کلمه جو
صفحه اصلی

هاگاکوره

دانشنامه عمومی

هاگاکوره (کیوجیتای: 葉隱، شینجیتای: Hagakure 葉隠) (به معنای پنهان شده میان برگ ها یا برگ های پنهان) یا هاگاکوره کیکیگاکی (Hagakure Kikigaki 葉隠聞書) کتاب راهنمایی عملی و روحانی برای یک جنگجو است، که بر اساس مجموعه شرح های نوشته شده توسط یک سامورایی به نام یاماموتو تسونه تومو که یکی از ملازمان سابق نابِشیما میتسوشیگه –سومین حکمران منطقه ای که امروزه در ژاپن، استان ساگا نامیده می شود– نگارش یافته است. تسوراموتو تاشیرو، مجموعه شرح های مندرج در این کتاب را در گفتگوهایی که با تسونه تومو در سال های ۱۷۰۹ تا ۱۷۱۶ میلادی داشته، گردآوری کرده است؛ با این حال، این مجموعه، تا سال های پس از آن انتشار نیافت. کتاب هاگاکوره، با عناوینی همچون کتاب سامورایی، قطعات ادبی نابشیما و قطعات ادبی هاگاکوره نیز شناخته می شود.
این کتاب، حاوی دیدگاه های تسونه تومو در مورد بوشیدو و رموز سلحشوری یک سامورایی است. در هاگاکوره اظهار شده است که بوشیدو در واقع «طریقه مردن» یا زندگی کردن با این طرز فکر است که فرد، از پیش مرده است و این که یک سامورایی برای این که ارادت خود را نسبت به امیر خویش ثابت کند، باید در هر لحظه ای مشتاق مرگ باشد. اشاره چونه تومو به این موضوع که «طریقت سلحشوری، مردن است»، در واقع تمایل به قربانی شدن می باشد که در بوشیدو نیز آمده است.
کتاب هاگاکوره دربارهٔ اراده است؛ اگرچه ادبیات متفاوتی دارد و در موقعیت اجتماعی و فرهنگی متفاوتی نوشته شده است.
برای سخن گفتن در مورد هاگاکوره شاید بهتر آن باشد ابتدا بگوییم، هاگاکوره چگونه کتابی نیست؛ هاگاکوره، فلسفه ای کامل، چه به معنای کتابی مشتمل بر براهین عقلانی یا منطقی و چه از منظر موضوع و محتوا، نیست. برعکس، هاگاکوره سرشار از گرایش های ضدعقلانی است و کتاب که در واقع چکیدهٔ گفتگوهای تسونه تومو و راهبی جوان در طول هفت سال است، موضوعات بسیار متنوعی دارد؛ از احساسات عمیق مؤلف نسبت به طریقت سامورایی گرفته تا بحث در خصوص معانی مراسم چای یا توضیح این که مثلاً قصری خاصی نام خود را چگونه حاصل کرده است. به علاوه، به نظر نمی رسد که کتاب به قصد انتشار در محافل عمومی نگاشته شده باشد. در یکی از مقدمات، مؤلف می گوید که در انتها تمامی ۱۱ فصل به آتش افکنده شوند و سپس گفتهٔ پدر خویش را نقل می کند که می گوید: «پس از خواندن کتاب و امثال آن، بهتر است آن را در آتش افکنی یا به دور اندازی. گفته شده است، کتاب خواندن، کار دربار سلطنتی است؛ اما خاندان ناکانو با شهامت رزمی و به دست گرفتن گرزی از جنس چوب بلوط سروکار دارد.»


کلمات دیگر: