برابر پارسی : هیربدستان، هیربَدستان
حوزه علمیه
برابر پارسی : هیربدستان، هیربَدستان
فارسی به انگلیسی
دانشنامه عمومی
(واژۀ پیشنهادی کاربران) دینگاه. از "دین" و "گاه" چون "دانشگاه".
حوزهٔ علمیه نهادی آموزشی-مذهبی برای آموزش طلاب در زمینهٔ علوم دینی و آماده سازی آنان برای دریافت مقام علمی با عنوان روحانی می باشد.
مقدمات (دیپلم) = پایه ۱، ۲ و ۳
سطح ۱ (کاردانی) = پایه ۴، ۵ و ۶
سطح ۲ (کارشناسی) = پایه ۷ و ۸
سطح ۳ (کارشناسی ارشد) = پایه ۹ و ۱۰
سطح ۴ درس خارج (دکترا) = دروس خارج
در حوزهٔ علمیه اسلامی دروس سطح عالی در زمینهٔ مذهب ارائه می شود و بعضی از طلاب در داخل حوزه در خوابگاه هایی با عنوان اختصاصی «حجره» زندگی و تحصیل می کنند.در حوزه های علمیه شیعه علوم اسلامی و دروسی همانند:
به صورت تخصصی و فوق تخصصی و در سطوح عالی علمی در دوره ای ۱۰ ساله آموزش داده می شود؛ و در طول این مدت طلاب برای ورود به درس خارج که بالاترین تحصیلات علمی در حوزه و معادل دکتری دانشگاهی است آماده می شوند.در حوزه های علمیه پس از طی پایه ۶ مدرک کاردانی علوم انسانی، پس از طی پایه ۹ مدرک کارشناسی علوم انسانی، پس از طی پایه ۱۰ مدرک کارشناسی ارشد علوم انسانی، داده می شود.
در حوزه های علمیهٔ مسیحی، تأکید زیادی بر خواندن و فهمیدن انجیل و فراگیری مهارت های لازم برای انجام کار کشیشی صورت می گیرد.
مقدمات (دیپلم) = پایه ۱، ۲ و ۳
سطح ۱ (کاردانی) = پایه ۴، ۵ و ۶
سطح ۲ (کارشناسی) = پایه ۷ و ۸
سطح ۳ (کارشناسی ارشد) = پایه ۹ و ۱۰
سطح ۴ درس خارج (دکترا) = دروس خارج
در حوزهٔ علمیه اسلامی دروس سطح عالی در زمینهٔ مذهب ارائه می شود و بعضی از طلاب در داخل حوزه در خوابگاه هایی با عنوان اختصاصی «حجره» زندگی و تحصیل می کنند.در حوزه های علمیه شیعه علوم اسلامی و دروسی همانند:
به صورت تخصصی و فوق تخصصی و در سطوح عالی علمی در دوره ای ۱۰ ساله آموزش داده می شود؛ و در طول این مدت طلاب برای ورود به درس خارج که بالاترین تحصیلات علمی در حوزه و معادل دکتری دانشگاهی است آماده می شوند.در حوزه های علمیه پس از طی پایه ۶ مدرک کاردانی علوم انسانی، پس از طی پایه ۹ مدرک کارشناسی علوم انسانی، پس از طی پایه ۱۰ مدرک کارشناسی ارشد علوم انسانی، داده می شود.
در حوزه های علمیهٔ مسیحی، تأکید زیادی بر خواندن و فهمیدن انجیل و فراگیری مهارت های لازم برای انجام کار کشیشی صورت می گیرد.
wiki: تفسیر هم در دهه های سی تا پنجاه شمسی، که در دیگر حوزه ها کمتر مورد توجه بود، شهرت یافت.
هرسال از حدود ماه بهمن تا فروردین، ثبت نام در آزمون ورودی حوزه، انجام می شود. بعد از گرفتن آزمون که معمولاً در دو سطح «دیپلم» و «زیر دیپلم» انجام می شود، توزیع قبول شدگان براساس محل های مورد نظر برای تحصیل انجام می شود و بعد از این، قبول شدگان برای تحصیل در قم، برای انجام مصاحبه، به مرکز مدیریت فراخوانده می شوند و کسانی که برای شهرستان ها قبول شده اند به حوزه های شهرستان. برای کسانی که بعد از گرفتن مدرک از دانشگاه بخواهند به حوزه بروند در گذشته هیچ گونه آزمونی در نظر گرفته نمی شد و برای پذیرش فقط مصاحبه می کردند، ولی امروزه دانشجویان هم برای مشخص شدن وضعیت هوشی و علمی مورد آزمون و مصاحبه قرار می گیرند. ورودی های فوق دیپلم به بالا، در مدرسه معصومیه قم مشغول به تحصیل می شوند. مدارس موجود در قم، جمعاً حدود ۲۵ مدرسه است که نصف ان مربوط به طلاب دیپلمه و نصف دیگر مدارس سیکل هستند. برنامه درسی مدارس سیکل با مدارس دیپلم تفاوت اندکی دارد.
نظام سنتی: تا قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، حوزه های علمیه بر پایهٔ همکاری متقابل استاد و شاگرد اداره می شد و نظام آموزشی واحد و نظام مندی نداشتند.
هرسال از حدود ماه بهمن تا فروردین، ثبت نام در آزمون ورودی حوزه، انجام می شود. بعد از گرفتن آزمون که معمولاً در دو سطح «دیپلم» و «زیر دیپلم» انجام می شود، توزیع قبول شدگان براساس محل های مورد نظر برای تحصیل انجام می شود و بعد از این، قبول شدگان برای تحصیل در قم، برای انجام مصاحبه، به مرکز مدیریت فراخوانده می شوند و کسانی که برای شهرستان ها قبول شده اند به حوزه های شهرستان. برای کسانی که بعد از گرفتن مدرک از دانشگاه بخواهند به حوزه بروند در گذشته هیچ گونه آزمونی در نظر گرفته نمی شد و برای پذیرش فقط مصاحبه می کردند، ولی امروزه دانشجویان هم برای مشخص شدن وضعیت هوشی و علمی مورد آزمون و مصاحبه قرار می گیرند. ورودی های فوق دیپلم به بالا، در مدرسه معصومیه قم مشغول به تحصیل می شوند. مدارس موجود در قم، جمعاً حدود ۲۵ مدرسه است که نصف ان مربوط به طلاب دیپلمه و نصف دیگر مدارس سیکل هستند. برنامه درسی مدارس سیکل با مدارس دیپلم تفاوت اندکی دارد.
نظام سنتی: تا قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، حوزه های علمیه بر پایهٔ همکاری متقابل استاد و شاگرد اداره می شد و نظام آموزشی واحد و نظام مندی نداشتند.
wiki: حوزه علمیه (شیعه)
دانشنامه آزاد فارسی
حوزۀ علمیّه (نظام آموزشی)
حوزه علمیّه
آموزش و پرورشِ حوزوی، ناظرِ بر تربیت متخصصان و مبلغان اسلامی برای حفظ و انتقال سنن، آداب، رفتارها، مهارت ها، و فرهنگ اسلامی به افراد جامعه است. در نظام آموزش و پرورش حوزوی، سه عنصر اساسی حاکم است: مدرس (استاد)، طلبه (شاگرد)، و کتاب درسی. آموزش حوزوی، در شکل سنتی، دو مرحله یا مقطع داشت: مرحلۀ مقدمات و سطح، و مرحلۀ خارج. اما با تغییراتی که اخیراً در حوزه های علمیه رخ داده است، آموزش در حوزۀ علمیه در مرحلۀ مقدمات و سطح به پنج دوره تقسیم می شود که هر یک از این دوره ها بر دوره های آموزشی و مدارک جدید آموزش و پرورش رسمی کشور منطبق است. این پنج دوره عبارت اند از مقدمات (سه سال): دروس ادبیات عرب و منطق؛ سطحِ یک (سه سال) برابر با مدرک کاردانی دروس شرح لمعه و اصول؛ سطحِ دو (سه سال) برابر با مدرک کارشناسی: دروس مکاسب و رسائل و کفایه؛ سطحِ سه (سه سال تحصیل در دورۀ خارج فقه و اصول که در آن مبانی فقه و اصول به صورت استدلالی مطرح می شود.) و نوشتن پایان نامه در پایان این سطح برابر با مدرک کارشناسی ارشد؛ و سطحِ چهار که مستلزم شرکت در آزمون تخصصی، گذراندن چهار سال درس این دوره در یکی از رشته های علوم اسلامی، و نوشتن پایان نامه ای به زبان عربی است و مدرک آن برابر با مدرک دکتری است. حوزۀ علمیۀ ایران عمدتاً حوزۀ علمیۀ شیعی است، ولی حوزۀ علمیه اهل تسنن نیز در نقاطی از کشور دایر است. سه پایگاه اساسی حوزه های علمیۀ شیعی ایران در شهرهای قم، مشهد، و اصفهان مستقر و حوزه های علمیۀ اهل سنت در کردستان، بلوچستان، و ترکمن صحرا متمرکز است. در بیشتر شهرهای ایران مدرسه های علمیه دایر است. علاوه بر حوزه های علمیۀ داخلی ایران و کشورهای اسلامی، سازمان حوزه ها و مدارس علمیۀ خارج از کشور به ایجاد و توسعۀ حوزه های علمیه در آسیا، افریقا، اروپا، و امریکا اقدام کرده است.
نیز،رجوع شود به:مدرسه علمیه
حوزه علمیّه
آموزش و پرورشِ حوزوی، ناظرِ بر تربیت متخصصان و مبلغان اسلامی برای حفظ و انتقال سنن، آداب، رفتارها، مهارت ها، و فرهنگ اسلامی به افراد جامعه است. در نظام آموزش و پرورش حوزوی، سه عنصر اساسی حاکم است: مدرس (استاد)، طلبه (شاگرد)، و کتاب درسی. آموزش حوزوی، در شکل سنتی، دو مرحله یا مقطع داشت: مرحلۀ مقدمات و سطح، و مرحلۀ خارج. اما با تغییراتی که اخیراً در حوزه های علمیه رخ داده است، آموزش در حوزۀ علمیه در مرحلۀ مقدمات و سطح به پنج دوره تقسیم می شود که هر یک از این دوره ها بر دوره های آموزشی و مدارک جدید آموزش و پرورش رسمی کشور منطبق است. این پنج دوره عبارت اند از مقدمات (سه سال): دروس ادبیات عرب و منطق؛ سطحِ یک (سه سال) برابر با مدرک کاردانی دروس شرح لمعه و اصول؛ سطحِ دو (سه سال) برابر با مدرک کارشناسی: دروس مکاسب و رسائل و کفایه؛ سطحِ سه (سه سال تحصیل در دورۀ خارج فقه و اصول که در آن مبانی فقه و اصول به صورت استدلالی مطرح می شود.) و نوشتن پایان نامه در پایان این سطح برابر با مدرک کارشناسی ارشد؛ و سطحِ چهار که مستلزم شرکت در آزمون تخصصی، گذراندن چهار سال درس این دوره در یکی از رشته های علوم اسلامی، و نوشتن پایان نامه ای به زبان عربی است و مدرک آن برابر با مدرک دکتری است. حوزۀ علمیۀ ایران عمدتاً حوزۀ علمیۀ شیعی است، ولی حوزۀ علمیه اهل تسنن نیز در نقاطی از کشور دایر است. سه پایگاه اساسی حوزه های علمیۀ شیعی ایران در شهرهای قم، مشهد، و اصفهان مستقر و حوزه های علمیۀ اهل سنت در کردستان، بلوچستان، و ترکمن صحرا متمرکز است. در بیشتر شهرهای ایران مدرسه های علمیه دایر است. علاوه بر حوزه های علمیۀ داخلی ایران و کشورهای اسلامی، سازمان حوزه ها و مدارس علمیۀ خارج از کشور به ایجاد و توسعۀ حوزه های علمیه در آسیا، افریقا، اروپا، و امریکا اقدام کرده است.
نیز،رجوع شود به:مدرسه علمیه
wikijoo: حوزه_علمیه
فرهنگ فارسی ساره
هیربدستان
نقل قول ها
حوزه علمیه مدرسهٔ دینی که در آن روحانیون شیعه تربیت می شوند.
• «قبل از آنکه نظام آموزشی مدرن در قالب دانشگاه ها وارد کشورهای اسلامی و ازجمله ایران شود، حوزه های علمیه تنها سازمان علمی جهان اسلام، تشیع و ایران قلمداد می شدند. امروز نیز حوزه ها رکن اساسی آموزش، تربیت نیرو، پژوهش و تولید معرفت در حوزهٔ دین قلمداد می شوند.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «خدمات تاریخی حوزه های علمیه خدماتی بی بدیل است. حوزه های علمیه در طی قرون متمادی در زمینه های مختلف، خدمات بی مانندی ارائه کرده اند که از هیچ دستگاه و نهاد علمی دیگری این خدمات برنمی آمد؛ بلکه می توان گفت که حوزه ها در گذشته هیچ دستگاه موازی و رقیبی نداشتند تا در این زمینه ها وارد عمل بشوند تا کارکرد آنها با حوزه ها سنجیده شود.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «این حوزه ها بودند که انواع علوم را در جهان اسلام تولید می کردند و آموزش می دادند، و حتی طرق کاربست آنها را ارائه می کردند. از منطق و فلسفه تا ادب عربی و ادبیات فارسی، تا طب و طبیعیات، ریاضی و فیزیک و شیمی، حتی هنر و معماری، همگی در حوزه های علمیه متمرکز بودند، و حوزه ها نیاز جوامع اسلامی را در زمینهٔ این علوم و فنون برآورده می کردند.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «تنها دستگاهی که تأمین کنندهٔ همه نیازهای دینی مردم از تحقیق در دین و تولید معرفت دینی تا آموزش دین و اداره شؤون دین را بر عهده داشته و همچنان نیز برعهده دارد حوزه ها هستند. بقا و دوام میراث انبیاء و توسعهٔ معنویت و تعمیق معرفت دینی مرهون حوزه های علمیه است.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «در زمینهٔ امنیت و استقلال ارضی کشورهای اسلامی، خاصه ایران، حوزه نقش بی بدیلی داشته است. در همهٔ تاریخ، حوزه های علمیه نگاهبان استقلال و امنیت کشورهای اسلامی و بخصوص ایران بودند. هرگاه کشور ما بنحوی به مخاطره افتاده و مورد هجوم بیگانگان و تعرض قرار گرفته است، این علمای شیعه و اصحاب حوزه بوده اند که هم شخصاً در میدان نبرد حضور پیدا می کرده اند و به تعبیر حضرت امام لباس جندی می پوشیدند و هم با فتواهای خود دیگر قشرها را به جهاد فرا می خوانده اند و برمی انگیختند.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «قبل از آنکه نظام آموزشی مدرن در قالب دانشگاه ها وارد کشورهای اسلامی و ازجمله ایران شود، حوزه های علمیه تنها سازمان علمی جهان اسلام، تشیع و ایران قلمداد می شدند. امروز نیز حوزه ها رکن اساسی آموزش، تربیت نیرو، پژوهش و تولید معرفت در حوزهٔ دین قلمداد می شوند.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «خدمات تاریخی حوزه های علمیه خدماتی بی بدیل است. حوزه های علمیه در طی قرون متمادی در زمینه های مختلف، خدمات بی مانندی ارائه کرده اند که از هیچ دستگاه و نهاد علمی دیگری این خدمات برنمی آمد؛ بلکه می توان گفت که حوزه ها در گذشته هیچ دستگاه موازی و رقیبی نداشتند تا در این زمینه ها وارد عمل بشوند تا کارکرد آنها با حوزه ها سنجیده شود.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «این حوزه ها بودند که انواع علوم را در جهان اسلام تولید می کردند و آموزش می دادند، و حتی طرق کاربست آنها را ارائه می کردند. از منطق و فلسفه تا ادب عربی و ادبیات فارسی، تا طب و طبیعیات، ریاضی و فیزیک و شیمی، حتی هنر و معماری، همگی در حوزه های علمیه متمرکز بودند، و حوزه ها نیاز جوامع اسلامی را در زمینهٔ این علوم و فنون برآورده می کردند.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «تنها دستگاهی که تأمین کنندهٔ همه نیازهای دینی مردم از تحقیق در دین و تولید معرفت دینی تا آموزش دین و اداره شؤون دین را بر عهده داشته و همچنان نیز برعهده دارد حوزه ها هستند. بقا و دوام میراث انبیاء و توسعهٔ معنویت و تعمیق معرفت دینی مرهون حوزه های علمیه است.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
• «در زمینهٔ امنیت و استقلال ارضی کشورهای اسلامی، خاصه ایران، حوزه نقش بی بدیلی داشته است. در همهٔ تاریخ، حوزه های علمیه نگاهبان استقلال و امنیت کشورهای اسلامی و بخصوص ایران بودند. هرگاه کشور ما بنحوی به مخاطره افتاده و مورد هجوم بیگانگان و تعرض قرار گرفته است، این علمای شیعه و اصحاب حوزه بوده اند که هم شخصاً در میدان نبرد حضور پیدا می کرده اند و به تعبیر حضرت امام لباس جندی می پوشیدند و هم با فتواهای خود دیگر قشرها را به جهاد فرا می خوانده اند و برمی انگیختند.» نشست خبری به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۳–۹۴، ۱۳۹۳/۰۶/۱۰ -> علی اکبر رشاد
wikiquote: حوزه_علمیه
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] حوزه علمیه، عنوانی متأخر برای سازمان ها، نهادها و مراکز آموزش نظام مند علوم دینی در میان شیعه امامیه می باشد.
حوزه های علمیه در جامعه دینی ما از جای گاهی بس والا و مهم بر خوردار هستند. حوزه ها به مصداق آیه شریفه «الم تر کیف ضرب الله مثلا کلمه طیبه لشجره طیبه اصلها ثابت و فرعها فی السماء تؤتی الکها کل حین باذن و ربها...» چونان درختی ثابت و ریشه دار، در همیشه تاریخ گذشته، ملجأ جویندگان معارف الهی بوده و ثمراتی شیرین و گوارا عرضه داشته و در ساحت علم و تقوی آثاری پربها ارائه نموده اند.
معنای حوزه
حوزه در لغت عرب به معنای ناحیه، مجتمع و مکان ثقل آمده است و حوزة الاسلام به معنای حدود و ثغور و نواحی اسلامی است.کلمه حوزه یا حوزه های علمیه اصطلاحی است رائج در جهان به ویژه نزد شیعیان به معنای مرکز تحصیل علوم دینی و به اصطلاح دانشگاهی است برای آموزش و فراگیری علوم دینی و قدیمه، که با در اختیار داشتن گنجینه به یادگار مانده از خاندان نبوت و عترت، فرهنگ بی نظیری را در تمام زمینه های علمی، اجتماعی و بعضا سیاسی از خود به یادگار گذارده است.
تاریخچه
این نهاد مقدس نیز مانند همه نهادهای اجتماعی به تدریج و در طول سال های متمادی شکل گرفته است، که ریشه شکل گیری آن به صدر اسلام و آغاز بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باز می گردد.مطالعه سیر تحول و شکل گیری حوزه علمیه مستلزم نگاهی اجمالی به چهارده قرن تاریخ آموزش در اسلام است که باید در ضمن دو دوره جداگانه بررسی شود.
عصر حضور
...
حوزه های علمیه در جامعه دینی ما از جای گاهی بس والا و مهم بر خوردار هستند. حوزه ها به مصداق آیه شریفه «الم تر کیف ضرب الله مثلا کلمه طیبه لشجره طیبه اصلها ثابت و فرعها فی السماء تؤتی الکها کل حین باذن و ربها...» چونان درختی ثابت و ریشه دار، در همیشه تاریخ گذشته، ملجأ جویندگان معارف الهی بوده و ثمراتی شیرین و گوارا عرضه داشته و در ساحت علم و تقوی آثاری پربها ارائه نموده اند.
معنای حوزه
حوزه در لغت عرب به معنای ناحیه، مجتمع و مکان ثقل آمده است و حوزة الاسلام به معنای حدود و ثغور و نواحی اسلامی است.کلمه حوزه یا حوزه های علمیه اصطلاحی است رائج در جهان به ویژه نزد شیعیان به معنای مرکز تحصیل علوم دینی و به اصطلاح دانشگاهی است برای آموزش و فراگیری علوم دینی و قدیمه، که با در اختیار داشتن گنجینه به یادگار مانده از خاندان نبوت و عترت، فرهنگ بی نظیری را در تمام زمینه های علمی، اجتماعی و بعضا سیاسی از خود به یادگار گذارده است.
تاریخچه
این نهاد مقدس نیز مانند همه نهادهای اجتماعی به تدریج و در طول سال های متمادی شکل گرفته است، که ریشه شکل گیری آن به صدر اسلام و آغاز بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باز می گردد.مطالعه سیر تحول و شکل گیری حوزه علمیه مستلزم نگاهی اجمالی به چهارده قرن تاریخ آموزش در اسلام است که باید در ضمن دو دوره جداگانه بررسی شود.
عصر حضور
...
wikifeqh: تربیت طلاب علوم دینی است. این مراکز از دوره بعد از امامان شیعه و در طول زمان ایجاد و گسترش یافته است. قم، بغداد، نجف، حله، اصفهان از مهم ترین حوزه های علمیه شیعیان بوده است. حوزه های علمیه زیر نظر مراجع تقلید اداره می شود. علوم حوزوی در راستای فهم و استنباط آموزه های دینی از قرآن و حدیث طراحی شده است. فقه و اصول اصلی ترین دروس حوزوی است. هزینه های حوزه های از طریق خمس و موقوفات تامین می شود. برخی از کسانی که در حوزه درس می خوانند لباس روحانیت به تن می کنند. کلاس های دروسی حوزه علمیه در مدارس، مساجد، مراقد مقدسه و در خانه های روحانیون تشکیل می شود. در سالهای بعد از انقلاب اسلامی ایران مدیریت حوزه های ایران متمرکز شد، حوزه های خواهران در سراسر کشور تاسیس شد، مراکز تخصصی حوزوی شکل گرفت.
حوزه علمیه نامی است که به مراکز آموزشی دینی در میان شیعیان اطلاق می شود این مراکز دارای کارکردهای آموزشی و تربیتی است که از قرون اول اسلامی ایجاد شده است. در مکان هایی مانند مدرسه و مسجد دروس مربوط به اسلام تدریس می شود، به کسانی که در این مراکز درس می خوانند طلبه می گویند و برخی از آنها بعد از طی مراحل تحصیلی لباس روحانیت بر تن می کنند. در این مراکز تربیت و اخلاق در کنار آموزش دنبال می شود و بخش مهمی از هویت طلبگی را تشکیل می دهد. فقه و اصول مهم ترین محور دروس حوزوی است. حوزه های علمیه زیر نظر مراجع تقلید اداره می شود. وجوهات شرعی و موقوفات از پشتوانه های مالی این مراکز است. برخی با استناد به آیه ۳۹ سوره احزاب، این آیه را مبنای تشکیل حوزه های علمیه می دانند: «الَّذِینَ یبَلِّغُونَ رِ سَالَاتِ اللَّهِ وَیخْشَوْنَهُ وَلَا یخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ. ترجمه: کسانی که پیام های خدا را ابلاغ می کنند و از او می ترسند و از هیچ کس جز خدا بیم ندارند». برخی از علما تفقه در دین به معنای فهم عمیق دین را برگرفته از آیه نفر می دانند.
به کسانی که در حوزه تحصیل و تدریس می کنند القابی گفته می شود. شیخ، آخوند، ثقه الاسلام، حجت الاسلام، حجت الاسلام والمسلمین، آیت الله، آیت الله العظمی از جمله آنهاست.
حوزه علمیه نامی است که به مراکز آموزشی دینی در میان شیعیان اطلاق می شود این مراکز دارای کارکردهای آموزشی و تربیتی است که از قرون اول اسلامی ایجاد شده است. در مکان هایی مانند مدرسه و مسجد دروس مربوط به اسلام تدریس می شود، به کسانی که در این مراکز درس می خوانند طلبه می گویند و برخی از آنها بعد از طی مراحل تحصیلی لباس روحانیت بر تن می کنند. در این مراکز تربیت و اخلاق در کنار آموزش دنبال می شود و بخش مهمی از هویت طلبگی را تشکیل می دهد. فقه و اصول مهم ترین محور دروس حوزوی است. حوزه های علمیه زیر نظر مراجع تقلید اداره می شود. وجوهات شرعی و موقوفات از پشتوانه های مالی این مراکز است. برخی با استناد به آیه ۳۹ سوره احزاب، این آیه را مبنای تشکیل حوزه های علمیه می دانند: «الَّذِینَ یبَلِّغُونَ رِ سَالَاتِ اللَّهِ وَیخْشَوْنَهُ وَلَا یخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ. ترجمه: کسانی که پیام های خدا را ابلاغ می کنند و از او می ترسند و از هیچ کس جز خدا بیم ندارند». برخی از علما تفقه در دین به معنای فهم عمیق دین را برگرفته از آیه نفر می دانند.
به کسانی که در حوزه تحصیل و تدریس می کنند القابی گفته می شود. شیخ، آخوند، ثقه الاسلام، حجت الاسلام، حجت الاسلام والمسلمین، آیت الله، آیت الله العظمی از جمله آنهاست.
wikishia: احادیث و سخنان ائمه بعدها شاگردان اصحاب نیز گفته های اصحاب را می نوشتند. در دوران برقراری و فعالیت حوزه بغداد هم امالی و نوشتن رواج بیشتری پیدا کرد.از جمله کسانی که اقدام به این کار نمود، مؤلف مفتاح الکرامه بود که درس استادش مرحوم بحرالعلوم را تقریر نمود.
مجله ی حوزه، ش۵۱، ص۹۱.
این کار به چند صورت انجام می گیرد:۱: نوشتن در جلسه ی درس به صورت کامل؛ این شیوه معمولی ترین روش است که معمولاً به همان صورت، بایگانی می شود و گاهی حواشی مختصری بر آن اضافه می شود.در این نوشته ها معمولاً ساختار جملات گفتاری ـ نه نوشتاری ـ است و به خاطر تندنویسی، متن مرتب نیست و در نتیجه ارزش علمی چندانی ندارد و در حکم نوار ضبط صوت است. به همین دلیل برخی مراجع این روش را مفید نمی دانند.
مجله ی نور علم، شماره ی۸، دوره ی۳، ص۲۳، سخنان آیت الله فاضل لنکرانی.
مباحثه یکی از امتیازهای بزرگ حوزه های علمیه است که بسیاری از مراکز علمی دنیا از آن بی بهره اند و موجب تثبیت مطالب در ذهن و رفع ابهام های درس و جوشش فکری افراد می گردد. در این مورد طلاب از روش های مختلفی استفاده می کنند:
← روش روخوانی
...
مجله ی حوزه، ش۵۱، ص۹۱.
این کار به چند صورت انجام می گیرد:۱: نوشتن در جلسه ی درس به صورت کامل؛ این شیوه معمولی ترین روش است که معمولاً به همان صورت، بایگانی می شود و گاهی حواشی مختصری بر آن اضافه می شود.در این نوشته ها معمولاً ساختار جملات گفتاری ـ نه نوشتاری ـ است و به خاطر تندنویسی، متن مرتب نیست و در نتیجه ارزش علمی چندانی ندارد و در حکم نوار ضبط صوت است. به همین دلیل برخی مراجع این روش را مفید نمی دانند.
مجله ی نور علم، شماره ی۸، دوره ی۳، ص۲۳، سخنان آیت الله فاضل لنکرانی.
مباحثه یکی از امتیازهای بزرگ حوزه های علمیه است که بسیاری از مراکز علمی دنیا از آن بی بهره اند و موجب تثبیت مطالب در ذهن و رفع ابهام های درس و جوشش فکری افراد می گردد. در این مورد طلاب از روش های مختلفی استفاده می کنند:
← روش روخوانی
...
wikifeqh: حوزه علمیه قم بوده که در حال حاضر نیز از بزرگترین حوزه های علمی ایران بلکه جهان تشیع به شمار می رود.
رشته های اصلی نواندیشی دینی
جنبش گسترده نواندیشی دینی در حوزه های علمی ایران شامل پنج رشته اصلی است که به ترتیب مورد بحث قرار می دهیم:
← تعلیم و تربیت
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حوزه علمیه (جنبش نواندیشی دینی)»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۲/۶.
...
رشته های اصلی نواندیشی دینی
جنبش گسترده نواندیشی دینی در حوزه های علمی ایران شامل پنج رشته اصلی است که به ترتیب مورد بحث قرار می دهیم:
← تعلیم و تربیت
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حوزه علمیه (جنبش نواندیشی دینی)»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۱۲/۶.
...
wikifeqh: کتاب ها و رساله های اخلاقی در پایان و لابلای درس ها یا در جلسات و رفت و آمدهای خصوصی و خلاصه به هر شکل ممکن دیگران را و به خصوص مشتاقان این راه را به حقیقت اهمیت اخلاق راهنمائی می کردند و آنچه را که بدان در عمل رسیده بودند با زبان گویای خویش بیان می داشتند. در اینجا از باب نمونه گفتاری چند از سخنان دلپذیر آن عالمان عامل واصل را می آوریم. عالم گران قدر شهید ثانی شخصیتی که درباره اش در کتاب روضات الجنات چنین آمده است: این استاد بزرگوار در تخلق به اخلاق الهی و قرب منزلت چنان می نماید که تالی تلو معصوم (علیه السّلام) است و بلافاصله در رده پس از معصومان پاک قرار دارد.
حجتی، سیدمحمدباقر، آداب تعلیم و تعلم در اسلام، ص۱۳.
اهمیت و ارزش اخلاق، عالمان اسلامی را به تلاش وا می داشت تا در هر رشته ای از علوم که مشغول تعلیم و تعلم بودند برای نشر تعالیم روحی و اخلاقی اسلام نیز به تالیف کتب و رساله های اخلاقی بپردازند به گونه ای که علمای معاصر ائمه، به تنهایی بیش از شش هزار و سیصد کتاب در حدیث، تفسیر، فقه، اخلاق و غیره تالیف نمودند که چهارصد تای از آنها به خاطر امتیازاتی که داشتند به اصول اربع مائه شهرت یافتند.
مقدمه لمعه دمشقیه، ج۳۵، ص۱.
...
حجتی، سیدمحمدباقر، آداب تعلیم و تعلم در اسلام، ص۱۳.
اهمیت و ارزش اخلاق، عالمان اسلامی را به تلاش وا می داشت تا در هر رشته ای از علوم که مشغول تعلیم و تعلم بودند برای نشر تعالیم روحی و اخلاقی اسلام نیز به تالیف کتب و رساله های اخلاقی بپردازند به گونه ای که علمای معاصر ائمه، به تنهایی بیش از شش هزار و سیصد کتاب در حدیث، تفسیر، فقه، اخلاق و غیره تالیف نمودند که چهارصد تای از آنها به خاطر امتیازاتی که داشتند به اصول اربع مائه شهرت یافتند.
مقدمه لمعه دمشقیه، ج۳۵، ص۱.
...
wikifeqh: حوزه_علمیه_(دروس_اخلاق)
[ویکی فقه] حوزه علمیه (دیدگاه های امام خمینی). حوزه های علمیه در طول تاریخ همواره موثر و در احیاء احکام اسلامی و ارزش های دینی، پیش قدم بوده و همیشه به عنوان سنگربانان فقه و فقاهت در خط مقدم عمل نموده اند. در این نوشتار نگاهی اجمالی به نظرات و سخنان امام خمینی (رحمه الله علیه) درباره حوزه های علمیه در پی می آید.
حوزه های روحانیت محل تدریس و تعلیم و تربیت و رهبری مسلمانان است. جای فقهای عادلانه و فضلا و مدرسین و طلاب است. جای آن هاست که امانت دار و جانشین پیغمبران هستند، محل امانت داری است و بدیهی است که امانت الهی را نمی توان به دست هر کس داد.این ها مظهر اسلامند، این ها مبین قرآنند، این ها مظهر نبی اکرمند، مردم این ها را این جور شناخته اند؛ مردم علاقه دارند به دین خودشان، علاقه دارند به اسلام خودشان و آن علاقه ای که به اسلام دارند علاقه ای به علمای اسلامی دارند.
امام خمینی، روح الله، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی (تبیان دفتر دهم) تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۶۵.
حوزه های علمیه در هر جا هست (در هر جا) حوزه های علمیه بیدار شوند، هر جا هستند امروز روزی نیست که حوزه های علمیه مثل سابق عمل کنند، سابق وضع دیگر داشت، حالا وضع دیگر. حوزه های علمیه بیدار باشند، تقوا را، تقوا را نصب عین خود قرار بدهید. طلاب علوم دینیه، تقوا، تقوا، تنزیه نفس، مجاهده با نفس، یک مجاهد با نفس می تواند بر یک امت حکومت کند، مجاهده کنید تهذیب کنید.حوزه های علمیه باید خودشان را تهذیب کنند، در خلال تهذیب، هر کاری که هست تعقیب کنند از علمیات. ما فقاهت لازم داریم. اگر فقیهی از بین برود، اسلام از بین می رود، ما فقیه لازم داریم، باید دنبال فقه باشیم.
امام خمینی، روح الله، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی (تبیان دفتر دهم) تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۱۴۵.
در بعد خدمات علمی حوزه های علمیه سخن بسیار است که ذکر آن در این مختصر نمی گنجد، بحمدالله حوزه ها از نظر منابع و شیوه های بحث و اجتهاد، غنی و دارای ابتکار است. تصور نمی کنم برای بررسی عمیق همه جانبه علوم اسلامی طریقه مناسب تر از شیوه علمای سلف یافت شود. تاریخ بیش از هزار سال تحقیق و تتبع علمای راستین اسلام گواه بر ادعای ما در راه بارور ساختن نهال مقدس اسلام است.
امام خمینی، روح الله، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی (تبیان دفتر دهم) تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۶۳۰.
...
حوزه های روحانیت محل تدریس و تعلیم و تربیت و رهبری مسلمانان است. جای فقهای عادلانه و فضلا و مدرسین و طلاب است. جای آن هاست که امانت دار و جانشین پیغمبران هستند، محل امانت داری است و بدیهی است که امانت الهی را نمی توان به دست هر کس داد.این ها مظهر اسلامند، این ها مبین قرآنند، این ها مظهر نبی اکرمند، مردم این ها را این جور شناخته اند؛ مردم علاقه دارند به دین خودشان، علاقه دارند به اسلام خودشان و آن علاقه ای که به اسلام دارند علاقه ای به علمای اسلامی دارند.
امام خمینی، روح الله، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی (تبیان دفتر دهم) تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۶۵.
حوزه های علمیه در هر جا هست (در هر جا) حوزه های علمیه بیدار شوند، هر جا هستند امروز روزی نیست که حوزه های علمیه مثل سابق عمل کنند، سابق وضع دیگر داشت، حالا وضع دیگر. حوزه های علمیه بیدار باشند، تقوا را، تقوا را نصب عین خود قرار بدهید. طلاب علوم دینیه، تقوا، تقوا، تنزیه نفس، مجاهده با نفس، یک مجاهد با نفس می تواند بر یک امت حکومت کند، مجاهده کنید تهذیب کنید.حوزه های علمیه باید خودشان را تهذیب کنند، در خلال تهذیب، هر کاری که هست تعقیب کنند از علمیات. ما فقاهت لازم داریم. اگر فقیهی از بین برود، اسلام از بین می رود، ما فقیه لازم داریم، باید دنبال فقه باشیم.
امام خمینی، روح الله، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی (تبیان دفتر دهم) تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۱۴۵.
در بعد خدمات علمی حوزه های علمیه سخن بسیار است که ذکر آن در این مختصر نمی گنجد، بحمدالله حوزه ها از نظر منابع و شیوه های بحث و اجتهاد، غنی و دارای ابتکار است. تصور نمی کنم برای بررسی عمیق همه جانبه علوم اسلامی طریقه مناسب تر از شیوه علمای سلف یافت شود. تاریخ بیش از هزار سال تحقیق و تتبع علمای راستین اسلام گواه بر ادعای ما در راه بارور ساختن نهال مقدس اسلام است.
امام خمینی، روح الله، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی (تبیان دفتر دهم) تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۸۴، ص۶۳۰.
...
wikifeqh: حوزه_علمیه_(دیدگاه های_امام_خمینی)
[ویکی فقه] حوزه علمیه (مراحل تحصیل). از مراحل تحصیل در حوزه های علمیه می توان به مرحله مقدمات، مرحله سطح و مرحله خارج اشاره کرد.
در حوزه های علمیه شیعه هر طلبه به طور معمول سه مرحله ی درسی را طی می کند:
← مرحله مقدمات
غالب اساتید در این دوره از یک الگوی تدریس پیروی می کنند که شش مرحله را در بر دارد:۱: مطالعه قبل از تدریس که شامل مطالعه ی کتاب درسی و حواشی و شروح آن می شود.۲: روخوانی درس با رعایت کامل قواعد ادبیات که گاهی قسمتی از آن به عهده ی شاگردان گذاشته می شود.۳: بیان مطالب درس به صورت دسته بندی شده و به اصطلاح «خارج درس».۴: تطبیق مطالب گفته شده با متن کتاب مورد تدریس، به صورت جمله به جمله.۵: بیان مطالبی خارج از کتاب (از حواشی و شروح یا نظریات خاص استاد) که در ضمن درس بیان می شود؛ برخی اساتید برای جلوگیری از مشوش شدن ذهن طلاب، آن مطالب را در پایان درس ذکر می کنند.۶: پاسخ گویی به سؤالات شاگردان در سه مرحله:الف) قبل از شروع درس؛ب) در حین درس؛ج) بعد از درس.
بررسی نقاط قوت و ضعف
بررسی: نقاط قوت و ضعف فراوانی برای این دو دوره گفته شده که به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
← نقاط قوت
...
در حوزه های علمیه شیعه هر طلبه به طور معمول سه مرحله ی درسی را طی می کند:
← مرحله مقدمات
غالب اساتید در این دوره از یک الگوی تدریس پیروی می کنند که شش مرحله را در بر دارد:۱: مطالعه قبل از تدریس که شامل مطالعه ی کتاب درسی و حواشی و شروح آن می شود.۲: روخوانی درس با رعایت کامل قواعد ادبیات که گاهی قسمتی از آن به عهده ی شاگردان گذاشته می شود.۳: بیان مطالب درس به صورت دسته بندی شده و به اصطلاح «خارج درس».۴: تطبیق مطالب گفته شده با متن کتاب مورد تدریس، به صورت جمله به جمله.۵: بیان مطالبی خارج از کتاب (از حواشی و شروح یا نظریات خاص استاد) که در ضمن درس بیان می شود؛ برخی اساتید برای جلوگیری از مشوش شدن ذهن طلاب، آن مطالب را در پایان درس ذکر می کنند.۶: پاسخ گویی به سؤالات شاگردان در سه مرحله:الف) قبل از شروع درس؛ب) در حین درس؛ج) بعد از درس.
بررسی نقاط قوت و ضعف
بررسی: نقاط قوت و ضعف فراوانی برای این دو دوره گفته شده که به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
← نقاط قوت
...
wikifeqh: حوزه_علمیه_(مراحل_تحصیل)
پیشنهاد کاربران
دانشگاه عالی آیین پژوهی
مدرسه طلاب
مکانی برای بالا بردن اطلاعات عمومی
نهادی آموزشی
کلمات دیگر: