نصرالله منشی

ابوالمعالی نصرالله بن محمد بن عبدالحمید منشی (بعد از ۵۵۵ (قمری) - پیش از ۵۸۳ (قمری) ) نصرالله ملقب به ابوالمعالی یکی از نویسندگان و منشیان دربار غزنوی در سدهٔ ۶ هجری بوده است. اصل وی به روایت هفت اقلیم از شیراز و به روایت دیگر از غزنین است. او در آغاز جوانی به دربار بهرام شاه غزنوی وارد شد. چندی بعد در زمان سلطنت خسروشاه غزنوی به سمت دبیری رسید و حتی توانست در زمان شاه بعدی به نام خسرو ملک به مقام وزارت برسد. اما در زمان همین شاه بود که مورد غضب قرار گرفت و تا پایان عمر به زندان افتاد. وی نثری مصنوع داشت و با استفاده از همین قریحه، کتاب کلیله و دمنه را از عربی به پارسی برگرداند و آن را به ابوالمظفر بهرام شاه غزنوی تقدیم کرد. سرانجام ابوالمعالی را از حبس به قتل رساندند.

نَصرالله مُنشی (غزنه ح ۵۱۰ـ۵۷۰ق)
ادیب و مترجم ایرانی. از اوان جوانی با برخی فضلای زادگاهش نشست و برخاست داشته و از حمایت بهرام شاه غزنوی برخوردار بوده است. به سبب برخورداری از دانش فراوان و زبردستی در نگارش، نخست دبیر دربار خسروشاه و سپس وزیر خسروملک غزنوی شد؛ اما به سعایت حاسدان، شاه بهرام بر او خشم گرفت و به زندانش افکند. ماندگارترین اثر وی ترجمۀ کلیله و دمنه (پاریس، ۱۸۱۶) از عربی به فارسی است که آن را به نام بهرام شاه غزنوی نوشت. این ترجمه در شیوۀ نثر مصنوع، نمونۀ برجستۀ بلاغت، شیوایی و استواری است. نصرالله منشی در شعر نیز دستی داشته است.

[ویکی نور] «ابوالمعالی نصرالله بن محمد بن عبدالحمید منشی»، از نویسندگان معروف قرن 6 هجری و از منشیان دربار غزنوی بود.
وی ملقب به حمیدالدین بوده و اهل شیراز یا از مردم غزنین بود که در زمان یمین الدوله بهرامشاه غزنوی می زیست و نزد این پادشاه تقرب داشت. در زمان خسروشاه (559-552ق) به سمت دبیری رسید و در دربار همین سلسله تا وزارت پیش رفت. از جمله استادان وی می توان به قاضی محمد بن عبدالحمید اسحاق، برهان الدین عبدالرشید نصر، صاعد میمنی، ابوالحامد غزنوی، عبدالرحمان بستی و محمد سیفی اشاره کرد. ابوالمعالی علاوه بر مهارتی که در ترسل و نثر داشت، در نظم فارسی نیز سرآمد بود. وی به زبان عربی نیز اشعاری سروده است. از شعرای بزرگ که ابوالمعالی را در اشعار خود ستوده و مدح گفته اند، می توان به سید حسن غزنوی که از بزرگان شعرا و ادباء روزگار بهرام شاه غزنوی است، اشاره کرد. به آورده عوفی در «لباب الالباب»، او در اثر سعایت بدخواهان در زمان خسرو ملک (583-559ق) به زندان افتاد و سرانجام در آنجا به قتل رسید. در مورد نام وی بین تذکره ها اختلافاتی وجود دارد. از جمله آثار وی عبارتند از: کلیله و دمنه بهرام شاهی که ترجمه کلیله و دمنه عربی ابن مقفع است و به امر بهرام شاه غزنوی (552-511ق) در حدود (539-536ق) به فارسی برگردانده شده است؛ دیوان شعر.
پایگاه اطلاع رسانی آفتاب.
ترجمه کلیله و دمنه / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
کلیله و دمنه (امیر کبیر) / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
کلیله و دمنه (بوستان کتاب) / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم