داشت، موسیقی ایرانی نیز آن جا تدریس می شد ولی در زمان تصدی دیگران، برنامۀ هنرستان به موسیقی هنری غرب اختصاص یافت. از ۱۳۲۵ش تا زمان پایان فعالیت این هنرستان (بهمن ۱۳۵۷)، برنامۀ کار آن به آموزش موسیقی هنری غرب اختصاص یافت. مدیران این هنرستان از ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۷ عبارت اند از غلامرضا مین باشیان (۱۳۰۰ـ۱۳۰۷)، علینقی وزیری (۱۳۰۷ـ۱۳۱۳)، غلامحسین مین باشیان (۱۳۱۳ـ۱۳۲۰)، علینقی وزیری (۱۳۲۰ـ۱۳۲۵)، پرویز محمود (۱۳۲۵ـ۱۳۲۸)، روبیک گریگوریان (۱۳۲۸ـ۱۳۳۱)، حشمت سنجری (۱۳۳۱)، شمس الدین بهبهانی (۱۳۳۱)، بهاءالدین بامشاد (۱۳۳۱ـ۱۳۳۵)، گیتی امیرخسروی (۱۳۳۵ـ۱۳۳۸)، غلامحسین غریب (۱۳۳۹ـ۱۳۵۱)، یوسف یوسف زاده (۱۳۵۱ـ۱۳۵۳)، علی رهبری (۱۳۵۳ـ۱۳۵۵) و قاسم طالب زاده، ابراهیم روحی فر، شریف لطفی (۱۳۵۵ـ۱۳۵۷).