کلمه جو
صفحه اصلی

کشاف اصطلاحات الفنون

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] کشاف اصطلاحات الفنون (کتاب). موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم اثر شیخ محمدعلی، فرزند شیخ علی بن قاضی محمد حامد بن محمد صابر، مشهور به تهانوی از دانشمندان قرن دوازدهم است که به زبان عربی ، موسوعه ای است که به تبیین و توضیح اصطلاحات همه دانش های رایج در زمان نگارنده آن می پردازد.
به گفته مولف در انگیزه تالیف خود: «اشتباه در اصطلاح ها، مهم ترین دلیل برای نیاز به استاد در تحصیل علوم و فنون است. هر علمی، اصطلاحات ویژه ای دارد که اگر به آن آگاهی پیدا نشود، به نتیجه نمی رسد. راه شناخت معنی اصطلاح ه یا رجوع به استادان است یا مراجعه به کتاب هایی که اصطلاح ها را جمع آوری کرده اند. مانند بحرالجواهر ، حدود الامراض در علم طب ، اللطائف الاشرفیه و مانند آن در علم تصوف. کتابی در دسترس که اصطلاحات همه دانش ها را داشته باشد، نیافتم. در سال های اول تحصیل تصمیم گرفتم کتابی بنویسیم که اصطلاحات همه دانش ها را در برداشته باشد و دانش پژوهان را از رجوع به استاد بی نیاز کند.»
ساختار کتاب
در کشاف برای هر دو رشته تازی و ناتازی (فارسی و هندی) ۳۰۴۵ اصطلاح آمده است که حرف م، الف، تا، ح و عین به ترتیب بیشترین را می بافد.تهانوی دانش ها را به گونه ای ویژه بخش بندی کرده است و آن ها را به سه دسته رده بندی نموده است.
گزارش محتوا
در این کتاب، تنها به برخی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد علوم اشاره شده است. دقت ایشان در توضیح اصطلاح ها، این کتاب را به یکی از موسوعه های معتبر تبدیل کرده است.تهانوی در دیباچه کشاف، پس از آن که نیاز بنیادین هر دانش پژوه و کارشناس را به دانستن اصطلاحات رایج دانش های روزگارش بیان می دارد، چنین می نویسد:«همین که از فراگیری دانش های عربی و دینی در نزد استاد و پدرم فراغت یافتم، به اندوختن دانش های فلسفی، الهیات و ریاضیات ؛ مانند حساب، هندسه، هیئت، اسطرلاب و مانند آن ها پرداختم. سپس دیگر نتوانستم از استادان آن دانش ها را بیندوزم، برای همین چندی به خواندن جزواتی از آن دانش ها که پیش خود داشتم، پرداختم. آن گاه خداوند بزرگ در برابر من از آن دانش ها پرده برگرفت. من از همان آغاز اصطلاحات را فرا می گرفتم و آن ها را جداگانه در هر بابی که شایسته بود به ترتیب حروف الفبا می نوشتم تا هر کسی به آسانی بتواند، آن ها را بیرون آورد. بدین سان، از دیگر دانش ها برگرفتم و دراند سالی کتابی فراگیر از آن ها پرداختم. چون در سال هزار و صد پنجاه و هشت از نوشتن آن ها آسودگی یافتم، آن را کشاف اصطلاحات الفنون نامیدم و در دو رشته سامان دادم: رشته ای در واژگان تازی و رشته ای در واژگان فارسی (نا تازی). ..»
← دسته بندی کتاب
...


کلمات دیگر: