کلمه جو
صفحه اصلی

وایکینگ ها

دانشنامه عمومی

وایکینگ ها (به انگلستانی:Vikings) دریانوردان اسکاندیناوی بودند که عمدتاً به زبان اسکاندیناوی قدیمی صحبت می کردند. آن ها با طرف هایی از سرزمین های اروپای شمالی رابطه تجاری داشتند. این معامله در یک منطقه وسیع شمالی، مرکزی، شرقی و غربی اروپا در خلال اواخر قرن ۸ تا ۱۱ میلادی صورت می گرفت.
یارلز (داراها)
بوندی (کشاورزان دارای کاشانه)
زرخریدها یا بردگان
چنین بر می آید که نورس ها دسته ای از ژرمن ها بودند که نیاکانشان از دانمارک و دریای میان نروژ و دانمارک یا سکاژراک و دریای میان سوئد و دانمارک یا کاتگات سفر کرده، خود را به سوئد و نروژ رسانده و جانشین مردمان سلتی تباری شده بودند که آن ها نیز پیشتر خود یک تبار همخون با لاپلاندی ها و اسکیموها را بیرون رانده و جایگزینشان شده بودند.
نزدیک به سال ۸۰۰ تا ۱۰۵۰ برای سه سده، جنگجویان وایکینگ با کشتی های دراز و درخشان خود اروپا را به هراس افکنده بودند. آن ها از اسکاندیناوی برای جستجوی نقره، بردگان و زمین به دریا رفتند. برخی از آن ها به بریتانیا و فرانسه و برخی دیگر به روسیه و رودهای دوردست آسیا یورش می بردند. وایکینگ ها جویندگان دلیر و بی باکی بودند. آن ها با بی باکی از میان امواج خروشان اقیانوس اطلس گذر کرده، ایسلند و گرینلند را یافتند و به شمال آمریکا نیز گام نهادند.
وایکینگ های نروژی، ایسلند را در نزدیک سال ۸۷۰ یافتند. نخستین کوچنده اینگفر آرناسون در خلیج آرام نزدیک دریا یک کشتزار ساخت. امروزه ریکیاویک پایتخت ایسلند در این بخش گسترده شده است. اگر باد همسو می وزید دریانوردان می توانستند پس از یک سفر هفت روزه از نروژ به آنجا برسند. تا پیش از ۹۳۰ میلادی ۱۰۰۰۰ وایکینگ در ایسلند می زیستند و همه زمین های پربار خلیج پر از سکنه بود.

دانشنامه آزاد فارسی

وایْکینْگ ها (Viking)
تصویری از یک وایکینگ
تصویری از یک وایکینگ
ساکنان اسکاندیناوی از ۸۰۰ تا ۱۱۰۰م که با وجود روابط تجاری با بخش اعظم اروپا بر آن تاختند و عموماً در آن جا ساکن شدند. آنان سوار بر کشتی های باریک و دراز و کم ارتفاع خود، که قدرت مانور زیادی داشتند، با پیمودن رودها تا اعماق خشکی ها پیش می رفتند و سرزمین ها را درپی تصاحب طلا و زمین غارت می کردند؛ قومی پرتکاپو بودند، چه در مقام مهاجر، که از شمال افریقا تا قلب روسیه کوچ نشین ساختند و چه در مقام بازرگان، که عمدۀ مراکز تجاری شان عبارت بودند از بیرکا (نزدیک استکهلم) و هِدِبی (نزدیک اشلسویگ). وایکینگ ها دارای ادبیاتی غنی و سرشار از حماسه ها و کتیبه های رونی (الفبای قدیم اسکاندیناوی) بودند و نظام حکومتی شان نظامی سازمان یافته و مبتنی بر شورا (تینگ) بود. شاهان و بزرگانشان را به همراه کشتی ها و دارایی های آنان به خاک می سپردند. در فرانسه نورماندی به آنان واگذار شد. در زمان حکومت اسوئین اول، انگلستان را (که در آن جا به آن ها «دانمارکی» می گفتند) در ۱۰۱۳م فتح کردند و پسر وی، کانوت، علاوه بر دانمارک و نروژ بر انگلستان نیز سلطنت می کرد. در مشرق نخستین ایالت روسیه را ایجاد کرده نووگورود را بنیان نهادند. در جنوب به امپراتوری بیزانس رسیدند و از جانب غرب تا ایرلند و ایسلند را با کشتی پیمودند. اریکِ سرخ گرینلند را کشف کرد و پسرش، لیِف اریکسون، امریکای شمالی را که آن را «وینلند» نامید. در ۱۰۶۶م برای دومین بار بر انگلستان ظفر یافتند و در آن جا «نورمان» نامیده شدند. دلایل گسترش ناگهانی حوزۀ عمل مردم اسکاندیناوی، مانند منشأ کلمۀ «وایکینگ»، محل اختلاف است، هرچند تأثیر عواملی نظیر رشد بیش از حد جمعیت آنان، ضعف کشورهای همسایه و شرایط مطلوب تجاری را نمی توان نادیده گرفت. گرچه بسیاری از اهالی اسکاندیناوی در این دوره در امر تجارت و تاخت وتاز فعال بودند، موفقیت وایکینگ ها مرهون برتری کشتی هایشان و مهارتشان در دریانوردی بود. نمونه هایی از کشتی وایکینگ ها در اوسلو و راسکیلده دانمارک نگهداری می شوند. وایکینگ ها هرچند عموماً به دریازنی شهره اند، در سازماندهی نهادهای سیاسی نیز تبحر داشتند. آنان دارای نظام قانونی و تشکیلات اجتماعی مستحکم و فرهنگ شاعرانه غنی بودند و رفته رفته که یکجانشینی پیشه کردند بسیاری از رسوم مناطق محل سکونتشان را پذیرفتند، که نمونۀ آن گرویدن به مسیحیت و متعاقباً ترویج آن در اسکاندیناوی است. سرآغاز تهاجمات وایکینگ ها به جزایر بریتانیا غارت دیر لیندیسفارن در ۷۹۳م بود. دیری نپایید که وایکینگ ها بر جزایر اورکنی، شتلند، هبریدز و بخش هایی از شمال و غرب اسکاتلند و بخش هایی از ایرلند تسلط یافتند؛ پیشروی شان در انگلستان روزافزون بود و اختیار بخش اعظم ممالک آنگلوساکسونی را به دست گرفتند و آن نواحی را دینلاو نامیدند. اما ایالت وسکس به زعامت آلفرد کبیر به شدت مقاومت کرد و در ۸۹۹م پیروز شد. ضرورت مقاومت سازمان یافته به رشد نظام فئودالیته شتاب بخشید. در قرن ۱۰م ساکنان اسکاندیناویایی انگلستان براثر جنگ داخلیِ اسکاندیناوی ضعیف شدند، اما در اواخر این قرن تهاجم وایکینگ های دانمارک شدت یافت و اسوئین اول و کانوت به انگلستان حمله و آن را اشغال کردند. آنان در برخی از نقاط انگلستان، مثل یورک، ماندگار شدند و تأثیر فراوانی بر تحول زبان انگلیسی گذاشتند. در ایرلند، وایکینگ ها شهرهایی بنا کردند، چون دوبلین (۸۴۱م)، کورک و لیمِریک، اما به سبب شکست در نبرد کلانتارف در ۱۰۱۴م اقداماتشان ناتمام ماند. امپراتوری کارولنژیان در دورۀ حاکمیت شارلمانی و جانشینش، لوئی پرهیزگار، در برابر وایکینگ ها مقتدرانه ایستاد، اما پس از مرگ لوئی در ۸۴۰م آنان پیاپی بر نواحی اطراف سن و لوآر تاختند و در ۸۴۵ پاریس را تاراج کردند. ولی در آن جا نیز مانند انگلستان حاضر شدند در ازای دینگلد یا دریافت خراج از حمله به شهرها و مناطق دست بردارند. در ۹۱۲م حاکم وقت فرانسه زمین هایی را به رولو، سرکردۀ وایکینگ ها، بخشید که بعدها به دوک نشین نورماندی تبدیل شد. در اسپانیا و مدیترانه، وایکینگ ها با مقاومت قاطع مسلمانان مواجه شدند و درنتیجه فقط چند حملۀ پراکنده انجام دادند. وایکینگ ها قبل از پایان قرن ۹م در جزایر فِرو و ایسلند ساکن شده بودند. اریکِ سرخ حدود ۹۸۶م قومش را در گرینلند سکنا داد و پسرش، لیِف اریکسون، در ۱۰۰۰م «وینلند» را در امریکای شمالی (احتمالاً مطابق نیوفندلند کنونی) کشف کرد، هرچند ظاهراً مهاجرنشین های وایکینگ ایجادشده در آن جا چندان دوام نیاوردند. در شرق، وایکینگ ها که در آن جا به «روس» معروف بودند با پیمودن رودهای دنیپر و ولگا به سمت جنوب به دادوستد پرداختند و در نووگورود و کیِف مراکز تجاری ایجاد کردند؛ در کیِف سلسله ای نیز بنا نهادند. وایکینگ ها در یگان پاسداران امپراتوری بیزانس نیز خدمت می کردند و در آن جا به وارانگیان معروف بودند. مثلا در ۸۶۲م برای رفع اختلاف سران قبایل اسلاو در روسیه، وارانگیان های سوئدی را فراخواندند.

نقل قول ها

وایکینگ ها (مجموعه تلویزیونی). وایکینگ ها (به انگلیسی: Vikings) مجموعهٔ تلویزیونی کانادایی-ایرلندی به سبک درام تاریخی و اکشن است که توسط مایکل هرست نوشته شده، و از شبکهٔ هیستوری پخش می شود. پخش فصل نخست مجموعه، شامل ۹ قسمت، از ۳ مارس ۲۰۱۳ در آمریکا و کانادا آغاز شد.


کلمات دیگر: