برابر پارسی : هنرکده، هنرستان
دارالفنون
برابر پارسی : هنرکده، هنرستان
فارسی به انگلیسی
polytechnic institution
university
فرهنگ فارسی
مدرسه ای که در تهران باهتمام میرزا تقی خان امیر کبیر صدر اعظم ناصر الدین شاه در محل کنونی (( دبیرستان امیرکبیر ) ) ( خیابان ناصر خسرو ) دایر گردید. ساختمان مدرسه چند سال طول کشید و عاقبت در سال ۱۲۶۸ ه. ق . موجبات افتتاح آن فراهم شد ولی در آن زمان میرزا تقی خان در فین کاشان بحال تبعید میزیست . مدرسه مذکور با حضور شاه و میرزا آقاخان نوری صدر اعظم و وزیران و اهل فضل و معلمان ایرانی و اروپایی افتتاح شد و در هر شعبه گروهی بتحصیل علوم جدید مشغول شدند . درین مدرسه که دانشگاهی کوچک بود زبان و ادبیات فرانسه طب علوم طبیعی مهندسی ریاضی موسیقی و فنون نظامی تدریس میشد. بعدها این مدرسه تبدیل بدبیرستان ( امیر کبیر ) شد.
جای آموختن انواع هنرها، دانشگاه، مدرسه عالی
( اسم ) ۱- مدرسه ای که در آن فنهای مختلف آموزند . ۲ - دار العلم دانشگاه
دانشسرا
جای آموختن انواع هنرها، دانشگاه، مدرسه عالی
( اسم ) ۱- مدرسه ای که در آن فنهای مختلف آموزند . ۲ - دار العلم دانشگاه
دانشسرا
فرهنگ معین
( ~. فُ ) [ ع . ] (اِمر. ) ۱ - مدرسه ای که در آن فن های مختلف آموزند. ۲ - مدرسه ای که د ر تهران به اهتمام میرزا تقی خان امیرکبیر در محل کنونی دبیرستان امیرکبیر دایر گردید.
لغت نامه دهخدا
دارالفنون . [ رُل ْ ف ُ ] (ع اِ مرکب )دانشسرا. مدرسه ٔ عالی . آموزشگاه حرفه ها و پیشه ها.
دارالفنون . [ رُل ْ ف ُ ] (اِخ ) مدرسه ٔ عالی معروفی که بهمت میرزا تقی خان امیرنظام فراهانی وزیر نامدار و عالیقدر ناصرالدین شاه قاجار تأسیس شد.«دارالفنون در پنجم ربیعالاول 1268 هَ . ق . یعنی سیزده روز قبل از قتل آن مرد بزرگ با هفت نفر معلم اتریشی و عده ای مترجم که از میان محصلین اعزامی به فرانسه در 1260 انتخاب شده بودند، از طرف ناصرالدین شاه گشایش یافت . شاگردانی که در آن پذیرفتند از خانواده های اعیان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند و عده ٔ آنان که بدواً بنا بوده 30 نفر باشد بعداً به 150 تن بالغ گردید. برای اینکه در روابط ایران و دو دولت روس و انگلیس اشکال جدیدی پیدا نشود، امیرکبیر معلمین خارجی را از اتریش که از ممالک معظم آنروزبود، و با ایران مرز مشترک نداشت استخدام کرد ولی بعد از امیرکبیر عده ای نیز از ایتالیا و آلمان و فرانسه استخدام گردیدند. شعبه های تحصیلی این مدرسه عبارت بود از: پیاده نظام ، سواره نظام ، توپخانه ، مهندسی ، پزشکی و جراحی ، داروسازی و کان شناسی . در تمام شعب ، زبان فرانسه و علوم طبیعی و ریاضی و تاریخ و جغرافیا تدریس میشد و بعدها زبان انگلیسی و روسی و نقاشی و موسیقی را در برنامه وارد کردند و به این ترتیب مدرسه شامل دروسی از متوسطه و موادی از تعلیمات عالیه و فنی بود. شاگردان دارالفنون نه فقط مجانی تحصیل میکردند، بلکه از طرف دولت به آنها لباس متحدالشکل داده میشد و ناهار را نیز در مدرسه بخرج دولت صرف میکردند و چند سال اول وظیفه ای دریافت مینمودند. کسانی که در امتحانات نمره ٔ عالی میگرفتند به اخذ جائزه و اضافی حقوق نائل میگردیدند. در تاریخ طولانی مملکت این نخستین بار است که دولت مستقیماً اقدام بتأسیس آموزشگاه نموده و تمام مخارج تأسیس و نگاهداری و اداره ٔ آن را بر عهده گرفته و اولین دفعه است که دولت برای خود مسئولیتی در امر تعلیم و تربیت قائل شده و بهمین جهت است که سال 1268 هَ . ق . را مبداء تحول و دوره ٔ جدید در فرهنگ باید شمرد. البته اقدام عباس میراز و میرزا عیسی قائم مقام و محمدشاه در اعزام یک تا پنج نفرمحصل به اروپا نشانه ٔ احساس مسئولیت دولت بود ولی دامنه و دوام نداشت . دارالفنون با معلمین اروپایی آن در شناساندن تمدن اروپا و فرهنگ جدید مغرب زمین عامل بسیار مؤثری بود. فارغ التحصیلهای آن که در ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز کردند و اغلب از خانواده های مهم و متنفذ بودند، در نشر این فرهنگ کوشیدند و مطالبی که در آن مدرسه با آن آشنا شده بودند در جامعه ٔ خود انتشار دادند... یکی از کارهای نافعی که معلمین و مترجمین و فارغ التحصیلهای دارالفنون کردند ترجمه و تألیف کتب درسی بود که در چاپخانه ٔ مدرسه به طبع میرسید و میان محصلین و کسانی که شائق بودند توزیع میگردید...» (تاریخ فرهنگ ایران عیسی صدیق صص 334-337).
دارالفنون. [ رُل ْ ف ُ ] ( ع اِ مرکب )دانشسرا. مدرسه عالی. آموزشگاه حرفه ها و پیشه ها.
دارالفنون. [ رُل ْ ف ُ ] ( اِخ ) مدرسه عالی معروفی که بهمت میرزا تقی خان امیرنظام فراهانی وزیر نامدار و عالیقدر ناصرالدین شاه قاجار تأسیس شد.«دارالفنون در پنجم ربیعالاول 1268 هَ. ق. یعنی سیزده روز قبل از قتل آن مرد بزرگ با هفت نفر معلم اتریشی و عده ای مترجم که از میان محصلین اعزامی به فرانسه در 1260 انتخاب شده بودند، از طرف ناصرالدین شاه گشایش یافت. شاگردانی که در آن پذیرفتند از خانواده های اعیان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند و عده آنان که بدواً بنا بوده 30 نفر باشد بعداً به 150 تن بالغ گردید. برای اینکه در روابط ایران و دو دولت روس و انگلیس اشکال جدیدی پیدا نشود، امیرکبیر معلمین خارجی را از اتریش که از ممالک معظم آنروزبود، و با ایران مرز مشترک نداشت استخدام کرد ولی بعد از امیرکبیر عده ای نیز از ایتالیا و آلمان و فرانسه استخدام گردیدند. شعبه های تحصیلی این مدرسه عبارت بود از: پیاده نظام ، سواره نظام ، توپخانه ، مهندسی ، پزشکی و جراحی ، داروسازی و کان شناسی. در تمام شعب ، زبان فرانسه و علوم طبیعی و ریاضی و تاریخ و جغرافیا تدریس میشد و بعدها زبان انگلیسی و روسی و نقاشی و موسیقی را در برنامه وارد کردند و به این ترتیب مدرسه شامل دروسی از متوسطه و موادی از تعلیمات عالیه و فنی بود. شاگردان دارالفنون نه فقط مجانی تحصیل میکردند، بلکه از طرف دولت به آنها لباس متحدالشکل داده میشد و ناهار را نیز در مدرسه بخرج دولت صرف میکردند و چند سال اول وظیفه ای دریافت مینمودند. کسانی که در امتحانات نمره عالی میگرفتند به اخذ جائزه و اضافی حقوق نائل میگردیدند. در تاریخ طولانی مملکت این نخستین بار است که دولت مستقیماً اقدام بتأسیس آموزشگاه نموده و تمام مخارج تأسیس و نگاهداری و اداره آن را بر عهده گرفته و اولین دفعه است که دولت برای خود مسئولیتی در امر تعلیم و تربیت قائل شده و بهمین جهت است که سال 1268 هَ. ق. را مبداء تحول و دوره جدید در فرهنگ باید شمرد. البته اقدام عباس میراز و میرزا عیسی قائم مقام و محمدشاه در اعزام یک تا پنج نفرمحصل به اروپا نشانه احساس مسئولیت دولت بود ولی دامنه و دوام نداشت. دارالفنون با معلمین اروپایی آن در شناساندن تمدن اروپا و فرهنگ جدید مغرب زمین عامل بسیار مؤثری بود. فارغ التحصیلهای آن که در ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز کردند و اغلب از خانواده های مهم و متنفذ بودند، در نشر این فرهنگ کوشیدند و مطالبی که در آن مدرسه با آن آشنا شده بودند در جامعه خود انتشار دادند... یکی از کارهای نافعی که معلمین و مترجمین و فارغ التحصیلهای دارالفنون کردند ترجمه و تألیف کتب درسی بود که در چاپخانه مدرسه به طبع میرسید و میان محصلین و کسانی که شائق بودند توزیع میگردید...» ( تاریخ فرهنگ ایران عیسی صدیق صص 334-337 ).
دارالفنون. [ رُل ْ ف ُ ] ( اِخ ) مدرسه عالی معروفی که بهمت میرزا تقی خان امیرنظام فراهانی وزیر نامدار و عالیقدر ناصرالدین شاه قاجار تأسیس شد.«دارالفنون در پنجم ربیعالاول 1268 هَ. ق. یعنی سیزده روز قبل از قتل آن مرد بزرگ با هفت نفر معلم اتریشی و عده ای مترجم که از میان محصلین اعزامی به فرانسه در 1260 انتخاب شده بودند، از طرف ناصرالدین شاه گشایش یافت. شاگردانی که در آن پذیرفتند از خانواده های اعیان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند و عده آنان که بدواً بنا بوده 30 نفر باشد بعداً به 150 تن بالغ گردید. برای اینکه در روابط ایران و دو دولت روس و انگلیس اشکال جدیدی پیدا نشود، امیرکبیر معلمین خارجی را از اتریش که از ممالک معظم آنروزبود، و با ایران مرز مشترک نداشت استخدام کرد ولی بعد از امیرکبیر عده ای نیز از ایتالیا و آلمان و فرانسه استخدام گردیدند. شعبه های تحصیلی این مدرسه عبارت بود از: پیاده نظام ، سواره نظام ، توپخانه ، مهندسی ، پزشکی و جراحی ، داروسازی و کان شناسی. در تمام شعب ، زبان فرانسه و علوم طبیعی و ریاضی و تاریخ و جغرافیا تدریس میشد و بعدها زبان انگلیسی و روسی و نقاشی و موسیقی را در برنامه وارد کردند و به این ترتیب مدرسه شامل دروسی از متوسطه و موادی از تعلیمات عالیه و فنی بود. شاگردان دارالفنون نه فقط مجانی تحصیل میکردند، بلکه از طرف دولت به آنها لباس متحدالشکل داده میشد و ناهار را نیز در مدرسه بخرج دولت صرف میکردند و چند سال اول وظیفه ای دریافت مینمودند. کسانی که در امتحانات نمره عالی میگرفتند به اخذ جائزه و اضافی حقوق نائل میگردیدند. در تاریخ طولانی مملکت این نخستین بار است که دولت مستقیماً اقدام بتأسیس آموزشگاه نموده و تمام مخارج تأسیس و نگاهداری و اداره آن را بر عهده گرفته و اولین دفعه است که دولت برای خود مسئولیتی در امر تعلیم و تربیت قائل شده و بهمین جهت است که سال 1268 هَ. ق. را مبداء تحول و دوره جدید در فرهنگ باید شمرد. البته اقدام عباس میراز و میرزا عیسی قائم مقام و محمدشاه در اعزام یک تا پنج نفرمحصل به اروپا نشانه احساس مسئولیت دولت بود ولی دامنه و دوام نداشت. دارالفنون با معلمین اروپایی آن در شناساندن تمدن اروپا و فرهنگ جدید مغرب زمین عامل بسیار مؤثری بود. فارغ التحصیلهای آن که در ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز کردند و اغلب از خانواده های مهم و متنفذ بودند، در نشر این فرهنگ کوشیدند و مطالبی که در آن مدرسه با آن آشنا شده بودند در جامعه خود انتشار دادند... یکی از کارهای نافعی که معلمین و مترجمین و فارغ التحصیلهای دارالفنون کردند ترجمه و تألیف کتب درسی بود که در چاپخانه مدرسه به طبع میرسید و میان محصلین و کسانی که شائق بودند توزیع میگردید...» ( تاریخ فرهنگ ایران عیسی صدیق صص 334-337 ).
فرهنگ عمید
۱. جای آموختن انواع هنرها.
۲. دانشگاه.
۲. دانشگاه.
دانشنامه عمومی
مختصات: ۳۵°۴۱′۱٫۶۴″ شمالی ۵۱°۲۵′۱۸٫۷۱″ شرقی / ۳۵٫۶۸۳۷۸۸۹°شمالی ۵۱٫۴۲۱۸۶۳۹°شرقی / 35.6837889; 51.4218639
پولاک (معلم طب، جراحی و کحالی یا «علاج چشم»)
ژرژ (معلم طب)
گالی (معلم جراحی)
موسیو دانتان (معلم تاریخ طبیعی)
موسیو لومر (معلم موسیقی)
موسیو المر (معلم شیمی)
موسیو داوید (معلم مهندسی و هندسه)
بدیع اله واجد سمیعی (معلم ریاضی)
عبدالغفار نجم الدوله (معلم ریاضی)
عبدالرزاق بغایری معلم مهندسی و ریاضی)
یوهان لوئیس شلیمر (معلم طب، بیماری های جلدی و تشریح)
ژول ریشار (او در ایران مسلمان شد و نام رضا را برای خود برگزید - معلم زبان فرانسه)
یوسف ریشار («محمدرضا خان» (فرزند ژول ریشار) ملقب به «یوسف ریشارخان») (معلم زبان فرانسه)
میرزا ملکم خان (معلم حساب، هندسه عام و لگاریتم)
شیخ محمد صالح اصفهانی (معلم فارسی و عربی)
متراتسو ایتالیایی (مربی سپاه و معلم پیاده نظام و فن آرایش لشکر یا تاکتیک)
فاکتی ایتالیایی (معلم فیزیک، شیمی و دواسازی)
کلوکه طبیب مخصوص شاه (معلم طب و جراحی)
محمود خان شیمی طبیب و چشم پزشک معروف در آن زمان
میرزا علی اکبر خان مصورالسلطان استاد نقاشی
محمد خان شیمی
دارُالفُنون نام مؤسسه ای بود که در سال ۱۲۳۰ شمسی و ۱۸۵۱ میلادی به ابتکار میرزا تقی خان امیرکبیر در زمان ناصرالدین شاه قاجار برای آموزش علوم و فنون جدید در تهران تأسیس شد. دارالفنون را می توان نخستین دانشگاه در تاریخ مدرن ایران دانست. در نوشته های ایرانی، تا دیر زمانی همهٔ دانشگاه های خارجی را دارالفنون می خواندند.ساختمان دارالفنون در خیابان ناصرخسرو در مرکز شهر تهران جای گرفته است.
میرزا تقی خان امیرکبیر پس از سفر به روسیه، متوجه نیاز فوری کشور به مرکز آموزش عالی گردید؛ لذا از ابتدای صدارت خود، برای ایجاد این مرکز تلاش کرد؛ ولی متأسفانه هیچ گاه شاهد افتتاح آن نشد. چرا که نخستین دسته از استادان به سرپرستی یاکوب ادوارد پولاک، دو روز پس از دست گیری و تبعید امیرکبیر به تهران رسیدند و با استقبال گرمی مواجه نشدند. قریب ۱۴ سال پس از تأسیس مدرسه عالی دارالفنون و کمی پس از مدرسه ابتدائی رشدیه تبریز، مدرسه شوکتیه بیرجند سومین مدرسه از نوع مدارس جدید در ایران محسوب می شود که به دنبال آن دبیرستان شوکتیه و مدارس دشت بیاض نهبندان، سربیشه، خوسف و دبستان دخترانه شوکتی افتتاح گردید.
معلمان اتریشی در ۲۷ محرم سال ۱۲۶۸ هجری قمری دو روز پس از عزل میرزا تقی خان امیرکبیر به تهران رسیدند. با وجود این امیرکبیر سفارش آن ها را به جان داود خان کرد و گفت چندان که می توانی به آنان مهربانی کن و نگذار ناراحت و پراکنده خاطر شوند. ناصرالدین شاه نیز از ورودشان با خبر و خوشحال شد و داوود خان را به اعطای حمایل سرخ سرتیپی مفتخر کرد.گویا استقبال خوب و شایانی از استادان اتریشی به عمل نیامده است. یاکوب ادوارد پولاک، از جمله آن استادان، سرگذشت پذیرایی سرد ایرانیان را این گونه نوشته است:
پولاک (معلم طب، جراحی و کحالی یا «علاج چشم»)
ژرژ (معلم طب)
گالی (معلم جراحی)
موسیو دانتان (معلم تاریخ طبیعی)
موسیو لومر (معلم موسیقی)
موسیو المر (معلم شیمی)
موسیو داوید (معلم مهندسی و هندسه)
بدیع اله واجد سمیعی (معلم ریاضی)
عبدالغفار نجم الدوله (معلم ریاضی)
عبدالرزاق بغایری معلم مهندسی و ریاضی)
یوهان لوئیس شلیمر (معلم طب، بیماری های جلدی و تشریح)
ژول ریشار (او در ایران مسلمان شد و نام رضا را برای خود برگزید - معلم زبان فرانسه)
یوسف ریشار («محمدرضا خان» (فرزند ژول ریشار) ملقب به «یوسف ریشارخان») (معلم زبان فرانسه)
میرزا ملکم خان (معلم حساب، هندسه عام و لگاریتم)
شیخ محمد صالح اصفهانی (معلم فارسی و عربی)
متراتسو ایتالیایی (مربی سپاه و معلم پیاده نظام و فن آرایش لشکر یا تاکتیک)
فاکتی ایتالیایی (معلم فیزیک، شیمی و دواسازی)
کلوکه طبیب مخصوص شاه (معلم طب و جراحی)
محمود خان شیمی طبیب و چشم پزشک معروف در آن زمان
میرزا علی اکبر خان مصورالسلطان استاد نقاشی
محمد خان شیمی
دارُالفُنون نام مؤسسه ای بود که در سال ۱۲۳۰ شمسی و ۱۸۵۱ میلادی به ابتکار میرزا تقی خان امیرکبیر در زمان ناصرالدین شاه قاجار برای آموزش علوم و فنون جدید در تهران تأسیس شد. دارالفنون را می توان نخستین دانشگاه در تاریخ مدرن ایران دانست. در نوشته های ایرانی، تا دیر زمانی همهٔ دانشگاه های خارجی را دارالفنون می خواندند.ساختمان دارالفنون در خیابان ناصرخسرو در مرکز شهر تهران جای گرفته است.
میرزا تقی خان امیرکبیر پس از سفر به روسیه، متوجه نیاز فوری کشور به مرکز آموزش عالی گردید؛ لذا از ابتدای صدارت خود، برای ایجاد این مرکز تلاش کرد؛ ولی متأسفانه هیچ گاه شاهد افتتاح آن نشد. چرا که نخستین دسته از استادان به سرپرستی یاکوب ادوارد پولاک، دو روز پس از دست گیری و تبعید امیرکبیر به تهران رسیدند و با استقبال گرمی مواجه نشدند. قریب ۱۴ سال پس از تأسیس مدرسه عالی دارالفنون و کمی پس از مدرسه ابتدائی رشدیه تبریز، مدرسه شوکتیه بیرجند سومین مدرسه از نوع مدارس جدید در ایران محسوب می شود که به دنبال آن دبیرستان شوکتیه و مدارس دشت بیاض نهبندان، سربیشه، خوسف و دبستان دخترانه شوکتی افتتاح گردید.
معلمان اتریشی در ۲۷ محرم سال ۱۲۶۸ هجری قمری دو روز پس از عزل میرزا تقی خان امیرکبیر به تهران رسیدند. با وجود این امیرکبیر سفارش آن ها را به جان داود خان کرد و گفت چندان که می توانی به آنان مهربانی کن و نگذار ناراحت و پراکنده خاطر شوند. ناصرالدین شاه نیز از ورودشان با خبر و خوشحال شد و داوود خان را به اعطای حمایل سرخ سرتیپی مفتخر کرد.گویا استقبال خوب و شایانی از استادان اتریشی به عمل نیامده است. یاکوب ادوارد پولاک، از جمله آن استادان، سرگذشت پذیرایی سرد ایرانیان را این گونه نوشته است:
wiki: دارالفنون
دانشنامه آزاد فارسی
دارُالفُنون
دارُالفُنون
دارُالفُنون
دارُالفُنون
مدرسه ای به سبک مدارس اروپایی. در ۱۲۶۷ق ( ۱۲۲۹ش، ۱۸۵۱م) در تهران تأسیس شد. واژۀ دارالفنون به معنای مدرسۀ علمی و فنی و معادل عبارت پُلی تکنیک فرانسه است. دارالفنون تهران در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و به همت امیرکبیر، صدر اعظم او، به منظور وارد کردن علوم و فنون اروپایی به ایران دایر شد. بنای ساختمان دارالفنون در ۱۲۶۶ق آغاز شد و طی مدتی که ساخته می شد، هفت معلم برای رشته های پیاده نظام، توپخانه، مهندسی، سواره نظام، طب و جراحی، معدن شناسی، و دواسازی از اتریش به تهران دعوت شدند. در روز یکشنبه ۵ ربیع الاول ۱۲۶۸ق، ۱۰۰ تن از فرزندان شاهزادگان و امرا و اعیان و رجال، که برای تحصیل در این مدرسه انتخاب شده بودند، به حضور ناصرالدین شاه معرفی شدند و دارالفنون افتتاح شد. دارالفنون ابتدا جزو تشکیلات دربار بود و رئیس آن زیر نظر شاه انجام وظیفه می کرد و همواره یکی از شاهزادگان یا رجال درجۀ اول بر آن نظارت داشت. معلمان با اجازۀ شاه منصوب می شدند و برای تحصیل درمدرسه نیز اجازۀ شاه لازم بود. در این مدرسه، علاوه بر معلمان اتریشی، از بعضی کارکنان خارجی دولت نیز برای تدریس استفاده می شد و مترجمانِ معلمانِ خارجی از بین ایرانیانی انتخاب می شدند که در اروپا تحصیل کرده بودند. عده ای معلم ایرانی نیز در آن جـا تدریس می کردند. دارالفنون تهران، مانند پلی تکنیک ویِن (اتـریش) دارای شش شعبه بود: ریاضیات و مهندسی، طب و دواسازی و جراحی، امور معدن شناسی، زبا ن های خارجه، نقاشی، و نظام. همۀ تجهیزات آزمایشگاه های آن (فیزیک، شیمی، تاریخ طبیعی، نقاشی) دقیقاً مانند اسباب های آزمایشگاه پلی تکنیک وین بود. بعدها شعبۀ خاصی هم برای ادبیات و فقه و فلسفه و غیره برآن افزودند. به جز شعبۀ نظام، که در عمارت مجاور دارالفنون قرار داشت و نام آن مدرسۀ نظام بود، دیگر شعب در محل دارالفنون اداره می شد. دارالفنون، نخستین دانشگاه جدید و مادر آموزش و پرورش نوین و مدارس جدید (به سبک اروپایی) در ایران است. این مدرسه دوازده دوره فارغ التحصیل داشت، حدود ۱,۱۰۰ نفر، و از کارهای مفید و مهم آن ترجمه و تألیف کتب درسی بود که در چاپ خانۀ مدرسه چاپ می شد. دارالفنون کتابخانۀ معتبری نیز داشت، که بعدها به کتابخانۀ ملی پیوست. در ۱۲۹۸ش، با تفکیک شعبه های طب و جراحی و داروسازی از آن و ایجاد مدرسۀ عالی طب و نیز تفکیک قسمت های نظامی، دارالفنون به مدرسۀ متوسطه (دبیرستان) تبدیل شد و بعدها با تجدید سازمان آموزش و پرورش ایران، از ابتدای قرن حاضر، دارالفنون به دبیرستان دارالفنون تبدیل شد که تا چندی پیش در تهران دایر بود و اکنون تعطیل است.
دارُالفُنون
دارُالفُنون
دارُالفُنون
مدرسه ای به سبک مدارس اروپایی. در ۱۲۶۷ق ( ۱۲۲۹ش، ۱۸۵۱م) در تهران تأسیس شد. واژۀ دارالفنون به معنای مدرسۀ علمی و فنی و معادل عبارت پُلی تکنیک فرانسه است. دارالفنون تهران در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و به همت امیرکبیر، صدر اعظم او، به منظور وارد کردن علوم و فنون اروپایی به ایران دایر شد. بنای ساختمان دارالفنون در ۱۲۶۶ق آغاز شد و طی مدتی که ساخته می شد، هفت معلم برای رشته های پیاده نظام، توپخانه، مهندسی، سواره نظام، طب و جراحی، معدن شناسی، و دواسازی از اتریش به تهران دعوت شدند. در روز یکشنبه ۵ ربیع الاول ۱۲۶۸ق، ۱۰۰ تن از فرزندان شاهزادگان و امرا و اعیان و رجال، که برای تحصیل در این مدرسه انتخاب شده بودند، به حضور ناصرالدین شاه معرفی شدند و دارالفنون افتتاح شد. دارالفنون ابتدا جزو تشکیلات دربار بود و رئیس آن زیر نظر شاه انجام وظیفه می کرد و همواره یکی از شاهزادگان یا رجال درجۀ اول بر آن نظارت داشت. معلمان با اجازۀ شاه منصوب می شدند و برای تحصیل درمدرسه نیز اجازۀ شاه لازم بود. در این مدرسه، علاوه بر معلمان اتریشی، از بعضی کارکنان خارجی دولت نیز برای تدریس استفاده می شد و مترجمانِ معلمانِ خارجی از بین ایرانیانی انتخاب می شدند که در اروپا تحصیل کرده بودند. عده ای معلم ایرانی نیز در آن جـا تدریس می کردند. دارالفنون تهران، مانند پلی تکنیک ویِن (اتـریش) دارای شش شعبه بود: ریاضیات و مهندسی، طب و دواسازی و جراحی، امور معدن شناسی، زبا ن های خارجه، نقاشی، و نظام. همۀ تجهیزات آزمایشگاه های آن (فیزیک، شیمی، تاریخ طبیعی، نقاشی) دقیقاً مانند اسباب های آزمایشگاه پلی تکنیک وین بود. بعدها شعبۀ خاصی هم برای ادبیات و فقه و فلسفه و غیره برآن افزودند. به جز شعبۀ نظام، که در عمارت مجاور دارالفنون قرار داشت و نام آن مدرسۀ نظام بود، دیگر شعب در محل دارالفنون اداره می شد. دارالفنون، نخستین دانشگاه جدید و مادر آموزش و پرورش نوین و مدارس جدید (به سبک اروپایی) در ایران است. این مدرسه دوازده دوره فارغ التحصیل داشت، حدود ۱,۱۰۰ نفر، و از کارهای مفید و مهم آن ترجمه و تألیف کتب درسی بود که در چاپ خانۀ مدرسه چاپ می شد. دارالفنون کتابخانۀ معتبری نیز داشت، که بعدها به کتابخانۀ ملی پیوست. در ۱۲۹۸ش، با تفکیک شعبه های طب و جراحی و داروسازی از آن و ایجاد مدرسۀ عالی طب و نیز تفکیک قسمت های نظامی، دارالفنون به مدرسۀ متوسطه (دبیرستان) تبدیل شد و بعدها با تجدید سازمان آموزش و پرورش ایران، از ابتدای قرن حاضر، دارالفنون به دبیرستان دارالفنون تبدیل شد که تا چندی پیش در تهران دایر بود و اکنون تعطیل است.
wikijoo: دارالفنون
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] دارالفنون مدرسه ای بود که طبق نوآوری جناب امیرکبیر برای اولین بار در ایران تاسیس شد. نظر امیرکبیر در ایجاد دارالفنون در درجه اول به دانش و فن جدید معطوف بود و بعد به علوم نظامی توجه داشت.
تاسیس «دارالفنون» در سال ۱۲۶۸ه.ق. نقطه عطف مهمی در تاریخ آموزش در ایران بود. از نوآوری های "امیرکبیر" تاسیس دارالفنون است. اندیشه او در بنای دارالفنون از یک سرچشمه الهام نگرفته بود، بلکه حاصل آموخته های آن بود. از بنیادهای علمی دنیای جدید خبر داشت. آکادمی و مدرسه های مختلف روسیه را دیده بود، در ضمن از مدرسه (طبیه) و عسگریه عثمانی آگاه بود؛ اما ترکان هنوز دارالفنونی نداشتند.
تاسیس دارالفنون
سنگ بنای دارالفنون در اوائل ۱۲۶۶ه.ق. در زمین واقع در شمال شرقی «ارگ» سلطنتی که پیش از آن سربازخانه بود نهاده شد. نقشه آن را "میرزا رضای مهندس" که از شاگردانی بود که در زمان "عباس میرزا" برای تحصیل به «انگلستان» رفته بود، کشید و "محمدتقی خان معمار باشی" بنای آن را ساخت و شاهزاده "بهرام میرزا" به کار بنائی آن رسیدگی می کرد. ساختمان شرقی دارالفنون تا اواخر ۱۲۶۷ه.ق. به پایان رسید و مورد استفاده قرار گرفت. دارالفنون روز یکشنبه پنجم ربیع الاول ۱۲۶۸ه.ق.(۱۲۳۱ش.) سیزده روز پیش از کشته شدن بانی آن افتتاح شد و شاه در این روز پیش از شکار به مدرسه آمد. اصول مشق پیاده نظام، نخستین درس در همین روز بود. در پشت دارالفنون کارخانه شمع و کافور و آزمایشگاه فیزیک و شیمی و دواسازی برپا شد و چاپخانه ای هم ضمیمه آن گردید.
برنامه آموزشی
نظر امیرکبیر در ایجاد دارالفنون در درجه اول به دانش و فن جدید معطوف بود و بعد به علوم نظامی توجه داشت. این معنی از نامه های امیرکبیر راجع به رشته تدریس استادان استخدام شده روشن می گردد. رشته های تحصیلی دارالفنون بازتاب تخصص های نخستین گروه از معلمان اتریشی و ایتالیایی بود و عمدتا خصلت نظامی داشت: پیاده نظام، توپخانه، سواره نظام، هندسه، معدن شناسی، پزشکی و جراحی، فیزیک و داروسازی و علاوه بر این با تاریخ، جغرافی، فارسی و عربی نیز آشنا می شدند. زبان های اروپایی نیز در برنامه های آموزشی جای مهمی داشتند. معلمان اتریشی فارسی نمی دانستند و مترجمانی هم که زبان آلمانی بدانند به اندازه کافی در دسترس نبودند. در نتیجه، فرانسه به عنوان زبان آموزشی در دارالفنون پذیرفته شد. تعداد زیادی از دانش آموزان در کلاس زبان فرانسه شرکت می کردند؛ اگر چه تنها هنگامی که به سطحی از ورزیدگی می رسیدند که به آنها اجازه پی گرفتن سایر کلاس هایشان داده می شد. همه دانش آموزان تحصیلات خود را در یک سطح آموزشی آغاز کردند. که در کل، دانش آموزان می توانستند، فارسی را بخوانند و بنویسنند و کمی هم ادبیات فارسی می دانستند. دانش آموزان بر اساس پیشرفت شان و چگونگی انجام امتحان شان به سه گروه تقسیم می شدند. دانش آموزان پیشرفته غالبا در آموزش دآنش آموزان ابتدائی کمک می کردند. امتحانات سالی سه بار انجام می شد و به دانش آموزان ممتاز جوایزی اهدا می شد. همه دانش آموزان دو دست لباس متحدالشکل داشتند، یکی برای زمستان و یکی برای تابستان که رشته تحصیلی شان را مشخص می کرد. برای کلاس اولی ها که در دارالفنون ثبت نام می کردند، مدت تحصیل تقریبا هشت سال بود؛ اما بعدها این مدت به چهار سال کاهش یافت. اگر چه دانش آموزان غالبا چهار سال دیگر در مدرسه می ماندند، تا به امر آموزش کمک کنند.
نظام آموزشی
...
تاسیس «دارالفنون» در سال ۱۲۶۸ه.ق. نقطه عطف مهمی در تاریخ آموزش در ایران بود. از نوآوری های "امیرکبیر" تاسیس دارالفنون است. اندیشه او در بنای دارالفنون از یک سرچشمه الهام نگرفته بود، بلکه حاصل آموخته های آن بود. از بنیادهای علمی دنیای جدید خبر داشت. آکادمی و مدرسه های مختلف روسیه را دیده بود، در ضمن از مدرسه (طبیه) و عسگریه عثمانی آگاه بود؛ اما ترکان هنوز دارالفنونی نداشتند.
تاسیس دارالفنون
سنگ بنای دارالفنون در اوائل ۱۲۶۶ه.ق. در زمین واقع در شمال شرقی «ارگ» سلطنتی که پیش از آن سربازخانه بود نهاده شد. نقشه آن را "میرزا رضای مهندس" که از شاگردانی بود که در زمان "عباس میرزا" برای تحصیل به «انگلستان» رفته بود، کشید و "محمدتقی خان معمار باشی" بنای آن را ساخت و شاهزاده "بهرام میرزا" به کار بنائی آن رسیدگی می کرد. ساختمان شرقی دارالفنون تا اواخر ۱۲۶۷ه.ق. به پایان رسید و مورد استفاده قرار گرفت. دارالفنون روز یکشنبه پنجم ربیع الاول ۱۲۶۸ه.ق.(۱۲۳۱ش.) سیزده روز پیش از کشته شدن بانی آن افتتاح شد و شاه در این روز پیش از شکار به مدرسه آمد. اصول مشق پیاده نظام، نخستین درس در همین روز بود. در پشت دارالفنون کارخانه شمع و کافور و آزمایشگاه فیزیک و شیمی و دواسازی برپا شد و چاپخانه ای هم ضمیمه آن گردید.
برنامه آموزشی
نظر امیرکبیر در ایجاد دارالفنون در درجه اول به دانش و فن جدید معطوف بود و بعد به علوم نظامی توجه داشت. این معنی از نامه های امیرکبیر راجع به رشته تدریس استادان استخدام شده روشن می گردد. رشته های تحصیلی دارالفنون بازتاب تخصص های نخستین گروه از معلمان اتریشی و ایتالیایی بود و عمدتا خصلت نظامی داشت: پیاده نظام، توپخانه، سواره نظام، هندسه، معدن شناسی، پزشکی و جراحی، فیزیک و داروسازی و علاوه بر این با تاریخ، جغرافی، فارسی و عربی نیز آشنا می شدند. زبان های اروپایی نیز در برنامه های آموزشی جای مهمی داشتند. معلمان اتریشی فارسی نمی دانستند و مترجمانی هم که زبان آلمانی بدانند به اندازه کافی در دسترس نبودند. در نتیجه، فرانسه به عنوان زبان آموزشی در دارالفنون پذیرفته شد. تعداد زیادی از دانش آموزان در کلاس زبان فرانسه شرکت می کردند؛ اگر چه تنها هنگامی که به سطحی از ورزیدگی می رسیدند که به آنها اجازه پی گرفتن سایر کلاس هایشان داده می شد. همه دانش آموزان تحصیلات خود را در یک سطح آموزشی آغاز کردند. که در کل، دانش آموزان می توانستند، فارسی را بخوانند و بنویسنند و کمی هم ادبیات فارسی می دانستند. دانش آموزان بر اساس پیشرفت شان و چگونگی انجام امتحان شان به سه گروه تقسیم می شدند. دانش آموزان پیشرفته غالبا در آموزش دآنش آموزان ابتدائی کمک می کردند. امتحانات سالی سه بار انجام می شد و به دانش آموزان ممتاز جوایزی اهدا می شد. همه دانش آموزان دو دست لباس متحدالشکل داشتند، یکی برای زمستان و یکی برای تابستان که رشته تحصیلی شان را مشخص می کرد. برای کلاس اولی ها که در دارالفنون ثبت نام می کردند، مدت تحصیل تقریبا هشت سال بود؛ اما بعدها این مدت به چهار سال کاهش یافت. اگر چه دانش آموزان غالبا چهار سال دیگر در مدرسه می ماندند، تا به امر آموزش کمک کنند.
نظام آموزشی
...
wikifeqh: مدرسه_دارالفنون
کلمات دیگر: