کلمه جو
صفحه اصلی

استقرای جدلی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] استقرای جدلی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای استقرای تشکیل شده از مواد جدلی است.
استقرای جدلی، استقرائی است که جزئیاتِ استقرا شده، از مواد جدلی یعنی: مسلمات، مشهورات حقیقی و وضعیات باشد؛ به بیان دیگر، نوعی جدل است که صورت استقرا دارد.خواجه طوسی می گوید: «صورت حجت جدلی یا قیاس بود یا استقرا، و اگرچه قیاس به عقل نزدیک تر بود و التزام او تمام تر، اما استقرا به حس نزدیک تر بود و در اقناع مفید تر و نزدیک جمهور از جهت اشتمالش به امثله مقبول تر». ابن سینا در باره استقرای جدلی می گوید: «مدار جدل بر قیاس و استقرا استوار است… استقرای جدلی یا به حسب ظاهر و یا به حسب ادعای طرف مجادله تام محسوب می شود».


کلمات دیگر: