فاصله

فاصِله (Distance) یا بازه حائل یا جداکنندهٔ دو یا چند چیز است. به فضای میان دو شیء یا پدیده که بر روی هم جای نگرفته اند فاصله گفته می شود.به عملِ گذر از یک فاصله، پیمودن یا طی کردن گفته می شود.
در ریاضیات، فاصله توصیف رقمی میزان جدایی دو شیء از یک دیگر است.
در هندسهٔ اقلیدسی (معمولی) کوتاه ترین فاصله، یک خط راست است، و این فاصله را می توان با فرمول زیر محاسبه کرد:
در یک فضای دوبعدی فاصلهٔ d میان نقطه های ( p 1 = ( x 1 , y 1 {\displaystyle p_{1}=(x_{1},y_{1}}   و ( p 2 = ( x 2 , y 2 {\displaystyle p_{2}=(x_{2},y_{2}}   برابر است با:

---

فاصله (عروض). اصطلاحی در علم عروض و نیز از اصطلاحات قدیم موسیقی ایران برای مشخص شدن ریتم، که بر سه نوع بوده اند: سَبَب، وتد، و فاصله. فاصله دو گونه است: یکی فاصلۀ صُغری مانند تَنَنَنْ، که از سه متحرک و یک ساکن درست شده است، همچون بِدَهَمْ، نَرَوَمْ، هَدَفَمْ. دوم فاصلۀ کُبری است، مانند تَنَنَنَنْ که از چهار متحرک و یک ساکن درست شده است، همچون نَدَهَمَشْ، بگویَمَش. رکن فاصله صغری چهار حرفی و فاصله کبری پنج حرفی است.

فاصله (موسیقی). فاصله
در موسیقی تفاوت بین یک صوت و صوت دیگر در صورتی که پی درپی شنیده شد (فاصلۀ ملودیک) یا هم زمان (فاصلۀ هارمونیک)، با توجه به نسبت زیر و بمی یا بسامد موجود بین آن ها. فاصله دو صوت نسبت بسامدهای آن ها (تعداد ارتعاشات آن ها در ثانیه) است که اغلب بسامد بیشتر را به بسامد کمتر تقسیم می کنند. به لحاظ فیزیکی فاصله دو صوت را می توان نسبت ارتفاع آن ها برشمرد. اهمیت فواصل اصوات در موسیقی از این نکته حاصل می شود که احساس ناشی از شنیدن متوالی یا هم زمان دو صوت بستگی به فاصله آن ها دارد و اگر بسامد آن ها به گونه ای تغییر کند که نسبت دو بسامد ثابت بماند، این احساس تغییر نمی کند. شیوۀ دیگر برای اندازه گیری فاصله ها که امروزه رواج یافته فرضیه سِنت است که برپایۀ آن اکتاو به ۱۲۰۰ سنت تقسیم می شود. در موسیقی قدیم دوران اسلامی در ایران، به این سبب که بسامد هنوز شناخته نشده بود، برای مشخص کردن فاصله نغمه ها را از روی جایگاه آن ها روی وتر یا سیم شناسایی می کردند. پیش تر عقیده براین بود که ساز های زهی یا رشته ای کامل ترین سازهایی اند که می تواند همه نغمه ها را تولید کند و در میان آن ها عود شاخص ترین بود. به همین سبب در این بسته بندی، فاصله یا محل هر نغمه روی رشته یا سیم معلوم می شد که طبعاً به درازای آن مربوط بود و هر بُعد یا نسبتی که همان نسبت طولی را داشت مشخص می گردید. ابعاد در موسیقی قدیم برپایه انواع بزرگ (کبری)، کوچک (صغری)، ملایم (مطبوع) و ناملایم (نامطبوع) تقسیم بندی می شدند. به طور کل چهار فاصله کامل وجود دارد: فاصله اصلی یا هم صدا، اکتاو، چهارم و پنجم. فاصله های دیگر ( دوم، سوم، ششم و هفتم) فرم های ماژور و مینور دارند که به لحاظ اندازه نیم پرده اختلاف دارند. فواصل کامل و ماژور با نیم پرده می توانند افزایش یابند یابزرگ تر شوند و یا می توانند حذف یا کوتاه شوند. چون همۀ فواصل موسیقی به گوش خوشایند نیستند، آن ها را می توان به مطبوع و نامطبوع تقسیم کرد. هرقدر عددی که یک فاصله را نشان می دهد بسیط تر باشد آن فاصله مطبوع تر است و فواصلی که با کسرهایی که صورت و مخرجشان اعداد ۶،۵،۴،۳،۲،۱ است عنوان مطبوع و آن هایی که صورت و مخرجشان اعداد بزرگ تر است (۱۰،۹،۸ ....) عنوان نامطبوع دارند. فواصل ۱ (هم صدا)، ۲(اکتاو، هِنگام)،۳.۲ (پنجم) از فواصل مطبوع و فواصل۹.۸ (دوم)،۱۵.۸ (هفتم) از فواصل نامطبوع اند. همچنین فاصلۀ بزرگ را می توان چنین توصیف کرد: فاصلۀ بین نت پایۀ یک گام ماژور و نت بالاتری از همان گام. فاصله های دوم، سوم، ششم، هفتم می توانند بزرگ باشند. (فاصله های چهارم، پنجم، و اکتاو که فاصله های درست یا کامل نامیده می شوند، در گام های ماژور و مینوری که نام مشترک داشته باشند، یکسان می مانند). اگر نت بالایی فاصلۀ بزرگ بمل بگیرد (یا نت پایین دیز بگیرد)، فاصله کوچک می شود. اگر نت بالایی یک فاصلۀ بزرگ دیز بگیرد (یا نت پایینی آن بمل بگیرد)، فاصله افزوده می شود. اگر نت بالایی یک هفتم کوچک بمل بگیرد (یا نت پایینی آن دیز بگیرد)، یک هفتم کاسته پدید می آید. نیز فاصلۀ چهارم چنین است: فاصله ای شامل چهار نت دیاتونیک که از دو پردۀ کامل و یک نیم پرده تشکیل شده است، مانند دو – فا. فاصلۀ چهارم نمونه ای از فاصلۀ «کامل» یا «درست» است، زیرا در گام های ماژور و مینور، هر دو، یکسان می ماند. یک فاصلۀ چهارم می تواند افزوده (با افزودن یک نیم پرده) باشد، مانند دو- فادیز.

مسافت، فاصله و دوری به فضای میان دو شیء یا پدیده که بر روی هم جای نگرفته اند فاصله گفته می شود. به عملِ گذر از یک فاصله، پیمودن یا طی کردن گفته می شود.در ریاضیات، فاصله توصیف رقمی میزان جدایی دو شیء از یک دیگر است.
• «دور می بینی سراب و میدوی/عاشق آن بینش خود می شوی»، مثنوی معنوی، دفتر چهارم -> جلال الدین مولوی

[ویکی فقه] فاصله یعنی جدایی یا مقدار دوری دو یا چند چیز از هم می باشد.
به طور کلی در اعمالی که موالات در آنها شرط است، فاصله انداختن میان اجزای عمل، بیش از مقدار معمول به صورتی که موالات را برهم زند، موجب بطلان آن می شود،مانند موالات میان اجزای نماز و نیز میان حروف و کلمات در قرائت نماز، همچنین میان دورهای طواف و ایجاب و قبول در عقود.
احکام مرتبط
از احکام مرتبط با آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، نکاح و احیاء موات سخن گفته اند.
← در طهارت
۱. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱، ص۲۸۰.
...