میرزا جواد ملکی تبریزی

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (۱۲۷۴ ه‍.ق تبریز–۱۳۴۳ ه‍.ق نجف) از علمای معاصر فقه و اصول و اخلاق و حکمت و عرفان اسلامی بوده است.
آخوند ملا حسینقلی همدانی
میرزا حسین نوری
آیت الله حاج آقا رضا همدانی
آخوند خراسانی
جواد ملکی تبریزی فرزند حاج میرزاشفیع بود، در تبریز متولد و به دلیل نسبتش با خانواده ملک التجار تبریزی به ملکی معروف شد. سال تولد وی ۱۲۷۴ قمری است.
میرزا جواد ملکی تحصیلات خود را در نجف نزد علما و استادان بزرگ آن زمان فرا گرفت. او در زمینه اخلاق و عرفان از بهترین شاگردان مکتب آخوند ملا حسینقلی همدانی بود.میرزا جواد ملکی تبریزی او در حدود سال ۱۳۲۱ هجری قمری به ایران آمده و در زادگاه و موطن اصلی اش تبریز به ترویج و علوم دینی پرداخت و در اوایل مشروطه به سال ۱۳۲۹ هجری قمری به خاطر نامساعد بودن اوضاع تبریز به قم رفت و در قم به تربیت روحانیان مشغول بود.در زمانی که آیت الله عبدالکریم حائری به قم آمد و حوزه علمیه قم را تأسیس کرد، میرزا جواد مکتب اخلاقی و تهذیب نفس را تشکیل داد که شاگردان زیادی زیر نظرش تربیت شدند. درس اخلاق او بر دو قسم بود:درسی که در منزل تشکیل می شد و برای تعدادی از شاگردان خاصش بود؛ و درسی که در مدرسه فیضیه قم برای عموم مردم می گفت.
بر خلاف اینکه مشهور است سید روح الله خمینی هم شاگرد ایشان بوده، او به جز دو جلسه از درس ملکی تبریزی استفاده نکرده است. سید روح الله خمینی به وی ارادت خاص داشته و علاقه مندان به تهذیب و وارستگی را به مطالعه کتابهای او راهنمایی می کرده است از جمله در کتاب «چهل حدیث» خود، مطالعه «رساله لقاءالله» ملکی تبریزی را توصیه می کند.

[ویکی شیعه] میرزا جواد آقا مَلکی تبریزی (متولد اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ - ۱۳۴۳ق در تبریز) فقیه، عارف و استاد اخلاق. کتاب المراقبات یا اعمال السَّنَه از آثار اوست. امام خمینی از شاگردان وی می باشد.
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، فرزند میرزا شفیع در شهر تبریز متولد شد. تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست اما اواخر قرن ۱۳ یا اوایل قرن ۱۴ قمری تخمین زده می شود. دلیل نامگذاری او به ملکی، نسبت فامیلی با خاندان ملک التجار تبریزی است.
علوم صرف، نحو، معانی و بیان و دروس مقدماتی دیگر را در تبریز فرا گرفت و پس از مدتی سطح را به پایان رساند و برای ادامه تحصیل به نجف سفر کرد. وی در درس میرزا حسین نوری، حاج آقا رضا همدانی و آخوند خراسانی شرکت داشت اما مهم ترین استادش، حسینقلی همدانی بود. ملکی تبریزی مدت ۱۴ سال ملازم او بود و ارادت ویژه ای به او داشت. در سال ۱۳۲۱ قمری، از نجف به ایران مراجعت کرده و در زادگاه خود تبریز ساکن شد و به ترویج دین پرداخت. در سال ۱۳۲۹ ق (۱۲۹۰ ش) و در ابتدای جریانات مشروطه و درگیری های تبریز مجبور به عزیمت به شهر قم شد که تا پایان عمر نیز در همانجا سکونت گزید.