ایسلند

مختصات: ۶۴°۰۸′ شمالی ۲۱°۵۶′ غربی / ۶۴٫۱۳۳°شمالی ۲۱٫۹۳۳°غربی / 64.133; -21.933
جنگ اول ۱۹۵۸
جنگ دوم ۱۹۷۳–۱۹۷۲
جنگ سوم ۱۹۷۶–۱۹۷۵
ایسلند (به ایسلندی: Ísland) با نام رسمی جمهوری ایسلند (به ایسلندی: Lýðveldið Ísland) شمالی ترین کشور اروپا و کشوری است جزیره ای در شمال اقیانوس اطلس.پایتخت و بزرگ ترین شهر آن ریکیاویک و جمعیت این کشور ۳۵۰۷۱۰ (مارس ۲۰۱۸) نفر است. واحد پول این کشور کرونای ایسلند نام دارد و زبان رسمی آن زبان ایسلندی است. ۹۳٫۳۶ درصد مردم آن را ایسلندی ها تشکیل می دهند که از تبار ژرمن هستند و مابقی عمدتاً از مهاجران دیگر کشورهای اروپایی هستند. حدود ۸۸ درصد از مردم این کشور مسیحی و بیشترشان پیرو آیین پروتستان هستند.
کشور ایسلند در تاریخ ۱ دسامبر ۱۹۱۸ از دانمارک مستقل شده است.
ایسلند که تا قرن بیستم از فقیرترین کشورهای جهان بود در سال های پس از جنگ جهانی دوم با صنعتی کردن ماهیگیری خود و دریافت کمک از طرح مارشال به رفاه دست یافت و توانست در دههٔ ۱۹۹۰ تبدیل به یکی از مرفه ترین کشورهای جهان شود و حتی از لحاظ شاخص توسعه انسانی در سال ۲۰۰۵ رتبهٔ اول را در میان کشورهای جهان به دست آورد. ایسلند دارای بازاری آزاد است و میزان مالیات در این کشور نسبت به دیگر اعضای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نسبتاً پایین است.

ایسْلَند (Iceland)
ایسْلَند
موقعیت. جمهوری ایسلند، غربی ترین کشور اروپا، در اقیانوس اطلس شمالی و در دوراب۱ های شمال غربی کشور بریتانیا، در جنوب مدار شمالگان۲ جای دارد. مساحت این سرزمین ۱۰۲,۸۲۰ کیلومتر مربع است و شهر ریکیاویک۳ پایتخت آن است.سیمای طبیعی. ایسلند بعد از جزیرۀ بریتانیا بزرگ ترین جزیرۀ قارۀ اروپا است. شکل آن به یک بیضی شبیه است و طول کرانه های آن، که از آبدرّه۴ ها و بریدگی ها و خلیجک های بسیار تشکیل شده، ۴,۹۹۰ کیلومتر است. درازای آن از شرق به غرب ۴۵۰ کیلومتر و پهنای آن از شمال به جنوب حداکثر ۲۸۰ کیلومتر است. مدار ۶۳ درجه و ۱۸ دقیقه از جنوب و مدار شمالگان از شمال آن می گذرد و این سرزمین را در ردیف شمالی ترین کشور قارّۀ اروپا جای می دهد. ایسلند، از نظر زمین شناختی، سرزمین جوانی است که براثر فوران های آتشفشانی زیردریایی پدید آمده و در مرز دو صفحۀ تکتونیک۵ جای گرفته است. نواحی مرکزی آن را تختالی۶ از گدازه۷ های آتشفشانیِ غیرمسکون با ارتفاع بین ۶۰۰ تا ۹۰۰ متر فرا گرفته و بیشتر شهرها و نواحی مسکونی آن در جلگه های جنوب غربی که حدود ۲۵ درصد مساحت کل کشور را شامل می شود، قرار گرفته اند. بلندترین نقطۀ ایسلند با نام کوه هوانادالشنوکور۸، با بلندی ۲,۱۱۹ متر، در جنوب شرقی این کشور واقع است. حدود ۱۵ درصد از سطح کشور ایسلند را یخچال۹ و برفپْهنه۱۰ های دائمی متعددی چون یخچال واتانا یوکول۱۱ واقع در جنوب شرقی که مساحت آن به ۸,۴۵۶ کیلومتر مربع می رسد همراه با شماری دریاچه های کوچک فراگرفته است. رودخانه های بسیاری در این کشور جریان دارند که همگی کوتاه و پرشیب اند و گاه با آبشارهای زیبایی توام می شوند که مهم ترین آن ها رودخانۀ تیورسا۱۲ و اسکیالواندا۱۳ است. از میان بیش از ۱۰۰ آتشفشان و چشمه های آب گرم۱۴ که در این جزیره وجود دارد، آتشفشان فعّال هِکلا۱۵، با ارتفاع ۱,۴۴۷ متر، مهم ترین آن هاست. پیرامون دهانۀ آتشفشان۱۶ مزبور حدود ۲هزار متر است و ژرفای آن به ۶۰ تا ۹۰ متر می رسد و آخرین فوران آن مربوط به ۱۹۸۰ است. نزدیک آتشفشان مزبور آتشفشان دیگری با نام لاکی۱۷ دیده می شود که شمار دهانه های آن به ۱۰۰ می رسد. فوران آتشفشان لاکی در ۱۷۸۳ باعث آب شدن یخ و برف فراوان و جاری شدن سیلاب عظیمی شد؛ در این حادثه حدود ۹هزار نفر کشته شدند و کشتزارهای بسیاری به زیر گدازه ها فرو رفتند و ۸۰ درصد از دام ها و احشام این کشور نابود شدند. فوران ۱۹۶۳ در زیر آب های ساحلی، جزیرۀ سارتسی۱۸ با مساحت حدود ۳ کیلومتر مربع را پدید آورد و در ۱۹۷۳ فوران آتشفشان هِیمای۱۹، موجب نابودی روستای وستمانایار۲۰ شد. پدیده های آبفشان۲۱ و گِلفشان۲۲، از زیبایی های طبیعت و جاذبه های گردشگری ایسلند است. معروف ترین آبفشان ایسلند که ارتفاع آب آن به حدود ۶۰ متر می رسد، ریکیاویک نام دارد که نزدیک پایتخت واقع است و نام شهر ریکیاویک برگرفته از نام این آبفشان است. بیشتر خانه ها و تأسیسات شهر ریکیاویک و حومۀ آن از آب گرم چشمه هایی که در نزدیک آن قرار دارند، برای گرمایش و مصارف دیگر استفاده می کنند. کرانه های ایسلند، به ویژه خطوط ساحلی شمال و غرب آن، از بریدگی ها و خلیجک های فراوانی تشکیل شده است که مهم ترین آن ها عبارت اند از خلیجک های فاکسافلوئی۲۳ و بریدا۲۴ در ساحل غربی و خلیج هونا۲۵ و خلیجک اسکاگا۲۶ در ساحل شمالی. شبه جزیره ای که در شمال غربی جزیره و میان خلیج هونا و خلیجک بریدا قرار دارد، چشم گیرترین عارضۀ ساحلی آن محسوب می شود. ایسلند از نظر اداری به هشت بخش تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از ریکیاویک، آکوریری۲۷، کوپاوُگور۲۸، و هاپنارفیوردور۲۹. اقلیم ایسلند اقیانوسی معتدل مایل به سرد و نسبتاً متغیّر است. عبور جریان گُلف استریم۳۰ از حوالی آن و نیز وزش بادهای جنوب غربی موجب اعتدال نسبی آن شده و بارندگی در ارتفاعات آن زیاد و عمدتاً به صورت برف است. میانگین دمای شهر ریکیاویک در دی ماه۰.۷ درجۀ سانتی گراد و در تیرماه۱۱.۵ درجۀ سانتی گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۸۰۰ میلی متر می رسد. پوشش گیاهی ایسلند از نوع اروپایی قطبی است. علف و خلنگ۳۱ در کرانه های جنوبی آن فراوان است و بیشتر برای خوراک گوسفند و دام به مصرف می رسد. درختان آن اندک و پراکنده اند و نوعی توت وحشی تنها درخت میوۀ آن است. در این کشور هیچ پستانداری جز انسان و دام زندگی نمی کند و نزدیک به ۱۰۰ گونه پرنده و نهنگ، شیردریایی، و ماهیان آب سرد گونه هایی از حیات وحش آن به شمار می آیند.
اقتصاد. شیلات رکن اصلی اقتصاد ایسلند است و حدود سه چهارم از صادرات آن را تشکیل می دهد. علاوه بر شیلات، دامپروری نیز از دیگر فعالیت های اقتصادی آن است. زمین های قابل کشت این کشور حدود یک درصد از مساحت کشور را شامل می شود و سیب زمینی، علوفۀ دام، سبزیجات، و میوه های گلخانه ای مهم ترین فرآورده های آن است. تولید الیاف پشمی، به کارگیری روش زمین گرمایی۳۲، تولید فرش و پوشاک پشمی، کنسرو ماهی، پوست خز، مصنوعات الکتریکی، آلومینیوم، و سیمان نیز فعالیت های صنعتی آن را تشکیل می دهند. صنعت گردشگری این کشور نسبتاً پررونق است؛ ورزش اسکی در تابستان و تماشای پدیده هایی مانند فروزه های قطبی۳۳، خورشید نیمه شب۳۴، آبفشان ها و آبشارهای زیبا، و گِلفشان های متعدد، گردشگران بسیاری را به ایسلند فرا می خواند. سرانۀ مصرف الکتریسیتۀ این کشور، که بیشتر به طریق زمین دمایی و برقابی۳۵ تولید می شود، ۲۷,۳۰۲ کیلووات ساعت است.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر کشور ایسلند جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانون گذاری است. رئیس جمهور کشور با آرای مردم و برای یک دورۀ چهار سالۀ تمدیدپذیر انتخاب می شود. پارلمان این کشور ۶۳ نماینده دارد که برای چهار سال انتخاب می شوند. پست نخست وزیری را نیز رهبر حزب حائز اکثریت دو مجلس برعهده دارد. ایسلند نیروهای مسلح ندارد و ارتش امریکا، که در آن کشور پایگاه نظامی دارد، مسئولیت دفاع از این کشور را برعهده گرفته است.
مردم و تاریخ. جمعیت ایسلند حدود۳۱۸,۴۵۲ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به سه نفر در کیلومتر مربع می رسد. رشد سالانۀ جمعیت آن۱.۱ درصد است و ایسلندی ها ۹۶ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. ۹۸ درصد از آنان مسیحی اند و ۹۴ درصدشان در شهرها به سر می برند و زبان رسمی آنان ایسلندی است. میانگین امید به زندگی در ایسلند ۷۹ سال است و ۹۹ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. راهبان ایرلندی در ۸۷۴م همراه با وایکینگ ها۳۶ به این سرزمین وارد شدند و در آن جا سکونت گزیدند. ایسلند، که بین سال های ۹۳۰ تا ۱۲۶۲م سرزمین مستقلی بود، براساس قرارداد ۱۲۶۲م به دولت پادشاهی نروژ پیوست و در ۱۳۸۰م ضمیمۀ دولت پادشاهی دانمارک شد. توسعۀ صنعت ماهی گیری و مجهزشدن ایسلند به روش های نوین صیدماهی، ساکنان آن را به فکر جداشدن از دانمارک و کسب استقلال انداخت و این سرزمین در دسامبر ۱۹۱۸ به خودگردانی داخلی نایل آمد و در ۱۷ ژوئن ۱۹۴۴ به استقلال رسید.offshore arctic circle Reykjavik fjord tectonic plates tableland lava Hvannadalshnukur glacier snowfield Vatanajokull Thjorsa Skjalfanda hot water spring Hekla crater Laki Surtsey Heimaey Vestmannaeyjar geyser mud-volcano Faxafloi (Faxa Bay) Breidha Huna Skaga Akureyri Kopavogur Hafnarfjordhur Gulf Stream heather geothermic aurora midnight sun hydro electric Vikings

ایسلند با نام رسمی جمهوری ایسلند ، از کشورهای نوردیک در اقیانوس اطلس شمالی است.
• «پرچم:پرچم ایسلند از ویژگی های طبیعی این سرزمین الهام گرفته است. رنگ آبی در این پرچم نشانهٔ کوه ها، سفید نشانهٔ یخچال ها و یخ زارها و قرمز نشانهٔ آتشفشان های ایسلند است. علامت صلیب در این پرچم نشان دهندهٔ تعلق مردمان این کشور به دین مسیحی می باشد.» در اثرش چاپ ۱۳۷۰/ ۱۹۹۱م -> رسول خیراندیش