کلمه جو
صفحه اصلی

روان درمانی

فارسی به انگلیسی

psychotherapy

psychotherapy, therapy


فرهنگ فارسی

درمان مبتنی بر مطالعه و بررسی عوامل روانی اختلالات و رفع آنها با استفاده از تدابیر روان‌شناختی


فرهنگ معین

(رَ. دَ ) (حامص . ) درمان بیماران بر مبنای تحلیل تعارض های موجود در روان آنان و تحلیل مسائل بیماران در ارتباط با دیگران .

فرهنگ عمید

معالجۀ بیماری های روانی و روحی، معالجۀ آشفتگی های روانی از طریق روانکاوی، تلقین، اطمینان بخشیدن به بیمار، یا با روش های فیزیکی، مانند الکتروشوک، پسیکوتراپی.

دانشنامه عمومی

روان درمانی یا درمان روانشناختی درمان اختلالات روانی، احساسی، شخصیتی و رفتاری با استفاده از روش هایی مانند گفتگو کردن با شخص بیمار، گوش دادن به حرف های بیمار و راهنمایی کردن او است. روان درمانی روشی است که توسط درمانگری آموزش دیده به شکل حرفه ای، با توجه به خاستگاه «اختلال تحت درمان»، انجام گیرد. روان درمانگری بر دوپایه «رابطه» و «ارتباطات» به شکل کلامی و غیرکلامی استوار است. رابطه ای حرفه ای بین بیمار و درمانگر است که مبتنی بر اصالت، جدیت، صمیمیت و آزادی است.
محمدپور احمدرضا(۱۳۸۸). رواندرمانی چیست؟ تهران: نشر قطره
روان درمانی کاربرد آگاهانهٔ روشهای بالینی و «مواضع میان فردی» است که از اصول روانشناسی رایج حاصل شده و هدف آن کمک به درمانگیران است که رفتارها، شناختها، هیجانها، و دیگر ویژگی های فردی خود را، در جهت درمان مطلوب تغییر دهند. روان درمانی دارای سبک های گوناگونی است به صورت نمونه برای درمان ترس مرضی) روان درمانی به «سبک رفتاری» از چهار شیوهٔ حساسیت زدایی منظم غرقه سازی، سرمشق گیری و تنش کاربردی کمک می گیرد. در درمان اختلالهای شخصیت، روان درمانی تحلیلی یا روانکاوانه کاربرد دارد.
اول) هرگز از طریق چت با هیچ فردی وارد ارتباط درمانی نشوید، هرگز چنین روشی در دنیای روان درمانی روش حرفه ای محسوب نمی شود.
دوم) در هیچ روش روان درمانی لمس بدن (جز دست دادن در موقع سلام و احوالپرسی که آن هم می بایست در بستر فرهنگی متناسب با خود رخ می دهد) به هر شکل و فرمی قابل قبول نیست حتی بین دو جنس موافق.

دانشنامه آزاد فارسی

روان درمانی (psychotherapy)
هرگونه اقدام نظام یافته به منظور رفع ناراحتی های روانی با استفاده از شیوه های روان شناختی. در این شیوه از درمانِ بیماری های روانی، شخص درمانگر با بیمار رابطه برقرار می کند تا عوارض بیماری را برطرف کند و موجب بهبود روانی بیمار شود. ممکن است دارو هم به کار رود، ولی راه اصلی درمان گفت وگوی بیمار با درمانگر است. اختلالات رفتاری در کودکان و بزرگ سالان، روان پریشی، روان رنجوری، اعتیاد، بیماری های روان تنی، و اضطراب از بیماری هایی است که در حوزۀ کار روان درمانی قرار می گیرد. در برنامه های توان بخشی نیز از روان درمانی استفاده می شود. شکل گیری روان درمانی به دوران باستان برمی گردد. در آن زمان، گمان می رفت که روحی شرور علت بیماری است و درمانگر (کاهن یا جادوگر) می کوشید با غلبه بر آن بیمار را درمان کند. تا نیمۀ دوم قرن ۱۹، روان درمانی از درمان پزشکی متمایز نبود. شروع روان درمانی به صورت درمان خاص را شاید بتوان در اواخر قرن ۱۸ جست. فرانتس آنتون مسمر، پزشک اتریشی، نشان داد که با فروبردن بیمار به حال خلسه می توان بسیاری از عوارض بیماری را ازبین برد. این روش مسمریسم نام گرفت که بعدها نام آن به هیپنوتیسم تغییر یافت و روش پرکاربردی در روان درمانی شد. یوزف برویر و زیگموند فروید بسیاری از مشاهدات خود را با کمک این شیوه انجام دادند. از یافته های آنان روان کاوی نظری و عملی شکل گرفت که در انواع گوناگونش تأثیر بسیاری در تکامل روان درمانی برجای گذاشت. توصیه، ترغیب، تلقین، و آموزش کارهای درمانیِ خاص از روش های جدید روان درمانی برای اثرگذاری مستقیم در بیمار است. برای کمک به رشد روانی بیمار کوشش می شود که او شناخت آگاهانه ای از احساسات و رفتارهای خود پیدا کند. به این منظور درمانگر باید شنونده ای علاقه مند و بی طرف باشد تا بیمار درونیات خود را آزادانه بر زبان آورد. به این ترتیب، شخص رفته رفته جنبه های شرم آور یا اضطراب انگیزی را که تاکنون از خودآگاهش دور می کرد، بیان می کند. برخی از مکاتب روان درمانی برای ایجاد تغییرات مطلوب، توجه بی قید و شرط درمانگر به بیمار را پیشنهاد می کنند. روان درمانیِ سنتی استفاده از رؤیاهای بیمار را راه میانبُری به عمق احساسات او می شمارد. برخی مکتب ها نیز بر آن اند که بیمار نگاه مثبت تری به زندگی پیدا کند، ولی در همۀ مکتب ها بر برقراری رابطۀ صمیمانۀ درمانگر با بیمار تأکید می شود. بیمار باید متقاعد شود که درمانگر او را درک می کند و صلاح او را در نظر می گیرد.

فرهنگستان زبان و ادب

{psychotherapy} [روان شناسی] درمان مبتنی بر مطالعه و بررسی عوامل روانی اختلالات و رفع آنها با استفاده از تدابیر روان شناختی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] روان درمانی (اهداف). درمانگر (Therapist) و مُراجع (Client) پس از جمع بندی و ادغام اطلاعات به صورت منظم تری درباره ماهیت مشکلات و اینکه برای رفع آن ها چه کارهایی می توانند انجام دهند، بحث و تبادل نظر خواهند کرد.بعضی از درمانگرها این مرحله را دوره مذاکره بر سر هدف های درمان می دانند.
عده ای معتقدند که مُراجع و درمانگر با هم توافق می کنند که مشکلات بیمار را به بهترین و مؤثرترین شکل ممکن حل کنند. البته هیچ درمانگری نمی تواند قول معالجه و رفع کامل تمام مشکلات بیمار را بدهد.توافق آنها شامل مشخص کردن هدف های درمان، طول درمان، تعداد جلسات، هزینه ها، شکل کلی درمان و مسئولیت های مراجع می باشد که در طول درمان نیز قابل تغییر است.گاهی مُراجع به علت حالت اضطرابی یا تدافعی در ابتدا هدف ها و روش های محدودی را می پذیرد اما با ادامه یافتن درمان به آرامش بیشتری دست می یابد و هدف های وسیع تری را می پذیرد.برخی از مراجعان وقتی به درمانگر اعتماد پیدا می کنند، هدف های درمان خود را گسترش می دهند ولی اگر آمادگی تغییر اهداف را نداشته باشند تمایل درمانگر ممکن است باعث ترس و دوری گزینی آنها شود. با توجه به این موضوع بحث پیرامون هدف های درمان باید محتاطانه و با دقت و ظرافت صورت گیرد.
طبقه بندی اهداف هوکانسون
هوکانسون (Hocanson) هدف های درمان را به این صورت طبقه بندی می کند:مدیریت بحران، تغییر رفتار، تجربه هیجانی اصلاحی و بنیش (Insight) و تغییر. در مشکلاتی چون آغاز دوره روان پریشی؛ کنش های بدون برنامه و تکانشی و برون ریزی انفجاری، هدف درمان مدیریت بحران است و از روش درمان حمایتی، مشاوره اضطراری در بیمارستان روان پزشکی و مداخله در بحران استفاده می شود.در مورد عادات و رفتارهای قدیمی مشکل ساز، هدف تغییر رفتار است و از روش رفتاردرمانی (Behavior therapy) و فنون خودگردانی به بیمار کمک می کنند. وقتی بیمار روش زندگی بسیار ناسازگارانه ای دارد که ناشی از تجربه های میان فردی منفی مستمر است، هدف درمان تجربه هیجانی اصلاحی است که با رابطه درمانی به تحقق می پیوندد.وقتی مراجع نشانه ها و ناراحتی هایی دارد که نمی تواند توضیح قانع کننده ای برای آنها بیابد، هدف درمان بنیش و تغییر انتخاب می شود تا به کمک درمان روان کاوانه، (psychoanalytically oriented therapy) درمان مراجع محور، (Client- Centered therapy) تحلیل وجودی، (Existential analysis) گشتالت درمانی (Gestalt therapy) و سایر درمان ها بیمار را در رفع مشکلاتش یاری کنند.
فیرس، ای جری و جی ترال، تیموتی، روان شناسی بالینی، مهرداد فیروزبخت و سیف الله بهاری، تهران، رشد، ۱۳۸۷، چاپ چهارم، ص۴۳۶ - ۴۳۷.
در نگاهی کلی تر اهداف روان درمانی را می توان در قالب پنج هدف کلی جای داد:
← برطرف کردن علایم موجود
...

پیشنهاد کاربران

سایکوتراپی. بقراط روان درمانی علمی - تجربی را از پیش خبر داده بود. این روش از اواسط قرن هیجده بطور مستمر در دنیای غرب مورد استفاده قرار داشته است. آنتوان مسمر نخستین کسی بود که روش درمانی خود را استفاده علمی از خواب مصنوعی حیوان نامید. با آن که نظریه های او بی اعتبار قلمداد شدند، روان درمانی علمی - تجربی به شکل هیپنوتیزم ادامه یافت و بعد به لطف نبوغ فروید از شهرتی همگانی برخوردار گردید. در دهه های اخیر روان درمانی علمی - تجربی با استفاده از نظریه های پاولف و اسکنیر و نظریه های شناختی بیش از پیش گسترش یافته است.
انواع روان درمانی
روان درمانی انواع خاص بسیاری دارد و تقسیم بندیهای مختلفی بر مبناهای مختلف برای آن صورت گرفته است. از یک تقسیم بندی که طول زمانی روان درمانی مورد توجه بوده روان درمانی را به دو نوع بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم بندی کرده اند. در تقسیم بندی دیگری بر حسب تعداد افراد شرکت کننده در روان درمانی دو نوع روان درمانی فردی و روان درمانی گروهی را معرفی کرده اند. مهمترین تقسیم بندی بر حسب نوع رویکرد مورد استفاده در طول درمان انجام گرفته است. در این دسته روان درمانی مبتنی بر رویکرد روانکاوی ، رفتار درمانی ، شناخت درمانی و روان درمانیهای مبتنی بر روند انسان گرایانه قرار می گیرند.
چه افرادی تحت روان درمانی قرار می گیرند؟
نظر به اینکه روان درمانی یک نهاد متکی بر فرهنگ است اشخاصی که مناسب آن تشخیص داده می شوند در جوامع مختلف متفاوتند. ولی بطور کلی افراد ذیل عمدتا از روان درمانی بهره می برند:
•روان پریشها: برای این که بتوانند با شناسایی تشویقهای خود در موقعیتی قرار گیرند تا با این استرسها برخورد موثرتری داشته باشند.
•روان رنجورها: اشخاصی که برای روبروشدن با فراز و نشیبهای زندگی تحت تاثیر تجربه های احتمالا ناخوشایند گذشته که به فرآیند رشد و یادگیری آنها لطمه زده است با دشواری روبرو می شوند. این اشخاص و همینطور اشخاصی که تحت تاثیر مشکلات موقت زندگی دچار واکنشهای روانی مثل داغ دیدگی شده اند بزرگترین میزان افرادی را تشکیل می دهند که تحت روان درمانی قرار می گیرند.
•گروه بعد افرادی را شامل می شود که رفتار و حالات روانی آنها برای خودشان بلکه برای دیگران آزار دهنده است و اغلب از طرف اطرافیان برای درمان هدایت می شوند.
اهداف روان درمانی
علیرغم تفاوتهای قابل ملاحظه کلیه روشهای روان درمانی شش هدف را مد نظر دارند.
1. رابطه درمانی را تقویت می کنند. ایجاد یک رابطه درمانی مناسب و قوی از الزامات اساسی در روان درمانی است. بدون بوجود آمدن چنین رابطه تداوم درمان میسر نخواهد شد.
2. ایجاد امیدواری در بیمار برای دریافت کمک و ادامه درمان
3. روشها و منطق درمانی به بیمار کمک می کند تا با کسب اطلاعات تازه درباره مسائل خود و راههای موجود برای کنار آمدن شناخت بیشتری پیدا کنند.
4. ایجاد انگیزش در بیمار
5. افزایش احساس تسلط بر خود و زندگی در بیمار
6. کاربرد آموخته ها در طول روان درمانی در زندگی واقعی
شرایط لازم برای روان درمانی
این شرایط را به سه دسته کلی می توان تقسیم بندی کرد: شرایط مربوط به موقعیت و مکان روان درمانی ، ویژگیهای روان درمانگر و نوع بیماری.
در شرایط مربوط به موقعیت و مکان روان درمانی اتاقی که روان درمانی در آن صورت می گیرد از حیث آرامش و به دور بودن از هر گونه مزاحمت ، آرایش و لوازم مورد نیاز مورد توجه بوده است. ویژگیهای مربوط به درمانگر در مرحله نخست آشنایی و تسلط او را بر روان درمانی شامل می شود. اغلب روان درمانگرها برای هدایت فعالیتهای خود از چارچوب خاصی استفاده می کنند و این چارچوب اغلب متناسب با شخصیت و علایق آنهاست.
برخی از درمانگرها در کار استفاده از هیپنوتیزم مهارت دارند. بعضی در گروه درمانی موفق ترند. برخی به اصلاح شناختهای فرد مبادرت می ورزند و جمعی دیگر معتقد به تغییرات رفتاری هستند. ارتباط محترمانه و در عین حال جدی ، سلامت روان و پختگی شخصیت روان درمانگر از دیگر ویژگیهای مهم آنهاست. انتخاب شیوه روان درمانی از سوی دیگر با نوع اختلال تحت درمان نیز مرتبط است. برخی اختلالات همچون ترسها عمدتا با رفتار درمانی بهبود سریعتر و بهتری می یابند و برخی همچون افسردگی با درمان شناختی.
مجریان روان درمانی
از دوران مسمر تا اواسط قرن بیستم روان درمانی از سوی پزشکان ، متخصصین اعصاب و بعدا روانپزشکان مورد استفاده قرار می گرفت. در دهه های اخیر باید به این گروه مددکاران اجتماعی دست اندرکار روانپزشکی و کمی دیرتر روان شناسان بالینی و پرستارهای روانی را اضافه کرد. اما بطور کلی مجریان روان درمانی بسته بر فرهنگ و شرایط دیگر موجود در هر جامعه با اندک تفاوتهایی همراه است.
در ایالات متحده کثرت تقاضا برای روان درمانی موجب گسترش مراکزی که خدمات روان درمانی ارائه می دهند شده است. در ایران این خدمات در بیمارستانهای روانی ، بخشهای اعصاب و روان سایر بیمارستانها ، مراکز دولتی از جمله بهزیستی و درمانهای اخیر در سایر ادارات و کارخانجات که بخشهای مشاوره و روان درمانی دایر کرده اند و همچنین در کلینیکهای خصوصی مشاوره و روان درمانی توسط روان شناسان ارائه می شود.


کلمات دیگر: