کلمه جو
صفحه اصلی

ال زباره

دانشنامه عمومی

آل زباره. یکی از اولین خاندان هایی که به نیشابور آمدند و سپس در بیهق سکونت اختیار کردند، آل زباره اند که نسبشان به علی بن حسین می رسد. بزرگ این خاندان محمد زباره، فرد بانفوذی در مدینه بود.همچنین پسرش احمد نیز امیر مُطاعی در آنجا بود. اولین فرد از این خاندان که به این ناحیه آمد، احمد زبارة بن محمد اکبر بن عبدالله زاهد بن حسن مکفوف بن حسن افطس بن علی اطهر بن علی بن حسین است که به نیشابور آمد و در آنجا اقامت گزید. احمد زباره که در زادگاهش مدینه اقامت داشتُ به سبب نامه هایی که زیدیه طبرستان بدو می نوشتند و او را برای امامت، لایق می دانستند، به طبرستان آمد و پس از آن به نیشابور آمد.این خاندان با طاهریان مناسبات حسنه ای برقرار کردند. آل زباره از ناحیه مادری نیز با طاهریان پیوند داشتند. بزرگ خاندان زباره با خواهر عبدالله بن طاهر ازدواج کرد و میان نوادگان آنها نیز ازدواج هایی صورت گرفت. این خاندان در اثر موقعیتی که برای خود کسب کردند در نیشابور از پایگاه ویژه ای برخوردار شدند. ضمن آنکه نقابت سادات نیز در اختیار ایشان بود. نقابت و ریاست سادات از مناصبی بود که معمولاً یکی از بزرگان سادات آن را برعهده می گرفت.حضور علویان در نیشابور به اندازه ای بود که به آنان، امکان احداث مقبرهٔ خصوصی داده شد و ابوعلی محمد بن احمد زباره که وفاتش به سال ۳۶۰ قمری، بوده است (ولادت او سال ۲۶۰ قمری، ثبت شده است) در مقبره علویان نیشابور مدفون گشت.
لباب الأنساب و الألقاب و الأعقاب، تحقیق السیّد مهدی الرجائی، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، ۱۴۱۰ ق.
ابن فندق بیهقی، علی بن زید ابی القاسم، تاریخ بیهق، تصحیح احمد بهمنیار، : کتابفروشی فروغی .
ابن طباطبا، ابراهیم بن ناصر، مهاجران آل أبی طالب (منتقلة الطالبیة)، ترجمه محمدرضا عطائی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۳۷۲ش.
مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی، ۴۱۵ق.
نقابت، که منصب و تشکیلاتی نیمه اداری بود، وظیفه رسیدگی به امور سادات را در اختیار داشت. نقیب، رئیس علویان شهر و در ردیف بزرگ ترین شخصیتهای شهر بود و نقش واسطه میان مردم و حکومت را ایفا می کرد. در این منطقه نیز هرگاه حاکمان نیازمند استفاده از نیروی مردمی بودند، از نقبا کمک می گرفتند. ریاست این تشکیلات در منطقه خراسان بیشتر به بزرگان آل زباره واگذار می شد. عده ای از بزرگان این خاندان که منصب نقابت را عهده دار شده اند، عبارت اند از:ابومحمد یحیی بن محمد بن احمد زباره، که نقابت سادات نیشابور را بر عهده داشت و بزرگان به محضرش حضور می یافتند.سید اجل بهاء الدین که در سال ۵۳۰ق به بعد، ریاست نقابت سادات را در منطقه عهده دار بوده است.ابومحمد یحیی بن سید اجل (م ۵۳۲ق) که از او با عنوان سیّدالنقباء یاد شده است.
خاندان زباره که ابتدا در نیشابور رحل اقامت افکندند، به مرور در مناطق و نواحی دیگر پراکنده شدند. از اواخر قرن چهارم، سادات زباره به صورت گسترده به بیهق روی آوردند و آل ظفر که خاندانی از آل زباره بود، در بیهق مسکن گزیدند. اولین سیّدی که از خاندان به ناحیه بیهق آمد، محمد بن ظفر بن محمد بن احمد زباره بود. یکی از دلایلی که موجب مهاجرت خاندان زباره از نیشابور به بیهق شد، اختلاف آنان بر سر نقابت با تیره دیگری از سادات بود که با حمایت شافعیان از آن تیره، آل زباره از نیشابور پراکنده شدند، ابتدا به مشهد رفته، سپس به بیهق روی آوردند. از بزرگان زباره که در سال ۳۹۵ قمری، به ناحیه بیهق آمد، ابوجعفر محمد است.همچنین فرزندان مطهر بن محمد نیز که از جمله ساداتی بودند که نسبشان به علی بن حسین بن علی می رسید، در اواخر قرن چهارم از نیشابور به بیهق آمدند.
خاندان زباره که در بیهق نفوذ داشتند با برقراری پیوند خویشاوندی با خاندان فولادوند - که ریاست بیهق به دست آنان بود - بر موقعیت اجتماعی و سیاسی خود افزودند.همچنین ابوعلی طبرسی صاحب مجمع البیان نیز در سال ۵۲۳ قمری به بیهق آمد و در آنجا ساکن شد. او از نزدیکان نقبای آل زباره بود. وفات او در بیهق در سال ۵۴۸ قمری، روی داد و جنازه اش به مشهد منتقل و در آنجا دفن شد. از دلایل مهاجرت او به این سامان، علاوه بر شهرت داشتن بیهق به تشیع، نسبتی بوده که طبرسی با آل زباره داشته است، چرا که میان آل زباره و طبرسیان، پیوند مصاهرت بود. طبرسی همچنین کتاب های مجمع البیان و جواهر الجمل خود را به ابومنصور محمد بن یحیی بن هبة الله حسینی - که نقیبی از سادات پرنفوذ آل زباره بوده - اهدا کرده است.

شهر الزباره (به عربی: الزبارة) در شهرداری الشمال در کشور Qatar واقع شده است. جمعیت این شهر ۱٫۰۰۹ نفر است.
Qatar
List of cities in Qatar


کلمات دیگر: