( اسم ) علمی است که بیاری آن طریقه استنباط احکام فرعی از ادله اجمالی دریافته می شود ٠ موضوع آن ادله کلی شرعی است از آن حیث که کیفیت استنباط احکام شرعی از آنهامعلوم میگردد و مبادی آن از کلام و تفسیر و حدیث و بعضی از علوم عقلی ماخوذ است ٠
اصول الفقه
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
کتابی به عربی، در علم اصول فقه امامیه، تألیف محمدرضا مظفر. کتابی درسی در حوزه های علمیۀ امامیه است که در ۲ مجلد با نثری روان برای طلاب مبتدی تدوین شده است تا پس از معالم الاصول آنان را برای درک مطالب دشوار کفایة الاصول آماده کند. به نظریه های اصولیان معاصر نیز در این اثر توجه شده است. اصول الفقه به چاپ رسیده است (نجف، ۱۳۷۸ق).
wikijoo: اصول_الفقه
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] أصول الفقه (حسین حلی). « اصول الفقه »، به زبان عربی ، اثر آیة الله شیخ حسین حلی ، شرح و تعلیقه بر کتاب « اجود التقریرات » مرحوم نایینی است که توسط مرحوم خویی تقریر شده است.
مطالب کتاب، در ۱۲ جلد به شکل زیر تنظیم شده است:جلد اول، از «مرتبه علم اصول » تا آخر بحث « تعبدی و توصلی » است؛جلد دوم، از « واجب مطلق و مشروط » تا بحث «تعلق اوامر به طبایع یا افراد» است؛جلد سوم، از «مقدمه واجب» تا آخر بحث «ترتب (از مباحث اوامر)» است؛جلد چهارم، از ابتدای بحث « نواهی » تا بخشی از مبحث « مفهوم شرط » است؛جلد پنجم، از «تعدد شرط و اتحاد جزاء» تا آخر بحث «حمل مطلق بر مقید در مستحبات » است؛جلد ششم، از آغاز مبحث « قطع » تا بحث « حجیت مطلق ظن » است؛جلد هفتم، از آغاز «دلیل انسداد » تا بحث «خروج برخی از اطراف علم اجمالی از محل ابتلا به جهت نبودن قدرت شرعی بر آن» است؛جلد هشتم، از بحث «سخن در مورد ملاقی اطراف علم اجمالی» تا آخر مسئله «آیا کسی که از روی جهالت به حکم و موضوع مرتکب حرام شود، مستحق عقوبت است؟» می باشد؛جلد نهم، از آغاز مبحث « استصحاب » تا «استصحاب احکام عقلی » است؛جلد دهم، از « تنبیه ششم ( استصحاب تعلیقی )» تا آخر «تنبیه چهاردهم (مراد از شک در موضوع اصول و امارات )» است؛جلد یازدهم، از «خاتمة الاستصحاب» تا « حکم متمم و متمم از جهت جریان اصول» است؛جلد دوازدهم، از آغاز مبحث « تعادل و تراجیح » تا پایان بحث «اقسام شهرت و شهرتی که برای ترجیح ، صلاحیت دارد» است
مطالب کتاب، در ۱۲ جلد به شکل زیر تنظیم شده است:جلد اول، از «مرتبه علم اصول » تا آخر بحث « تعبدی و توصلی » است؛جلد دوم، از « واجب مطلق و مشروط » تا بحث «تعلق اوامر به طبایع یا افراد» است؛جلد سوم، از «مقدمه واجب» تا آخر بحث «ترتب (از مباحث اوامر)» است؛جلد چهارم، از ابتدای بحث « نواهی » تا بخشی از مبحث « مفهوم شرط » است؛جلد پنجم، از «تعدد شرط و اتحاد جزاء» تا آخر بحث «حمل مطلق بر مقید در مستحبات » است؛جلد ششم، از آغاز مبحث « قطع » تا بحث « حجیت مطلق ظن » است؛جلد هفتم، از آغاز «دلیل انسداد » تا بحث «خروج برخی از اطراف علم اجمالی از محل ابتلا به جهت نبودن قدرت شرعی بر آن» است؛جلد هشتم، از بحث «سخن در مورد ملاقی اطراف علم اجمالی» تا آخر مسئله «آیا کسی که از روی جهالت به حکم و موضوع مرتکب حرام شود، مستحق عقوبت است؟» می باشد؛جلد نهم، از آغاز مبحث « استصحاب » تا «استصحاب احکام عقلی » است؛جلد دهم، از « تنبیه ششم ( استصحاب تعلیقی )» تا آخر «تنبیه چهاردهم (مراد از شک در موضوع اصول و امارات )» است؛جلد یازدهم، از «خاتمة الاستصحاب» تا « حکم متمم و متمم از جهت جریان اصول» است؛جلد دوازدهم، از آغاز مبحث « تعادل و تراجیح » تا پایان بحث «اقسام شهرت و شهرتی که برای ترجیح ، صلاحیت دارد» است
wikifeqh: عراق و لبنان به چاپ رسیده و ترجمه فارسی آن نیز موجود می باشد.
wikifeqh: اصول فقه (علم)، یکی از شاخه های علوم اسلامی • أصول الفقه (حسین حلی)، به زبان عربی، اثر آیة الله شیخ حسین حلی، شرح و تعلیقه بر کتاب «اجود التقریرات» مرحوم نایینی• أصول الفقه (محمدرضا مظفر)، تالیف شیخ محمدرضا مظفر• أصول الفقه (محمدعلی اراکی)، به زبان عربی، اثر آیةالله العظمی اراکی• أصول الفقه المقارن فیما لا نصّ فیه ، اثر آیةالله سبحانی، به زبان عربی• العدة فی اصول الفقه، تالیف شیخ الطائفه، ابو جعفر، محمد بن حسن طوسی (۳۸۵- ۴۶۰ هجری)• الکافی فی اصول الفقه، تألیف آیةالله سیدمحمدسعید طباطبایی حکیم، در دو جلد، به زبان عربی • اصول فقه شیعه (فاضل لنکرانی)، تقریرات درس خارج اصول مرحوم آیة الله العظمی، فاضل لنکرانی، به قلم محمود ملکی اصفهانی و سعید ملکی اصفهانی• اصول فقه مقارن (رضوانی)، اثر علی اصغر رضوانی
...
...
wikifeqh: شعبان سال 1322 ق در خانواده علم و فضیلت، در دارالعلم نجف در جوار مولای متقیان حضرت امام علی علیه السلام چشم به جهان گشود. بعد از دوران کودکی با سرپرستی و تربیت برادرش به تحصیل مقدمات علوم پرداخت.
او مقدمات و سطح را نزد استادانی چون: شیخ محمدطه حویزی و برادران خود، شیخ عبدالنبی و شیخ محمدحسن به پایان برد. بعد از این مرحله وارد حوزه درس خارج آقا ضیاءالدین عراقی و علامه نائینی شد و همچنین از درس اصول و فلسفه شیخ محمدحسین اصفهانی (صاحب نهایة الدرایه) استفاده تمام و کامل برد.
مظفر در کنار علوم متداول حوزه آن زمان نجف به علوم ریاضی، هیئت جدید و عروض نیز پرداخت. در سال 1335 ق او و عده ای از طلاب جوان از وزارت کشور عراق درخواست اجازه تأسیس جمعیت دینی در نجف را نمودند که موافقت شد و آنان به این جمعیت سر و سامانی دادند. وی در سال 1355 ق مدرسه عالی علوم دینی یا دانشکده اجتهاد را تأسیس کرد که در این دانشکده چهار علم: فقه استدلالی، تفسیر، علم اصول و فلسفه تدریس می شد. سرانجام در سال 1392 ق در هفتاد سالگی درگذشت. از تالیفات اوست: اصول فقه، المنطق، فلسفه، عقائد الشیعه، السقیفة عندنا.
مرحوم مظفر در این کتاب، ساختار کلی مباحث علم اصول را تغییر داده و به جای تقسیم مباحث به دو بخش (جزء)، آنها را به چهار بخش تقسیم کرده است. درگذشته، مؤلفان کتاب های اصول، مباحث را به دو بخش مباحث الفاظ و مباحث عقلی تقسیم می کردند. کتاب در دو جلد تنظیم شده و مشتمل بر چند مبحث مقدماتی و چهار مقصد است و هر مقصد، شامل ابواب متعدد و هر باب، حاوی چند مبحث می باشد.
«اصول الفقه»، حاصل تفکر و بینش مکتب اصولی میرزای نایینی است که با قلم بسیار رسا و روان و ساده آیت الله مظفر تألیف شده است. این کتاب با این که متنی بسیار ساده و روان دارد، حاوی نکاتی بسیار دقیق است. این کتاب هم از تنظیم و تبویب بدیع برخوردار است و هم نکات دقیق و ظریفی دارد که در کتب قدیم کمتر یافت می شود؛ به قول خود مرحوم مظفر، حلقه مفقوده ای است بین «معالم الاصول» و «کفایة الاصول».
مرحوم مظفر، این کتاب را برای دانشکده ای که خود تأسیس کرده بود، تألیف کرد. به هر حال «اصول الفقه»، چون نگینی در میان کتب درسی حوزه است. با تمام این مزایا این کتاب از دو جهت کاستی دارد:
مباحث جلد اول، عبارتند از: مدخل، مقدمه، مقصد اول، مقصد دوم. در مدخل کتاب، مباحثی مانند تعریف و موضوع و فایده علم اصول آمده و بعد از آن در مقدمه، چهارده مبحث مطرح کرده و به مسائلی مانند: حقیقت وضع، اقسام وضع، استعمال حقیقی و مجازی، علامات حقیقت و مجاز، صحیح و اعم، حقیقت شرعیه و چند مسئله دیگر پرداخته است.
او مقدمات و سطح را نزد استادانی چون: شیخ محمدطه حویزی و برادران خود، شیخ عبدالنبی و شیخ محمدحسن به پایان برد. بعد از این مرحله وارد حوزه درس خارج آقا ضیاءالدین عراقی و علامه نائینی شد و همچنین از درس اصول و فلسفه شیخ محمدحسین اصفهانی (صاحب نهایة الدرایه) استفاده تمام و کامل برد.
مظفر در کنار علوم متداول حوزه آن زمان نجف به علوم ریاضی، هیئت جدید و عروض نیز پرداخت. در سال 1335 ق او و عده ای از طلاب جوان از وزارت کشور عراق درخواست اجازه تأسیس جمعیت دینی در نجف را نمودند که موافقت شد و آنان به این جمعیت سر و سامانی دادند. وی در سال 1355 ق مدرسه عالی علوم دینی یا دانشکده اجتهاد را تأسیس کرد که در این دانشکده چهار علم: فقه استدلالی، تفسیر، علم اصول و فلسفه تدریس می شد. سرانجام در سال 1392 ق در هفتاد سالگی درگذشت. از تالیفات اوست: اصول فقه، المنطق، فلسفه، عقائد الشیعه، السقیفة عندنا.
مرحوم مظفر در این کتاب، ساختار کلی مباحث علم اصول را تغییر داده و به جای تقسیم مباحث به دو بخش (جزء)، آنها را به چهار بخش تقسیم کرده است. درگذشته، مؤلفان کتاب های اصول، مباحث را به دو بخش مباحث الفاظ و مباحث عقلی تقسیم می کردند. کتاب در دو جلد تنظیم شده و مشتمل بر چند مبحث مقدماتی و چهار مقصد است و هر مقصد، شامل ابواب متعدد و هر باب، حاوی چند مبحث می باشد.
«اصول الفقه»، حاصل تفکر و بینش مکتب اصولی میرزای نایینی است که با قلم بسیار رسا و روان و ساده آیت الله مظفر تألیف شده است. این کتاب با این که متنی بسیار ساده و روان دارد، حاوی نکاتی بسیار دقیق است. این کتاب هم از تنظیم و تبویب بدیع برخوردار است و هم نکات دقیق و ظریفی دارد که در کتب قدیم کمتر یافت می شود؛ به قول خود مرحوم مظفر، حلقه مفقوده ای است بین «معالم الاصول» و «کفایة الاصول».
مرحوم مظفر، این کتاب را برای دانشکده ای که خود تأسیس کرده بود، تألیف کرد. به هر حال «اصول الفقه»، چون نگینی در میان کتب درسی حوزه است. با تمام این مزایا این کتاب از دو جهت کاستی دارد:
مباحث جلد اول، عبارتند از: مدخل، مقدمه، مقصد اول، مقصد دوم. در مدخل کتاب، مباحثی مانند تعریف و موضوع و فایده علم اصول آمده و بعد از آن در مقدمه، چهارده مبحث مطرح کرده و به مسائلی مانند: حقیقت وضع، اقسام وضع، استعمال حقیقی و مجازی، علامات حقیقت و مجاز، صحیح و اعم، حقیقت شرعیه و چند مسئله دیگر پرداخته است.
wikiahlb: اصول_الفقه_(کتاب)
کلمات دیگر: