کرنش

wiki: مولکول دچار کرنش شده است که ساختار شیمیایی آن دچار تنش شود که این پدیده باعث افزایش انرژی درونی آن در مقایسه با ترکیب شیمیایی اولیهٔ آن که دچار کرنش نشده بود می شود. انرژی درونی یک مولکول شامل همهٔ انرژی ذخیره شده در آن است. یک مولکول کرنش یافته کمی انرژی بیشتری نسبت به نمونهٔ مشابه اش دارد. این انرژی درونی یا انرژی کرنش را می توان با انرژی ذخیره شده در یک فنر فشرده مقایسه کرد. همانند یک فنر که باید با یک نیروی اضافی به صورت جمع شده بماند تا انرژی اش آزاد نشود، مولکول کرنش یافته هم باید با کمک پیوندهایی در آن حالت بماند تا انرژی اش آزاد نگردد.
کرنش واندروالس هنگامی روی می دهد که بخواهیم اتم ها را به زور از شعاع واندروالسی معمول شان به هم نزدیک تر کنیم. هرگاه اتم های درگیر بیش از چهار پیوند با هم فاصله داشته باشند کرنش واندروالسی در نظر گرفته می شود. میزان انرژی کرنش در مولکول های مشابه بسته به اندازهٔ اتم های درگیر، متفاوت است برای نمونه گروه ترت-بوتیل فضای بیشتری نسبت به گروه متیل اشغال می کند در نتیجه اندرکنش بیشتری را هم تجربه می کند.
کرنشی پیچشی مقاومتی است که در برابر پیچش پیوندها روی می دهد. نام دیگر کرنش پیچشی، کرنش پیتزر است. این کرنش هنگامی روی می دهد که اتم های متصل با سه پیوند در یک شرایط با پایداری کمتر قرار بگیرند.
بر پایهٔ نظریه دافعه زوج الکترون لایه ظرفیتی هندسهٔ پیوندهای یک مولکول به گونه ای شکل می گیرند که هم الکترون پیوندیافته و هم الکترون پیوند نیافته در دورترین فاصلهٔ ممکن از هم قرار بگیرند. بسیار پیش می آید که زاویهٔ میان آن ها از زاویهٔ بهینه کمتر یا بیشتر باشد. کرنشی که در این حالت ایجاد می شود کرنش زاویه ای نام دارد. ساده ترین نمونه های کرنش زاویه ای، سیکلوآلکان های ساده مانند سیکلوپروپان است.

wikijoo: کرنش