امام خمینی
سید روح الله مصطفوی، مشهور به سید روح الله موسوی خمینی، آیت الله خمینی و �امام خمینی�، اولین رهبر و اولین ولی فقیه نظام جمهوری اسلامی ایران بود. او از مراجع تقلید شیعه بود که انقلاب ۱۳۵۷ ایران را رهبری کرد و در پی به نتیجه رسیدن آن، پس از اعلام نتیجه انتخابات تعیین نظام انقلاب، نظام جمهوری اسلامی ایران را بنیان گذارد و تا پایان عمرش رهبر ایران ماند. از او بیش از چهل کتاب در زمینه های اخلاق، فقه، عرفان، فلسفه، حدیث،
شعر و
تفسیر به جای مانده که بیش تر آن ها را پیش از انقلاب ایران نگاشته است.
این شخصیت بی نظیر عالم اسلام در خمین به عرصه این جهان گام نهاد. ایشان تا نوزده سالگی در زادگاه خود، خمین، به درس ابتدایی و تحصیل مقدّمات عربی پرداخت و در سال ۱۳۳۹ ق برای ادامه تحصیل به شهر
اراک هجرت کرد. بعد از انتقال
حوزه علمیه به شهر قم، امام نیز روانه این شهر می شود. امام در
فقه از آیت الله حائری تا سال ۱۳۵۵ ق بهره مند بود و برای آموختن هئیت،
نجوم و
فلسفه مشاء در دروس مرحوم آیت الله رفیعی قزوینی حاضر می شد. وی در
عرفان و بالأخص عرفان آمیخته با فلسفه صدرالمتألهین از مرحوم شاه آبادی استفاده کرد. امام خمینی سالهای طولانی در
حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه، اصول، فلسفه، عرفان و
اخلاق پرداخت. وی در سال ۱۳۴۲ ش در مخالفت با دخالت
آمریکا و
اسراییل در امور
کشور دستگیر شده و به دستور شاه به کشور
ترکیه و سپس به
عراق تبعید شد. امام در تبعید، رهبری انقلاب اسلامی را به عهده داشت و در سال ۱۳۵۷ ش انقلاب شکوهمند اسلامی به پیروزی رسید. امام یازده سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در خرداد ۱۳۶۸ ش وفات یافت.
زندگی نامه
در روز بیستم
جمادی الثانی ۱۳۲۰ هجری قمری مطابق با ۳۰
شهریور ۱۲۸۱ هجری شمسی ( ۲۴ سپتامپر ۱۹۰۲ میلادی ) در
شهرستان خمین از توابع استان مرکزی ایران در خانواده ای اهل علم و هجرت و جهاد و در خاندانی از سلاله زهرای اطهر سلام الله علیها، روح الله الموسوی الخمینی پای بر خاکدان طبیعت نهاد. مولود این روز، هدیه ای به جهانیان بود؛ شخصی که قافلۀ بشری را به سوی نور خواهد برد. پدرش، نام �روح الله� را برایش برگزید. مادر محترمه اش، �هاجر احمدی� بود.
حائری، علی و همکاران، روزشمار قمری، ص۱۷۰، اول، مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۱ ش.
. . .
WikiFeqh: آیت الله_روح الله_موسوی_خمینی
امام خمینی
سیدروح الله موسوی خمینی ( 1281 - 1368 ه. ش. ) ، فقیه، عارف، فیلسوف، مرجع تقلید، رهبر انقلاب اسلامی ایران و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران بود. او از سال 1341 شمسی و به دنبال تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در کابینه
اسدالله علم شروع به مخالفت علنی و شدید با رژیم پهلوی نمود و در سال 1357 انقلاب اسلامی ایران به رهبری او رژیم پهلوی را سرکوب و جمهوری اسلامی را در ایران تثبیت نمود. او پس از آن تا سال 1368 رهبر جمهوری اسلامی ایران بود. از او آثار متعددی در فقه، عرفان و اخلاق برجای مانده است.
سید روح الله مصطفوی معروف به امام خمینی ره در روز بیستم جمادی الثانی 1320 هجری قمری مطابق با اول مهر ۱۲۸۱ هجری شمسی روز ولادت صدیقه طاهره علیها السلام در شهرستان خمین از توابع استان مرکزی ایران در خانواده اهل علم و هجرت و جهاد و در خاندانی از سلاله زهرای اطهر علیهاالسلام به دنیا آمد.
پدر بزرگوار امام خمینی مرحوم آیت الله سید مصطفی موسوی از معاصرین مرحوم آیت الله العظمی
میرزای شیرازی پس از آن که سالیانی چند در نجف اشرف علوم و معارف اسلام را فراگرفته و به درجه
اجتهاد نائل آمده بود به ایران بازگشت و در خمین ملجاء مردم و هادی آنان در امور دینی بود. در حالی که بیش از 5 ماه از ولادت �روح الله� نمیگذشت، طاغوتیان و خوانین تحت حمایت عمال
حکومت وقت، ندای حق طلبی پدر را که در برابر زورگوئی هایشان به مقاومت برخاسته بود با گلوله پاسخ گفتند و در مسیر خمین به اراک وی را به
شهادت رساندند. بستگان
شهید برای اجرای حکم الهی قصاص به
تهران ( دارالحکومه وقت ) رهسپار شدند و بر اجرای عدالت اصرار ورزیدند تا
قاتل قصاص گردید.
بدین ترتیب امام خمینی از اوان کودکی با رنج یتیمی آشنا و با مفهوم شهادت روبرو گردید وی دوران کودکی و نوجوانی را تحت سرپرستی مادر مؤمنهاش ( بانو هاجر ) که خود از خاندان علم و
تقوا و از نوادگاه مرحوم آیت الله خوانساری ( صاحب زبده التصانیف ) بوده است و همچنین نزد عمه مکرمهاش ( صاحبه خانم ) که بانویی شجاع و حق جو بود، سپری کرد اما در سن 15 سالگی از نعمت وجود آن دو عزیز نیز محروم گردید.
امام خمینی ره از سنین کودکی و نوجوانی با بهرهگیری از هوش سرشار، قسمتی از معارف متداول روز و علوم مقدماتی و سطح حوزههای دینیه، از آن جمله ادبیات عرب،
منطق و فقه و
اصول را نزد معلمین و علمای منطقه ( نظیر آقا میرزا محمد افتخارالعلماء، مرحوم میرزا رضا نجفی خمینی، مرحوم آقا شیخ علی محمد بروجردی، مرحوم آقا شیخ محمد گلپایگانی و مرحوم آقا عباس اراکی و بیش از همه نزد برادر بزرگش آیت الله سید مرتضی پسندیده ) فراگرفت و در سال 1297 ه. ش عازم حوزه علمیه اراک شد.
اندکی پس از هجرت آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی ( نوروز 1300 ش، مطابق با رجب المرجب 1340 هجری قمری ) امام خمینی نیز رهسپاره حوزه علمیه قم گردید و به سرعت مراحل تحصیلات تکمیلی علوم حوزوی را نزد اساتید حوزه قم طی کرد. که میتوان از فراگرفتن تتمه مباحث کتاب مطوّل ( در علم معانی و بیان ) نزد مرحوم آقا میرزا محمدعلی ادیب تهرانی و تکمیل دروس سطح نزد مرحوم آیت الله سید محمدتقی خوانساری، و بیشتر نزد مرحوم آیت الله سید علی یثربی کاشانی و دروس خارج فقه و اصول نزد زعیم حوزه قم آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی نام برد.
همزمان با فراگیری فقه و اصول نزد فقها و مجتهدین وقت به فراگیری ریاضیات و هیئت و فلسفه نزد مرحوم حاج سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و ادامه همین دروس به اضافه علوم معنوی و عرفانی نزد مرحوم آقا میرزا علی اکبر حکیمی یزدی و عروض و قوافی و فلسفه اسلامی و فلسفه غرب را نزد مرحوم آقا شیخ محمدرضا مسجدشاهی اصفهانی و اخلاق و عرفان را نزد مرحوم آیت الله حاج
میرزا جواد ملکی تبریزی و عالیترین سطوح عرفان نظری و عملی را به مدت شش سال نزد مرحوم آیت الله آقا میرزا محمدعلی شاه آبادی بپردازد.
پـس از رحلت آیـه اللـه العظمی حایری ( 10 بهمـن 1315 ه - ش ) حـوزه علمیه قـم را خطر انحلال تهـدید می کرد. عـلمای مـتـعهـد به چاره جویی برخاستند. مدت هشت سال سرپرستی حـوزه علمـیـه قـم را آیات عـظـام : سید محمد حجت, سید صدر الدیـن صدر و سیـد محـمـد تقـی خـوانساری - رضوان الـلـه علیهـم ـ بر عهده گرفتند. در ایـن فاصله و بـخصـوص پـس از سقوط رضاخان, شرایط برای تحقق
مرجعیت عظمی فراهـم گردید. آیه الله العظمی بروجردی شخصیت علمی برجسته ای بـود کـه مـی تـوانست جانشین مناسبـی برای مـرحوم حایری و حفـظ کیان حـوزه بـاشـد. ایـن پیشنهاد از سـوی شاگردان آیـه الـلـه حایری و از جمله امام خـمـیـنـی به سرعت تعقیب شـد. شخص امام در دعـوت از آیـه الـلـه بـروجردی برای هجرت به قـم و پذیرش مسئولیت خطـیر زعامت حـوزه مجدانه تلاش کرد.
WikiAhlolbait: امام_خمینی
امام خمینی ( س ) از نگاه نخبگان جهان
امام خمینی ( س ) از نگاه نخبگان جهان، مجموعه ای از نظرات و یا نوشته های اشخاص و رسانه های تأثیرگذار در سراسر جهان است که علی داستانی بیرکی آن ها را گردآوری کرده و توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ( س ) منتشر شده است.
کتاب حاضر از میان هزاران وصفی که نخبگان جهان از این اندیشمند خدامحور داشته اند، هزار سخن را کنار هم قرار داده و به جامعه عرضه می دارد.
نظرات مطرح شده در این کتاب به ترتیب اندیشمندان قاره های آسیا، آفریقا، آمریکا، اروپا، اقیانوسیه و سازمان ها و نهادهای بین المللی مرتب شده است.
ذیل هریک از قاره ها نام کشورهایی به ترتیب حروف الفبا ذکر شده است، سپس نظرات اندیشمندان آن کشورها آمده است.
در این کتاب، اصل بر اختصار بوده و از هر کتاب، مقاله، پایان نامه، مصاحبه و سخنرانی، آن بخش گزینش شده که تا حدودی دلالت بر کل محتوا دارد.
تمام مطالب این کتاب در آرشیو مؤسسه موجود می باشد و برای محققین، منبع باارزشی خواهد بود.
WikiNoor: امام_خمینی_ ( س ) _از_نگاه_نخبگان_جهان
ابداعات فقهی امام خمینی
شیوه فقاهت امام خمینی ( قدس سره الشریف ) اگرچه بیشتر به شیوه فقاهت قدما شباهت داشت اما از ویژگیهایی برخوردار بود که در عرصه فقاهت معاصر ممتاز به شمار می رفت.
ریشه یابی هر مسئله درامهات مسائل - و به دست آوردن تاریخچه آن و دستیابی به آرای سلف و بررسی آنها در سطحی گسترده. علامه حلی دریکی از توصیه هایش به فرزندش فخرالمحققین می فرماید: �و اکثر من الاطلاع علی آراء الفقهاء� برای آن که فقیهی توانمند و ورزیده شوی بکوش تا بر آرای فقها هر چه بیشتر دست یابی و نظرات فقیهی آنان را در هر مسئله بروشنی به دست آوری. امام رحمة الله علیه در این زمینه می فرمود: عرضه آرای فقها، علاوه بر آن که فقیه را هر چه بیشتر به راز و رمز فقاهت آشنا می سازد، او را ازانحراف و کج روی از جاده مستقیم، بهتر باز می دارد. ایشان همچنین می فرمود: احترام گزاردن به آرای سلف، همان نقد وبررسی آرای ایشان است زیرا اگر برای آرای ایشان احترام قائل نبودیم، متعرض آنها نمی شدیم. ایشان، مسئله قداست را از مسئله حرمت و احترام گزاردن جدا می کرد. قداست ( به معنای خط قرمز ) مخصوص اقوال قطعی الصدور معصومین علیهم السّلام است. البته احترام وحرمت گزاردن به تمامی آرای دانشمندان - در تمامی رشته های علوم - امری لازم و جاری است ولی به همین معنا که آن را مورد نقد و بررسی قرار دهیم و در عین حال کمال احترام را رعایت داریم.
موضوع یابی در عرصه واقعیت
موضوع یابی در عرصه واقعیت موجود بر هر فقیهی فرض است که در بررسی مسائل شرعی، نیازهای فقهی ( حقوقی - شرعی ) جامعه را از متن واقعیات موجود بدست آورده و بداند که چه موضوعاتی در شرایط کنونی، مورد نیازمبرم جامعه است. چه در سطح عمومی و چه در سطح کاربرد دولتی. امام راحل براین امر تاکید اکید داشت و چندین بار بر منبرتدریس درمسجد شیخ انصاری - که در منتهی الیه بازارحویش ( بازار حویش، از شلوغ ترین بازارهای نجف اشرف بود که از مقابل درب قبلی صحن مطهر مولا امیرمؤمنان - علیه السّلام - تا مسجد شیخ و سپس به مدرسه کبرای مرحوم آخوند خراسانی امتدادداشت. ) قرار داشت - فرمود: طلاب عزیز، مسائل فرعی فقهی را در میان بازار حویش بررسی کنید، نه در اتاقهای دربسته مدرسه ها! این توصیه کنایه از آن بود که در متن واقعیت جامعه قرار بگیرید و نیازهای کنونی آن را از نزدیک لمس کنید، آنگاه به بررسی احکام هر یک - طبق ضوابط فقاهت - بپردازید. نه آن که موضوعات مسائل را نزد خود فرض نموده و برای هر یک احکام مترتبه بیان دارید، در حالی که بسیاری از آنها مورد ابتلای کنونی جامعه نیست یا هرگزمورد نیاز نخواهد بود، مگر در عالم وهم و خیال ! ( در همان اوان که سر و صدای رفتن به کره ماه براه افتاده بود، شخص معروفی کتابی بیش از ۴۰۰ صفحه نگاشت و احکام عبادات و سکونت در کره ماه را بیان داشت و تبلیغات گسترده ودامنه داری پیرامون نشر کتاب براه انداخت! ) شیوه علامه حلی و دیگر فقهای سلف بر آن بود که پیش از طرح مسائل، برای موضوع یابی، خود شخصا در متن جامعه قرارمی گرفتند و از نزدیک به نیازهای موجود آشنا می شدند، وپس از موضوع یابی به بررسی احکام هر یک می پرداختند. در حقیقت: طبیبانی بودند که برای علاج دردهای موجودنسخه می نوشتند. بویژه در باب معاملات ، معاهدات رایج رادقیقا مورد بررسی قرار می دادند و حلال و حرام و صحیح و فاسد هر یک را - طبق ضوابط شرع - بیان می داشتند. به هر حال شناسایی مفهومی موضوعات رائج عرفی، درکنار شناخت احکام شرعی هر یک، از وظائف اصلی فقیه شمرده می شود. و لذا تاثیر زمان، مکان و شرایط متحول هردوره را نباید از نظر دور داشت بلکه باید با عنایت کامل، بدان توجه شود تا تحول در روند نیازهای جامعه را در بستر زمان به طور دقیق بدست آورد و حکم هر معامله ای را طبق شرایط روز بیان نمود. از این رو، شرایط زمان و مکان، نقشی اساسی درموضوع شناسی در عالم فقاهت ایفا می کند و امام راحل نیزبر آن تاکید وافر داشت. دلیل این نقش روشن است: فقه، بیان احکام عملی جامعه است که روند آن طبق شرایط زمان و مکان در حال تحول است. فقهای سلف، دقیقا به این نکته توجه داشتند. شهید اول محمدبن مکی عاملی ( شهادت به سال ۷۸۶ ) در قاعده خامسه که پیرامون عادت سخن می گوید، در فائده دوم فرموده:�یجوز تغیرالاحکام بتغیرالعادات، کما فی النقودالمتعاورة ( ای المتداولة المتعارفة ) و الاوزان المتداولة، و نفقات الزوجات والاقارب، فانها تتبع عادة الزمان الذی وقعت فیه. . . �
عاملی ( شهید اول ) ، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، ج۱، ص۱۵۲ - ۱۵۱، قاعده پنجم از قاعده ۳۹.
کاربرد عقل در بررسی متن حدیث، در کنار بررسی سند. امام راحل برای بدست آوردن صحت و سقم یک روایت، در کنار بررسی سند، به بررسی متن حدیث و توافق آن با موازین و اصول ثابته شرع و عقل، توجه خاصی داشت. این شیوه ای است که در دستور صریح مقام رسالت و ائمه اطهار، در زمینه ارزیابی روایات مشتبه الحال، صادر شده است. یعنی: عرضه بر کتاب و محکمات شرع . امام جعفرصادق علیه السّلام در این باره به ابن ابی یعفور فرمود: �اذا ورد علیکم حدیث فوجدتم له شاهدا من کتاب الله او من قول رسول الله، و الا فالذی جاءکم به اولی به�.
حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۲۷، ص۱۱۰، رقم ۱۱.
. . .
WikiFeqh: ابداعات_فقهی_امام_خمینی
اجتهاد از دیدگاه امام خمینی
اجتهاد بالاترین درجه علمی در دانش فقه اسلامی و به معنای توانایی استنباط احکام شرعی از منابع دینی است. کسی که به رتبه اجتهاد رسیده مُجتَهِد یا فقیه می خوانند. اجتهاد نیازمند آموختن شاخه های مختلفی از علوم دینی و ادبی مثل ادبیات عرب، اصول فقه، منطق، آیات الاحکام، رجال و درایه، نظریه های فقهای متقدم و تفسیر قرآن است. از دیدگاه امام خمینی ( رضوان الله تعالی علیه ) کسی می تواند احکام الهی را از کتاب و سنت استنباط و استخراج کند که ویژگی های خاصی را دارا باشد، و کسی که فاقد این خصوصیات است نباید متصدّی استنباط احکام الهی شود و اگر استنباط نمود مستنبَط او نه برای خودش حجّت است و نه برای دیگران.
در رساله اجتهاد و تقلید امام خمینی ( رحمه الله ) ،
خمینی، روح الله، رساله اجتهاد و تقلید، ج۱، ص۹.
از دیدگاه امام خمینی ( رضوان الله تعالی علیه ) کسی می تواند احکام الهی را از کتاب و سنت استنباط و استخراج کند که ویژگی های ذیل را دارا باشد، و کسی که فاقد این خصوصیات است نباید متصدّی استنباط احکام الهی شود و اگر استنباط نمود مستنبَط او نه برای خودش حجّت است و نه برای دیگران.
← آشنایی با ادبیات عربی
۱. ↑ خمینی، روح الله، رساله اجتهاد و تقلید، ج۱، ص۹.
. . .
WikiFeqh: اجتهاد_از_دیدگاه_امام_خمینی
اجماع از دیدگاه امام خمینی
� اجماع � اصطلاحی اصولی است و یکی از ادلّه اربعه به شمار می رود. ادله ی اربعه عبارت اند از: کتاب ( قرآن ) ، سنت ، عقل و اجماع. پیش از ورود به بحث، به شرح چند واژه که در کتاب های علم الحدیث، رجال شناسی و آثار فقیهان بسیار به چشم می خورد، می پردازیم، به امید آن که مفید افتد.
ثقه شمردن کسی از سوی اهل خبره، با واژگانی چون: ثقة الحدیث، ثقة فی نفسه، ثقة ضابط، ثقة عین، ثقة حجّة، ثقة متقن، ثقة ثقة، عدل امامی ضابط. توثیق، گاه خاص است و گاه عام.
← تعریف
کسی را به عدل وصف کردن. عدل ، ضد ستم است و مصدر و در مقام وصف به کار برده می شود. عادل کسی است که قول و حکم او، پسندیده و مورد رضایت باشد. باهلی می نویسد: مرد عادل کسی است که شهادت او روا و نافذ باشد. تعدیل، از همین ریشه گرفته شده است؛ زیرا گفته می شود: ( عدّل المیزان سوّاها وتعدیل الشیء تقویمه. )
← تعریف
این کلمه از ماده ( زَکوْ ) مصدر ( زکا ) ست. زکو و زکاء در لغت به معنای پاک کردن نفس و مال است. علّامه طباطبایی می نویسد: ( تزکیه ، تطهیر است و آن زدودن و ستردن زشتیهاست و این شامل زدودن و ستردن باورها و اعتقادهای فاسد، مانند شرک، کفر و همچنین شامل زدودن ملکات رذیله، مانند: کبر، بخل و کارها و رفتارهای ناپسند، مانند: زنا ، قتل و شرب خمر هم می گردد. و به معنای تعلیم کتاب و حکمت نیز آمده است. )
← اقسام
. . .
WikiFeqh: اجماع_از_دیدگاه_امام_خمینی
احیای تفکر دینی امام خمینی
سلوک و روش امام خمینی ( رحمةالله علیه ) در احیای اندیشه اسلامی برگرفته از سنت و روش پیامبر اسلام ( صلی الله علیه وآله ) در صدر اسلام یعنی انعکاس شیوه رفتاری او و نیز تاسی از رویه اهل بیت ( علیهم السّلام ) بود. از مهمترین ویژگیهای نهضت بزرگ احیاگری امام خمینی ( رحمةالله علیه ) تشخیص موانع و تحریفات عارض بر دین و جامعه دینی و ارائه راهکارهای جدی و اهتمام در اجرای آنها بود. بازسازی تفکر دینی از ناحیه ایشان در دو حوزه نظری و عملی صورت پذیرفت. بعضی از مؤلفه های این بازسازی در عرصه نظری احیای قلمرو دین از حیث جامعیت آن نسبت به تمامی شؤونات دنیوی و اخروی انسان و مبارزه با سکولاریزم است. تشکیل حکومت اسلامی، احیای حج ابراهیمی و نماز جمعه نمونه هایی از این بازسازی در حوزه عملی است.
بازسازی و احیای تفکر دینی، یکی از مقوله هایی است که از گذشته های دور، مورد توجه احیاگران دینی بوده و هست. این مقوله از حیث غایتی که دنبال می کند، امری شریف و ستودنی است؛ چرا که در پی صیانت از دین و دینداری در جوامع دینی است؛ یعنی از آن جا که احیاگری دینی در پی کالبد شکافی دین از حیث شناخت و رفع چالش ها و موانعی است که رشد و بالندگی دین را به مخاطره می اندازد و در واقع حفظ و بازسازی دین را در مقطعی که دچار آسیبها و تحریف هایی در عرصه نظری و عملی می گردد، به عهده دارد، از توجه خاص شرع مقدس برخوردار بوده و امری ضروری می نماید. با یک نگاه تاریخ گرایانه به گذشته درمی یابیم که تاریخ، معرف افراد بزرگی است که در برهه های مختلف به احیای تفکر دینی پرداخته اند. و به گواهی تاریخ، بدون تردید موفقترین احیاگر مسلمان دوره معاصر، بنیانگذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی ( رحمةالله علیه ) است. نوشته حاضر به اصول و مبانی احیای تفکر دینی از نظرگاه این بزرگ مرد الهی می پردازد، اما قبل از پرداختن به این مهم، توجه به نکاتی ضروری است.
فرق اصلاح و احیا
از آن جا که دو اصطلاح مذکور از حیث بار معنایی، در جهت یاری رساندن به دین و تفکر دینی مشترکند، توجه به وجه تمایز آنها به منظور عدم القای در مغالطه، امری بجا و تبیین ماهوی هر یک از آنها خالی از فایده نخواهد بود.
← تعریف اصلاح
اصولا واگذاری امور تخصصی به عنصر غیر متخصص، امری است غیر معقول که پیامدهای جبران ناپذیری را به دنبال دارد. نه تنها آن امر به سر منزل مقصود نمی رسد بلکه چنین گزینشی موجب انحراف و تباهی آن می گردد. احیاگری نیز از این مقوله مستثنی نیست. درک صحیح اصول و مبانی دین، آشنایی کامل به موقعیت زمانی و مکانی احکام، و نیز شبهات و بدعت های زمانه که بر ساحت دین وارد می شود، قدرت تشخیص حقیقت از باطل، از شرایط احیاگری دینی است. احیاگر دینی، زمانی می تواند غبار تحریف را از چهره دین بزداید که به این اصول مسلم متصف باشد و در آن صورت نه تنها احیاگری او امری ممدوح بلکه واجب خواهد بود. حضرت نبی اکرم ( صلی الله علیه وآله ) می فرمایند:�اذا ظهرت البدع فی امتی لیظهر العالم علمه فمن لم یفعل فعلیه لعنة الله�
کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۴، دارالکتب الاسلامیه.
. . .
WikiFeqh: احیاء_تفکر_دینی_امام_خمینی
اسرار نماز در کلام امام خمینی
سخن گفتن درباره نماز که دریچه عروج به عالم قدس و معنویت است در توان هر کسی نیست. شایسته تر آن است که بیان حقیقت این نشانه بزرگ الهی و ستون دین مبین اسلام را به زبان و بیان واصلان این طریق، واگذاریم.
علی ( علیه السّلام ) : �الله الله فی الصلوة فَانّها عمود دینکم. �در این نوشتار برآنیم که دیدگاه و روش حضرت امام خمینی ( رحمة الله علیه ) ، این نمازگزار حقیقی را درباره نماز از گفتار و کردار او بیان کنیم. با نگاهی به آثار مکتوب امام ( رحمة الله علیه ) و مشاهده عینی شاهدان احوال ایشان، می توان گفت که در دیدگاه ایشان، نماز در میان عبادات به مثابه �اسم اعظم و بلکه خود اسم اعظم� در میان دیگر اسماء الهی. افزون بر آن، دیدگاه حضرت امام ( رحمة الله علیه ) نسبت به نماز در حقیقت حکایت مسافر و طریق سفر است. در این میان، مهم ترین مساله بیان نماز و تفسیر آن بر اساس سفر معراج پیامبر اسلام ( صلّی الله علیه و آله ) ( تطبیق دادن جریان سفر نماز با سفر معراج ) است. بنابراین، دیدگاه امام ( رحمة الله علیه ) به نماز، دیدگاهی عرفانی است؛ به گونه ای که مراحل اسفار اربعه ی عرفانی و احوال سالک و مسافر طریق وصل حق را در طول حیات و سلوک وی در یک رکعت نماز واقعی بیان می کند. خلاصه آنکه نماز مؤمن خود معراج و سفری واقعی است که حالت ها و مراتب و مقامات خاص خود را دارد. سالکان این طریق نیز به تناسب حال و مقام خویش، از حقیقت این سفر آگاه می شوند. از نظر امام ( رحمة الله علیه ) توحید به معنای واقعی آن ـ که مقصد اصلی دعوت پیامبران است ـ در نماز محقّق می شود.
توصیف نماز
در این گفتار، دیدگاه امام خمینی ( رحمة الله علیه ) در چند عنوان آمده است. ابتدا برای آگاهی از دیدگاه امام خمینی ( رحمة الله علیه ) نمونه هایی از توصیف های آن نمازگزار حقیقی را درباره ی نماز بیان می کنیم، شاید بتوان گفت کامل ترین سخن ایشان درباره ی نماز این جمله است که می فرمایند: سرمایه های سعادت عالم آخرت و وسیله ی زندگانی روزگارهای غیر متناهی نماز است. تعبیر دیگر ایشان، عبارت �نسخه ی جامعه� است، نسخه ای که پروردگار برای رهایی جان قدسی انسان از قفس طبیعت، تجویز کرده است. ایشان می فرمایند: معلوم می شود که حقیقت این عبادت الهی و نسخه ی جامعه که برای خلاصی این طایرهای قدسی از قفس تنگنای طبیعت به کشف تام محمّدی ترتیب داده شده و به قلب مقدسشان نازل گردیده. . . در سخنی دیگر بیان می کنند که این نسخه ی کامل �ترکیب قدسی� الهی است و همانند دیگر افعال و احکام الهی بر پایه ی حکمت و قوانین حضرت حق بنا نهاده شده است. ایشان می فرمایند: نماز که یکی از ترکیبات قدسیه است که بیدّی الجلال و الجمال فراهم آمده است و تسویه شده است. . .
← گشودن دریچه ذکر
مطلب اساسی در شناخت هر پدیده ای، شناخت حقیقت آن است. درباره ی نماز نیز شناخت حقیقت آن از اساسی ترین اموری است که هر مسلمان باید بدان آگاه باشد. امام خمینی ( رحمة الله علیه ) حقیقت نماز را �سفر� ی می داند که مبدا آن بیت نفس و الی الله و فی الله و من الله است: از آن چه مذکور شد از سرّ صلوه که حقیقت آن عبارت است از سفر الی الله و فی الله و من الله است. . . همچنین ایشان در این باره می فرمایند:. . . و آن عبارت است از حصول معراج حقیقی و قرب معنوی و وصول به مقام فنای ذاتی که در اوضاع به سجده ی ثانیه که فنای از فنا است و در اذکار به �ایاک نعبد� که مخاطبه ی حضوری است، حاصل می شود. نکته ی دیگر درباره ی حقیقت نماز، این است که نماز را غیر از این ظاهر �باطنی� است؛ یعنی حقیقت نماز، همان باطن آن است: نماز بلکه جمیع عبادات را غیر از این صورت و قشر و مجاز، باطن و لُب و حقیقتی است و این از طریق عقل معلوم است و از طریق نقل، شواهد کثیره دارد.
← حدود نماز
. . .
WikiFeqh: اسرار_نماز_در_کلام_امام_خمینی