بند میزان سدی است در شوشتر و ساختهٔ دست انسان، مربوط به دوره ساسانیان که تا امروز پابرجاست. ساختن بند میزان شوشتر را به شاپور اول ساسانی نسبت می دهند. بند میزان شوشتر در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در سال ۲۰۰۹ نیز این بند به همراه ۱۵ اثر تاریخی دیگر شوشتر در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (۵ تیرماه ۱۳۸۸) در شهر سویل اسپانیا، با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵ با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید.
نام اظهارشده در فهرست میراث جهانی یونسکو
این سد، آب کارون را به نسبتهای ۲ و ۴ بین رودهای گرگر و شطیط تقسیم می کند. رود گرگر را دودانگه یا مسرقان نیز گویند و رود شطیط را چهاردانگه هم خوانند. مصالح بکار رفته در بند میزان سنگ (تراشیده شده شوشتر) و ساروج هستند. در توصیف اهمیت این سد کافیست تاریخ شوشتر را مرور کنیم که، شکسته شدن این سد بمنزله ازدیاد فقر و بدبختی در شوشتر و پابرجا بودن به همراه دیگر سازه های آبی شوشتر باعث آبیاری ۴۰هزار هکتار دشت میان آب شوشتر بوده است. این بند از چند دهانه تشکیل شده است که مهمترین آنها دهانه ای است جدا که تنظیم آب دو شاخهٔ رودخانه را انجام می دهد به گونه ای که اگر دبی گرگر بیشتر از یک سوم باشد آن را به شاخهٔ شطیط انتقال می دهد و بلعکس واین خود از شاهکارهای معماری این بند است.
این بند تاریخی، به دلیل بی توجهی مسؤلان و سازمان میراث فرهنگی شهرستان شوشتر دچار مشکلاتی گردیده و دهانه های این بند، توسط شاخ وبرگ و تنهٔ درختانی که طغیان رودخانه به همراه آورده، کاملاً مسدود شده است. این اتفاق نه تنها باعث افزایش فشار آب بر بدنه این سازه آبی شده، بلکه جریان آب به سمت مجموعه آبشارهای شوشتر را نیز به شدت کند نموده است. در نتیجه تعدادی از آبشارها کاملاً خشک شده اند و مکانی که تا امروز سالم مانده در حال تخریب است.
نام اظهارشده در فهرست میراث جهانی یونسکو
این سد، آب کارون را به نسبتهای ۲ و ۴ بین رودهای گرگر و شطیط تقسیم می کند. رود گرگر را دودانگه یا مسرقان نیز گویند و رود شطیط را چهاردانگه هم خوانند. مصالح بکار رفته در بند میزان سنگ (تراشیده شده شوشتر) و ساروج هستند. در توصیف اهمیت این سد کافیست تاریخ شوشتر را مرور کنیم که، شکسته شدن این سد بمنزله ازدیاد فقر و بدبختی در شوشتر و پابرجا بودن به همراه دیگر سازه های آبی شوشتر باعث آبیاری ۴۰هزار هکتار دشت میان آب شوشتر بوده است. این بند از چند دهانه تشکیل شده است که مهمترین آنها دهانه ای است جدا که تنظیم آب دو شاخهٔ رودخانه را انجام می دهد به گونه ای که اگر دبی گرگر بیشتر از یک سوم باشد آن را به شاخهٔ شطیط انتقال می دهد و بلعکس واین خود از شاهکارهای معماری این بند است.
این بند تاریخی، به دلیل بی توجهی مسؤلان و سازمان میراث فرهنگی شهرستان شوشتر دچار مشکلاتی گردیده و دهانه های این بند، توسط شاخ وبرگ و تنهٔ درختانی که طغیان رودخانه به همراه آورده، کاملاً مسدود شده است. این اتفاق نه تنها باعث افزایش فشار آب بر بدنه این سازه آبی شده، بلکه جریان آب به سمت مجموعه آبشارهای شوشتر را نیز به شدت کند نموده است. در نتیجه تعدادی از آبشارها کاملاً خشک شده اند و مکانی که تا امروز سالم مانده در حال تخریب است.
wiki: بند میزان