هوراند
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
هوراند. [ هَُ ] (اِخ ) قصبه ٔ مرکزی بخش هوراند شهرستان اهر. دارای 800 تن سکنه ، آب آن از چشمه سارها و محصول عمده اش غله و انگور و توت و سردرختی و کار دستی زنان آنجا بافتن فرش و گلیم است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
هوراند. [ هَُ ] (اِخ ) نام یکی از بخشهای پنجگانه ٔ شهرستان اهر که در شمال بخش قره داغ و 29هزارگزی مرز ایران و روسیه است . محصول عمده ٔ این بخش غله ، برنج ، پنبه ، توت و میوه است . قراء بخش اغلب در دامنه ها بنا شده و از چشمه سارها و رودخانه های محلی مشروب می شود. رودخانه های دیگری که در این بخش وجود دارد، گچرود و قره چای است . بخش هوراند پنج دهستان دارد که عبارتند از: دودانگه شامل 20 آبادی با 4146 تن سکنه ، چهاردانگه شامل 38 آبادی با 5275 تن سکنه ، دیکله شامل 44 آبادی با 7956 تن سکنه ، یافت شامل 39 آبادی با 4782 تن سکنه ، درگهان شامل 18 آبادی با 2040 تن سکنه . مجموعاً بخش شامل 159 آبادی و دارای 24199 تن سکنه است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
هوراند. [ هَُ ] ( اِخ ) قصبه مرکزی بخش هوراند شهرستان اهر. دارای 800 تن سکنه ، آب آن از چشمه سارها و محصول عمده اش غله و انگور و توت و سردرختی و کار دستی زنان آنجا بافتن فرش و گلیم است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 ).
دانشنامه عمومی
جمعیت شهرهای استان آذربایجان شرقی
درمورد ریشه واژه هوراند عقاید مختلفی وجود دارد.بسیاری از محققان نامهای زیر را از یک ریشه می دانند:اهر - هوری بره - هووای - هوراند - هریس - هومای - هورمان - و …
برخی نام هوراند را برگرفته از نام قوم هوری می دانند، هوری ها یا خوری ها مردم باستانی آسیای صغیر و شرق و غرب میانرودان شمالی و سوریه بودند، که (تقریباً ۲۵۰۰ ق. م) از کوه های جنوب دریای خزر به سرزمین بین هیتیان و آشور، شرق دجله و منطقه کوهسار زاگرس و از آنجا آنها در مناطق بین النهرین شمالی و سوریه و حتی ساحل مدیترانه پخش شدند.برخی نیز معتقدند واژهٔ هوراند، از واژهٔ فارسی اهوراوند ساخته شده که در طول سالیان دراز به هوراند تبدیل شده است. گفته می شود که معنی واژهٔ اهوراوند، خدای زیبایی ها است که شاید به دلیل زیبایی کم نظیر این شهر، به این نام خوانده شده است.
زبان رایج اهالی این منطقه ترکی ترکی آذربایجانی بوده و در بعضی از نقاط لهجه های تاتی و هرزندی نیز وجود دارد. مذهب اهالی این شهرستان شیعه اثنی عشری می باشد.
دانشنامه آزاد فارسی
شهری در استان آذربایجان شرقی، شهرستان اهر، و مرکز اداری بخش هوراند. با ارتفاع حدود ۴,۰۰۱ متر، در منطقه ای کوهستانی، در ۱۳۰کیلومتری شمال شرقی تبریز و ۵۰کیلومتری شمال شرقی اهر، در انتهای راه اهر به هوراند، قرار دارد. هوراند از بخش های کهن و تاریخی شهرستان اهر است و قلعه های تاریخی و آثار باستانی فراوان، نشانگر قدرت تاریخی و کهن آن است. لفظ هوراند مخفف اهوراوند است و چنین استنباط می شود که آیین زردشت قبل از اسلام در این ناحیه رواج داشته است. کوهستان هشتادسر یا هشته سر، مسکن بابک خرم دین و یاران او بوده است و درکاوش های باستان شناسی، تندیس های مردان جنگی متعددی به دست آمده است. جمعیت آن ۴,۱۴۲ نفر است (۱۳۸۵).