کلمه جو
صفحه اصلی

بوشیدو

دانشنامه عمومی

بوشیدو (به ژاپنی: 武士道 Bushido) یا راه و رسم سامورایی به معیارهای اخلاقی و ارزش های طبقهٔ سامورایی بعد از دورهٔ ادو اشاره دارد. در این دوره مربیان و متفکران مسیحی مانند نیتوبه اینازو تأثیر بسیاری بر ادبیات و تفکر بر جای گذاشتند و باعث ایجاد شکاف در بوشیدو و وارد شدن افکار غیر ژاپنی در این آیین شدند.
پایگاه مجلات تخصصی نور
آداب ویژهٔ این جنگاوران بوشیدو یا آیین جوانمردی یا شیوهٔ دلاوری نام داشت. بوشیدو تلفیقی از اصول و مبانی سه دین شینتویسم، بودیسم و کنفوسیانیسم است. به طورکلی می شود گفت که این آیین، وفاداری را از شینتوییزم (که در آن وفاداری به امپراتور به عنوان شخصیتی الوهی ضروری است)، مطیع بودن را از کنفوسیانیزم (که در آن اطاعت فرودست از فرادست ضروری است) و خویشتن داری را از بودیسم (که در آن تسلط بر خویش ضروری است)، وام گرفته است. اصول بوشیدو در طی تاریخ به صورت مکتوب نبوده و سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است. برخی از محققان آیین بوشیدو را در ۸ صفت خلاصه کرده اند.
یکی از مهم ترین اصول بوشیدو رعایت ویژگی هشتم است. به این ترتیب که یک جنگاور و دلاور همیشه باید بکوشد که شرافتمندانه زندگی کند و در مبارزات برای پیروزی مردانه بجنگد و در شکست نیز آماده خودکشی باشد. به همین دلیل یک سامورایی واقعی همیشه دو قطعه شمشیر به همراه خود دارد: یکی بلند برای جنگیدن و کشتن، و دیگری کوتاه (خنجر) برای خودکشی به هنگام شکست و ننگ. خودکشی مردانه به هنگام شکست و ذلت اصطلاحاً هاراکیری یا خودکشی با رضایت خاطر نامیده می شود. در هاراکیری شخص آداب نیایش به جا آورده و به حالت تمرکز نشسته و با خونسردی شکم خود را با خنجر از بالا به پایین می درد. هاراکیری آن چنان در فرهنگ و سنت ژاپنی اثرگذار بوده، که در طی تاریخ بارها افراد عام و خاص اقدام به این عمل نموده اند، حتی این نوع اقدام در تاریخ معاصر ژاپن نیز مشاهده می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

بوشیدو (bushido)
(به معنای «شیوۀ جنگ جو») آیین اخلاقی شهسواری سامورایی، طبقه ای نظامی در ژاپن. قوانین آن بر ساده زیستی، خودانضباطی، و دلاوری تأکید می کند. بوشیدو، که ریشه در جنگ های قرن ۱۲ دارد و تاریخ پیدایش آن به نخستین سرزمین شوگون می رسد، تا دورۀ اِدو قانون نانوشتۀ وفاداری و خویشتن داری بود. ریاضت و آگاهیِ متفکرانۀ ذِن، آیین بودا، نقش مهمی در شکل گیری این بینش داشت. از قرن ۱۷ به بعد، نوشته های مختلفی تحت تاثیر آیین کنفوسیوس به تشریح بوشیدو پرداختند. یاماگا سوکو، محقق هنرهای رزمی، چندین کتاب در این باره نوشت، ازجمله بوکیو ذنشو (۱۶۵۶)، چکیده ای از تعلیمات نظامی؛ هاگاکوره (۱۷۱۷)، و مجموعۀ تعالیم جوچو یاماموتو (۱۶۵۹ـ۱۷۱۹)، که دربارۀ رفتارها و زندگی باطنی سامورایی آرمانی است. این کتاب و نخستین گام ها در بوشیدو، اثر دایدوجی یوزان، که متعلق به اوایل قرن ۱۸ است، بر هوشیاری دایم نسبت به مرگ تأکید دارند.


کلمات دیگر: